"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ:Ağır Ceza Mahkemesi
SAYISI: 2024/365 değişik iş
İNCELEME KONUSU KARAR : İtirazın reddine
KANUN YARARINA BOZMA
YOLUNA BAŞVURAN: Adalet Bakanlığının istemi üzerine Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı
TEBLİĞNAME GÖRÜŞÜ: İlgili kararın kanun yararına bozulması
Tekirdağ 2 Nolu F Tipi Yüksek Güvenlikli Kapalı Ceza İnfaz Kurumunda hükümlü ...'in, ailesiyle hafta sonu telefon görüşmesi yapması talebinin reddine dair anılan Ceza İnfaz Kurumu İdare ve Gözlem Kurulunun 28.02.2024 tarihli ve 2024/3571 sayılı yazısına yönelik şikâyetinin reddine dair Tekirdağ 2. İnfaz Hakimliğinin 11.03.2024 tarihli ve 2024/950 Esas, 2024/1088 Karar sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin mercii Tekirdağ 1. Ağır Ceza Mahkemesinin 20.03.2024 tarihli ve 2024/365 değişik iş sayılı kararı ile ilgili olarak;
Adalet Bakanlığının, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin birinci fıkrası uyarınca, 20.10.2024 tarihli ve 94660652-105-59-21276-2024-Kyb sayılı evrakı ile kanun yararına bozma istemine istinaden düzenlenen, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 22.11.2024 tarihli ve 2024/108160 sayılı Tebliğnamesi ile dava dosyası Daireye gönderilmekle, gereği düşünüldü;
I. İSTEM
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının, 22.11.2024 tarihli ve 2024/108160 sayılı kanun yararına bozma isteminin;
"Dosya kapsamına göre, hükümlünün ailesiyle hafta sonu telefon görüşmesi yapması talebinin, Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi İle Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin 74 ncü maddesinin (e) fıkrası, ''Hükümlülerin telefonla görüşme gün ve saatleri, kurumda bulunan telefon adedi, başvuru sırası, kurumun asayiş ve güvenliği dikkate alınarak idare tarafından belirlenir.'' şeklindeki ve Ceza İnfaz Kurumu İç Yönergesinin 34 ncü maddesi ''Hükümlü ve tutuklular Pazartesi - Cuma günlerinde 09.00-16.40 saatleri arasında telefon görüşmesi yaparlar.'' şeklindeki düzenlemeler gereğince, Ceza İnfaz Kurumunda bulunan hükümlü ve tutukluların telefon görüşmelerinin bu yönde planlanarak yapıldığından bahisle İdare ve Gözlem Kurulunca reddi üzerine yapılan şikayetin, Tekirdağ 2. İnfaz Hakimliğinin 11.03.2024 tarihli kararı ile çocuğu okula giden hükümlünün çocuğu ile telefon görüşmesinin evde olacağı 16.15-16.25 saatlerinde olacak şekilde ayarlandığından bahisle şikayetin reddine karar verilmiş ise de,
4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu'nun 4.maddesinde, infaz hakimlerinin görevlerinin;
"1. Hükümlü ve tutukluların ceza infaz kurumları ve tutukevlerine kabul edilmeleri, yerleştirilmeleri, barındırılmaları, ısıtılmaları ve giydirilmeleri, beslenmeleri, temizliklerinin sağlanması, bedensel ve ruhsal sağlıklarının korunması amacıyla muayene ve tedavilerinin yaptırılması, dışarıyla ilişkileri, çalıştırılmaları gibi işlem veya faaliyetlere ilişkin şikâyetleri incelemek ve karara bağlamak..." olarak sayıldığı, aynı Kanun'un, İnfaz Hakimliğince şikayet üzerine verilen kararlar başlıklı 6/3. maddenin "İnfaz hâkimi, inceleme sonunda şikâyeti yerinde görmezse reddine; yerinde görürse, verilen kararın veya yapılan işlemin iptaline ya da faaliyetin durdurulmasına veya ertelenmesine karar verir." şeklinde düzenlendiği,
Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi İle Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin telefon ile görüşme başlıklı 74/1. maddesine göre; “Kapalı kurumlarda bulunan hükümlüler, belgelendirmeleri koşuluyla eşi, dördüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımları ve vasisi ile telefon görüşmesi yapabilir.”, anılan Yönetmeliğin 74/2-e. maddesine göre; “Hükümlülerin telefonla görüşme gün ve saatleri, kurumda bulunan telefon adedi, başvuru sırası, kurumun asayiş ve güvenliği dikkate alınarak idare tarafından belirlenir.” şeklinde düzenlemeler mevcut olduğu,
Bu haliyle, hükümlülerin telefonla görüşme gün ve saatlerini belirleme konusunda idareye takdir hakkı tanındığı ancak takdir hakkı kullanılırken hakkın özünü ortadan kaldıracak şekilde bir uygulama yapılmasının mümkün olmadığı, takdir hakkının yerinde kullanılıp kullanılmadığı her somut olayda dosya kapsamına göre değerlendirilmesi gerektiği,
Somut olayda, hükümlünün, örgün öğretim gören çocuğu ile ders programına uygun gün ve saatin hangi zaman dilimi olduğu ceza infaz kurumu idaresi tarafından belirlenerek görüşme yaptırılması gerekirken, hükümlü ve tutukluların telefon ile görüşmelerinin mevzuatta öngörüldüğü şekilde planlanarak yapıldığı gerekçesiyle, uygun gün ve saatlerin ne olabileceği konusunda herhangi bir araştırma ve değerlendirme yapılmaksızın, görüşme hakkını ortadan kaldıracak şekilde reddine karar verilmesinin yerinde olmadığı ve bu red kararına karşı hükümlü tarafından yapılan şikayetin reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu gözetilmeden, itirazın kabulü yerine yazılı şekilde reddine karar verilmesinde isabet görülmemiştir."
