"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ağır Ceza Mahkemesi
SAYISI : 2023/944 değişik iş
İNCELEME KONUSU KARAR: İtirazın kabulüne
KANUN YARARINA BOZMA YOLUNA BAŞVURAN : Adalet Bakanlığının istemi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı
TEBLİĞNAME GÖRÜŞÜ : İlgili kararın kanun yararına bozulması
Bilişim sistemleri, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle dolandırıcılık ve sahtecilik suçlarından Bakırköy 4. İnfaz Hakimliğinin 01.11.2022 tarihli ve 2022/9596 Esas, 2022/9538 Karar sayılı içtima kararıyla 1 yıl 18 ay hapis cezasına hükümlü ...'nın, iş bu cezasını Gemlik Açık Ceza İnfaz Kurumunda infazı sırasında, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun'un geçici 9/5. maddesi gereğince 29.12.2022 tarihinden itibaren Covid-19 iznine ayrılmasını takiben, 5275 sayılı Kanun'un geçici 9/6. maddesi uyarınca cezasının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz edilmesine dair Bursa 4. İnfaz Hâkimliğinin 11.01.2023 tarihli ve 2023/143 Esas, 2023/229 Karar sayılı kararını müteakip, hükümlünün anılan Kanun'un geçici 10/1. maddesi gereğince denetimli serbestliğe başvuru için 15 günlük sürenin bitiminden itibaren iki iş günü geçmiş olmasına rağmen ilgili kuruma başvurmadığından bahisle açık ceza infaz kurumuna iade edilmesine ilişkin Bursa 4. İnfaz Hâkimliğinin 26.08.2023 tarihli ve 2023/6686 Esas, 2023/6736 Karar sayılı kararına karşı hükümlü tarafından yapılan itirazın kabulüne ve anılan kararın kaldırılmasına dair merci Bursa 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 29.09.2023 tarihli ve 2023/944 değişik iş sayılı kararı ile ilgili olarak;
Adalet Bakanlığının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 17.09.2024 tarihli ve 94660652-105-16-3632-2024-Kyb sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 30.09.2024 tarihli ve 2024/97824 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü;
I. İSTEM
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 30.09.2024 tarihli ve 2024/97824 sayılı kanun yararına bozma isteminin;
Yargıtay Ceza Genel Kurulunun 18.09.2007 tarihli ve 2007/1-214-181 sayılı kararında belirtildiği üzere infaza ilişkin lehe oluşan hataların kazanılmış hakka konu olmayacağı gözetilerek yapılan incelemede;
Her ne kadar merci Bursa 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 29.09.2023 tarihli kararında yer alan "5275 sayılı Kanun’un geçici 10/4. maddesinin de bu nitelikte olan hükümlülere yükümlülük yüklenemeyeceği hususunun açıkça düzenlediği, Kendisine kanun gereği artık yükümlülük yüklenemeyecek, var olan yükümlülüklerinin kaldırılması gerekecek hükümlülerin söz konusu kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra verilen denetim serbestlik müdürlüğüne başvuru sürelerine ve Covid 19 izninin iptali nedeniyle teslim olma sürelerine tabi olmadıklarının kabulü gerektiği, Herhangi bir yükümlülük yüklenemeyecek olan hükümlünün çoğunlukla kanunun yürürlükten önce yapılmış olan tebligat uyarınca kanunun yürürlük tarihinden sonra ön görülen başvuru tarihlerinde müracaat etmemiş olmasına açık ceza infaz kurumuna iadesi kararlarında hukuki sonuç bağlanamayacağı,.. " şeklinde gerekçe ile itirazın kabulüne karar verildiği anlaşılmış ise de,
Hapis cezasının infazı için 29.12.2022 tarihinde Gemlik Açık Ceza İnfaz Kurumuna alınan hükümlünün, aynı gün Covid-19 hastalık iznine çıkarılmasını takiben gıyabında Bursa 4. İnfaz Hâkimliğinin 11.01.2023 tarihli kararı ile tahliyesine ve cezasının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına karar verildiği, Anılan kararın 3. maddesinin (a) fıkrasında, hükümlünün 31.01.2023 tarihine kadar izinli sayılacağı, uzatılmaması halinde talebinde belirttiği denetimli serbestlik müdürlüğüne 5 gün içerisinde müracaat etmemesi halinde Açık Ceza İnfaz Kurumuna gönderilmesine karar verileceğinin ihtar edildiği,