Şeklindeki gerekçeye dayandığı anlaşılmıştır.
II. GEREKÇE
1. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309 uncu maddesinin, (1), (2) ve (3) üncü fıkraları;
(1) Hâkim veya mahkeme tarafından verilen ve istinaf veya temyiz incelemesinden geçmeksizin kesinleşen karar veya hükümde hukuka aykırılık bulunduğunu öğrenen Adalet Bakanlığı, o karar veya hükmün Yargıtayca bozulması istemini, yasal nedenlerini belirterek Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına yazılı olarak bildirir.
(2) Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı, bu nedenleri aynen yazarak karar veya hükmün bozulması istemini içeren yazısını Yargıtayın ilgili ceza dairesine verir.
(3) Yargıtayın ceza dairesi ileri sürülen nedenleri yerinde görürse, karar veya hükmü kanun yararına bozar.
Şeklinde düzenlenmiştir.
2. 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu'nun 4 üncü maddesinde, infaz hakimlerinin görevlerinin;
"1. Hükümlü ve tutukluların ceza infaz kurumları ve tutukevlerine kabul edilmeleri, yerleştirilmeleri, barındırılmaları, ısıtılmaları ve giydirilmeleri, beslenmeleri, temizliklerinin sağlanması, bedensel ve ruhsal sağlıklarının korunması amacıyla muayene ve tedavilerinin yaptırılması, dışarıyla ilişkileri, çalıştırılmaları gibi işlem veya faaliyetlere ilişkin şikâyetleri incelemek ve karara bağlamak..." olarak sayıldığı, görülmektedir.
3. 4675 sayılı İnfaz Hakimliği Kanunu'nun, İnfaz Hakimliğince şikayet üzerine verilen kararlar başlıklı 6 ncı maddenin üçüncü fıkrasının;
"İnfaz hâkimi, inceleme sonunda şikâyeti yerinde görmezse reddine; yerinde görürse, verilen kararın veya yapılan işlemin iptaline ya da faaliyetin durdurulmasına veya ertelenmesine karar verir." şeklindedir.
4. Ceza İnfaz Kurumlarının Yönetimi İle Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Yönetmeliğin telefon ile görüşme başlıklı 74 üncü maddesinin birinci fıkrasına göre; “Kapalı kurumlarda bulunan hükümlüler, belgelendirmeleri koşuluyla eşi, dördüncü dereceye kadar kan ve kayın hısımları ve vasisi ile telefon görüşmesi yapabilir.”
5. Aynı Yönetmeliğin 74 üncü maddesinin ikinci fıkrasının (e) bendine göre; “Hükümlülerin telefonla görüşme gün ve saatleri, kurumda bulunan telefon adedi, başvuru sırası, kurumun asayiş ve güvenliği dikkate alınarak idare tarafından belirlenir.” şeklindedir.
6. Hükümlülerin telefonla görüşme gün ve saatlerini belirleme konusunda idareye takdir hakkı tanındığı ancak takdir hakkı kullanılırken hakkın özünü ortadan kaldıracak şekilde bir uygulama yapılmasının mümkün olmadığı dikkate alınmalı, takdir hakkının yerinde kullanılıp kullanılmadığı her somut olayda dosya kapsamına göre değerlendirilmelidir.
7. Somut olayda, Hükümlünün, örgün öğretim gören çocuğu ile ders programına uygun gün ve saatin hangi zaman dilimi olduğu ceza infaz kurumu idaresi tarafından belirlenerek görüşme yaptırılması gerekirken, hükümlü ve tutukluların telefon ile görüşmelerinin mevzuatta öngörüldüğü şekilde planlanarak yapıldığı gerekçesiyle, uygun gün ve saatlerin ne olabileceği konusunda herhangi bir araştırma ve değerlendirme yapılmaksızın, görüşme hakkını ortadan kaldıracak şekilde reddine karar verilmesinin yerinde olmadığı ve bu red kararına karşı hükümlü tarafından yapılan şikayetin reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu gözetilerek itirazın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine dair itiraz merciince verilen karar Kanun'a aykırı olup, kanun yararına bozma talebi yerinde görülmüştür.
III. KARAR
1. Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma isteminin KABULÜNE,
2. Tekirdağ 1. Ağır Ceza Mahkemesince verilen 20.03.2024 tarihli ve 2024/365 değişik iş sayılıkararın 5271 sayılı Kanun’un 309 uncu maddesinin üçüncü fıkrası gereği, oy birliğiyle KANUN YARARINA BOZULMASINA,Dava dosyasının, Mahkemesine gönderilmek üzere Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE,24.01.2025 tarihinde karar verildi.