Anılan kararın hükümlünün mernis adresine 7201 sayılı Kanun'un 21/2. maddesi uyarınca bizzat kendisine 26.01.2023 tarihinde teslim edilmek suretiyle tebliğ edildiği,
Bursa Denetimli Serbestlik Müdürlüğünce, hükümlünün Covid-19 hastalık izin bitim tarihinden sonra son başvuru tarihi itibariyle 5 günlük süre içeresinde Müdürlüğe müracaat etmediği ve 2 günlük bekleme süresi içerisinde başvuruda bulunmadığından bahisle ihbarda bulunulması üzerine hükümlünün açık ceza infaz kurumuna iadesine karar verildiği,
5275 sayılı Kanun'un "Denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazı" başlıklı 105/A maddesinin konuyla ilgili 5 ve 6. fıkralarında yer alan;
"(5) Denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle cezasının infazına karar verilen hükümlünün, koşullu salıverilme tarihine kadar;
a) Kamuya yararlı bir işte ücretsiz olarak çalıştırılması,
b) Bir konut veya bölgede denetim ve gözetim altında bulundurulması,
c) Belirlenen yer veya bölgelere gitmemesi,
d) Belirlenen programlara katılması,
yükümlülüklerinden bir veya birden fazlasına tabi tutulmasına, denetimli serbestlik müdürlüğünce karar verilir. Hükümlünün risk ve ihtiyaçları dikkate alınarak yükümlülükleri değiştirilebilir. Türk Ceza Kanununun 191 inci maddesinde yer alan kullanmak için uyuşturucu veya uyarıcı madde satın almak, kabul etmek veya bulundurmak ya da uyuşturucu veya uyarıcı madde kullanmak suçundan hükümlü olanlar ayrıca tedavi ve rehabilitasyon programlarına katılma yükümlülüğüne tabi tutulur.
(6) Hükümlünün;
a)Ceza infaz kurumundan ayrıldıktan sonra, talebinde belirttiği denetimli serbestlik müdürlüğüne beş gün içinde müracaat etmemesi,
b)Hakkında belirlenen yükümlülüklere, denetimli serbestlik müdürlüğünün hazırladığı denetim ve iyileştirme programına, denetimli serbestlik görevlilerinin bu kapsamdaki uyarı ve önerileriyle hakkında hazırlanan denetim planına uymamakta ısrar etmesi,
c) Ceza infaz kurumuna geri dönmek istemesi,
halinde, denetimli serbestlik müdürlüğünün talebi üzerine, koşullu salıverilme tarihine kadar olan cezasının infazı için açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine, denetimli serbestlik müdürlüğünün bulunduğu yer infaz hakimi tarafından karar verilir.",
Anılan Kanun'un geçici 9. maddesinin 5. fıkrasında yer alan;
"5) Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle, açık ceza infaz kurumlarında bulunanlar ile kapalı ceza infaz kurumunda bulunup da açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanan hükümlüler, 105/A maddesi kapsamında denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezasının infazına karar verilen hükümlüler ve 106 ncı madde veya diğer kanunlar uyarınca denetimli serbestlik tedbirinden yararlanan hükümlüler, 1/5/2020 tarihine kadar izinli sayılır. Salgının devam etmesi hâlinde bu süre, Sağlık Bakanlığının önerisi üzerine Adalet Bakanlığı tarafından her defasında iki ayı geçmemek üzere ondokuz kez uzatılabilir. Bu fıkra uyarınca izinli sayılanlar hakkında 95 ve 97 nci madde hükümleri uygulanır.",
Geçici 10. maddesinin konuyla ilgili 1,3 ve 4. fıkralarında yer alan;
" 1) 31/7/2023 tarihi itibarıyla geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle izinde bulunan hükümlüler, izin bitimini takip eden onbeş gün içinde infaz işlemlerinin devam ettiği kurumlara dönmek zorundadır.
3) Yukarıdaki fıkralar uyarınca, izinden dönecek hükümlüler ile hakkında denetimli serbestlik kararı verilecek hükümlülere ilişkin hususlar, Adalet Bakanlığının resmî internet sitesinde duyurulur.
4) 105/A maddesi kapsamında denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle cezası infaz edilip geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle 31/7/2023 tarihi itibarıyla izinde bulunan hükümlüler, koşullu salıverilme tarihine kadar olan süreleri 105/A maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere tabi olmadan geçirirler." şeklindeki düzenlemeler ile Ceza ve Tevkif Evleri Genel Müdürlüğünün resmi internet sitesinde bulunan 17.07.2023 tarihli ''..Haklarında ilgili infaz hâkimliğince denetimli serbestlik kararı verilen hükümlülere gönderilen SMS ve linkte belirtilen sorgulama ekranında “Sayın: İsim-Soyisim hakkınızda infaz hakimliği tarafından denetimli serbestlik kararı verilmiş olup ceza infaz kurumuna dönmeyerek 5 gün içerisinde, kimliğinizi ispata yarayan bir belge il..Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne müracaat etmeniz gerekmektedir.” ibaresi bulunanların 5 gün içerisinde ikametinin bulunduğu yer veya SMS/sorgulama ekranında belirtilen yer denetimli serbestlik müdürlüğüne başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Kişiler, haklarında infaz hâkimliğince verilen denetimli serbestlik kararına https://vatandas.Uyap. gov.tr/main/vatandas/giris.jsp adresinden dosya sorgulama işlemi yaparak erişim sağlayabilirler.Yasal süre içerisinde denetimli serbestlik müdürlüğüne müracaat etmeyenler hakkında, açık ceza infaz kurumuna gönderilme kararı verilebilecektir..'' şeklindeki duyuru bir bütün halinde değerlendirildiğinde,
5275 sayılı Kanun'un geçici 9/5. maddesi gereğince, Covid-19 izninde bulunan, açık ceza infaz kurumlarında bulunanlar ile kapalı ceza infaz kurumunda bulunup da açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanan hükümlüler, anılan Kanun'un 105/A maddesi kapsamında denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezasının infazına karar verilen hükümlüler ve anılan Kanun'un 106. madde veya diğer kanunlar uyarınca denetimli serbestlik tedbirinden yararlanan hükümlülerin anılan Kanun'un geçici 10/1. maddesinde bulunan düzenleme uyarınca 01.08.2023-15.08.2023 tarihleri arasında infaz işlemlerinin yürütüldüğü ceza infaz kurumuna dönmek zorunda olduğu,
Ancak, açık ceza infaz kurumunda iken Covid-19 iznine ayrılan hükümlü hakkında gıyabında cezasının koşullu salıverilme tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infazına karar verilen hükümlülerin, "yapılan çağrılar üzerine" infaz kurumuna dönüp dönmeyeceği hususunun yükümlülük ihlali olarak kabul edilip edilmeyeceğinin inceleme konusunu oluşturduğu,
5275 sayılı Kanun'un geçici 10/4. maddesinde hükümlülerin koşullu salıvermeye kadar olan süreleri yükümlülük yüklenmeden geçireceği açıkça düzenlendiği, anılan düzenlemeyle 5275 sayılı Kanun'un 105/A-5. maddesinde yer alan yükümlülüklere tabi olunmayacağının belirtildiği, Denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazının düzenlendiği 5275 sayılı Kanun'un 105/A maddesinde ve Denetimli Serbestlik Hizmetleri Yönetmeliği'nde hükümlünün denetimli serbestlik kararından sonra denetimli serbestlik müdürlüğüne başvuru yükümlülüğünün, anılan Kanun'un 105/A-6. fıkrasında düzenlendiği ve anılan Maddenin 5. ve 6. fıkralarında ayrı ayrı belirtilen yükümlülüklerin ihlali halinde hükümlünün açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine karar verileceğinin belirtildiği,
Anılan Kanun'un 105/A-6. fıkrasında düzenlenen başvuru yükümlülüğünün yalnızca denetimli serbestliğe ilişkin yükümlülüklerin belirlenmesi ve uygulanması ile sınırlı olmayıp, hükümlünün denetimli serbestlik altında cezasını infaz ettiğine dair ilgili denetimli serbestlik müdürlüğünce gerekli inceleme ve tespitlerin yapılması, hükümlü hakkında verilen denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezanın infazına dair kararın süre yönünden ilgili mevzuata uygun olup olmadığının değerlendirilmesi gibi hususları da kapsadığı, kaldı ki, kendisine Kanun gereği 5275 sayılı Kanun'un 105/A-5. fıkrasında belirtilen yükümlülük yüklenemeyen hükümlülün yine aynı Kanun'un 105/A-6. fıkrası ve geçici 10/1. maddesi gereğince söz konusu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten sonra verilen denetimli serbestlik müdürlüğüne başvuru ve Covid-19 izninin sona ermesi nedeniyle teslim olma yükümlülüklerinin bulunduğu cihetle, itirazın reddi yerine yazılı şekilde kabulüne karar verilmesinde isabet görülmemiştir."
Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.
II. GEREKÇE
1. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin, (1), (2) ve (3) üncü fıkraları;
(1) Hâkim veya mahkeme tarafından verilen ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümde hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hükmün Yargıtayca bozulması istemini, yasal nedenlerini belirterek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirir.
(2) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, bu nedenleri aynen yazarak karar veya hükmün bozulması istemini içeren yazısını Yargıtayın ilgili ceza dairesine verir.
(3) Yargıtayın ceza dairesi ileri sürülen nedenleri yerinde görürse, karar veya hükmü kanun yararına bozar.
2. 7242 sayılı Kanun’un 53 üncü maddesi ile 5275 sayılı Kanun’a eklenen geçici 9 uncu maddesinin beşinci fıkrası;
(5) Covid-19 salgın hastalığının ülkemizde görülmüş olması sebebiyle, açık ceza infaz kurumlarında bulunanlar ile kapalı ceza infaz kurumunda bulunup da açık ceza infaz kurumlarına ayrılmaya hak kazanan hükümlüler, 105/A maddesi kapsamında denetimli serbestlik tedbiri uygulanarak cezasının infazına karar verilen hükümlüler ve 106 ncı madde veya diğer kanunlar uyarınca denetimli serbestlik tedbirinden yararlanan hükümlüler, 31/5/2020 tarihine kadar izinli sayılır. Salgının devam etmesi hâlinde bu süre, Sağlık Bakanlığının önerisi üzerine Adalet Bakanlığı tarafından her defasında iki ayı geçmemek üzere ondokuz kez uzatılabilir. Bu fıkra uyarınca izinli sayılanlar hakkında 95 ve 97 nci madde hükümleri uygulanır.
3. 7456 sayılı Kanun’un 15 inci maddesi ile 5275 sayılı Kanun’a eklenen geçici 10 uncu maddenin birinci, üçüncü ve dördüncü fıkraları;
(1) 31/7/2023 tarihi itibarıyla geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle izinde bulunan hükümlüler, izin bitimini takip eden onbeş gün içinde infaz işlemlerinin devam ettiği kurumlara dönmek zorundadır.
(3) Yukarıdaki fıkralar uyarınca, izinden dönecek hükümlüler ile hakkında denetimli serbestlik kararı verilecek hükümlülere ilişkin hususlar, Adalet Bakanlığının resmî internet sitesinde duyurulur.
(4) 105/A maddesi kapsamında denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle cezası infaz edilip geçici 9 uncu maddenin beşinci fıkrası uyarınca Covid-19 salgın hastalığı nedeniyle 31/7/2023 tarihi itibarıyla izinde bulunan hükümlüler, koşullu salıverilme tarihine kadar olan süreleri 105/A maddesinin beşinci fıkrasında belirtilen yükümlülüklere tabi olmadan geçirirler.
Şeklinde düzenlenmiştir.
4. Hükümlünün, 1 yıl 18 ay hapis cezasının infazı amacıyla Cumhuriyet Savcılığınca düzenlenen 03.01.2023 tarihli ve 2022/12772 sayılı müddetnameye göre, hükümlünün 29.12.2022 tarihinde cezasını infaz etmek üzere açık ceza infaz kurumuna alındığı ve aynı gün 5275 sayılı Kanun'un Geçici 9 uncu maddesi gereğince Covid-19 iznine çıkarıldığı, şartla tahliye tarihi 25.03.2024 olan hükümlü hakkında izinde bulunduğu sırada İnfaz Hakimliğinin 11.01.2023 tarihli ve 2023/143 Esas, 2023/229 Karar sayılı kararı ile 5275 sayılı Kanun'un 105/A maddesi uyarınca cezasının şartla tahliye tarihine kadar olan kısmının denetimli serbestlik uygulanarak infazına karar verildiği ve verilen bu kararın 26.01.2023 tarihinde hükümlünün bizzat kendisine tebliğ edildiği anlaşılmaktadır.
5. İnfaz Hakimliğince şartla tahliye tarihine kadar olan cezasının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz edilmesine karar verilen hükümlünün, 5275 sayılı Kanunu'nun geçici 10 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca izin bitimini takip eden onbeş gün içinde infaz işlemlerinin devam ettiği kuruma dönme zorunluluğu olduğu görülmektedir.
6. İnfaz Hakimliğince şartla tahliye tarihine kadar olan cezasının denetimli serbestlik tedbiri uygulanmak suretiyle infaz edilmesine karar verilen hükümlünün, 5275 sayılı Kanunu'nun geçici 10 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca izin bitimini takip eden onbeş gün içinde infaz işlemlerinin devam ettiği Denetimli Serbestlik Müdürlüğüne dönme zorunluluğu olduğunu ve dönmediği kabul edilerek hakkında verilen denetimli serbestlik kararının kaldırılarak açık ceza infaz kurumuna gönderilmesine karar verilmiş ise de, Denetimli Serbestlik kararının verildiği ve hükümlüye tebliğ edildiği tarih ile covid 19 izninin bittiği tarih dikkate alındığında, hükümlünün UYAP sisteminde kayıtlı GSM numarasına cezasının infaz durumu, iznin bittiği ve teslim olması gerektiği tarih ile ilgili SMS gönderilip gönderilmediği, gönderildi ise hangi tarihte gönderildiği araştırılmaksızın, eksik inceleme sonucu verilen karar hukuka aykırı olup, bu karara karşı yapılan itirazın bu nedenle kabulü yerine 5275 sayılı Kanun'un geçici 10 uncu maddesinin birinci fıkrasının açık hükmüne rağmen yasal düzenlemeden önce hakkında denetimli serbestlik kararı verilen hükümlünün infaz işlemlerinin devam ettiği ceza infaz kurumuna dönme zorunluluğu olmadığı gerekçesiyle verilen karar Kanun’a aykırı olup, kanun yararına bozma talebi açıklanan bu sebeple yerinde görülmüştür.
III. KARAR
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin KABULÜNE,
2. Bursa 1. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 29.09.2023 tarihli ve 2023/944 değişik iş sayılı kararın 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin üçüncü fıkrası gereği, oy birliğiyle KANUN YARARINA BOZULMASINA,
Dava dosyasının, Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,
13.03.2025 tarihinde karar verildi.