Logo

1. Hukuk Dairesi2021/1789 E. 2022/768 K.

Yapay Zeka Özeti

Uyuşmazlık: Ehliyetsiz olduğu iddia edilen kişinin çocukları tarafından açılan tapu iptali ve tescil davasında, davacıların dava ehliyetinin bulunup bulunmadığı hususunda yaşanan uyuşmazlık.

Gerekçe ve Sonuç: Ehliyetsiz olduğu iddia edilen kişinin mirasçıları tarafından açılan tapu iptali ve tescil davasında, kişinin dava devam ederken ölmesi ve mirasçılarının davada taraf sıfatını kazanması nedeniyle, HMK'nın 30. maddesinde düzenlenen usul ekonomisi gözetilerek davanın esasının incelenmesi gerekirken, dava ehliyetinin olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı görülerek bozulmuştur.

Karar Metni

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ : İSTANBUL BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 2. HUKUK DAİRESİ

DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL - BEDEL

Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, olmazsa bedel istemli dava sonunda İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince verilen 09/03/2021 tarihli ve 2020/1199 Esas - 2021/414 Karar sayılı ilamı yasal süre içerisinde davacılar vekili tarafından duruşma istemli temyiz edilmiş olmakla; Duruşma günü olarak saptanan 27.01.2022 Perşembe günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacılar vekili Avukat ...... geldi davetiye tebliğine rağmen davalı vekili gelmedi. Yokluğunda duruşmaya başlandı, süresinde verilen ve kayıt olunduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, gelen vekilin sözlü açıklaması dinlendi, duruşmanın bittiği bildirildi, iş karara bırakıldı, dosya incelenip gereği düşünüldü.

I. DAVA

Davacılar dava dilekçelerinde, davalı ile birlikte yaşayan babaları ... ...'ın 2003 yılında felç olduğunu, ayrıca alzheimer başlangıcı teşhisi konulduğunu ve hastalığın ilerlediğini, mahkeme tarafından vasi atandığını, akıl sağlığı yerinde olmayan babalarına ait dava konusu 231 ada 3 parsel sayılı taşınmazın davalı tarafından elinden alındığını ileri sürerek tapu kaydının iptali ile ... ... adına tesciline, mümkün olmazsa taşınmazın karar tarihindeki değerinin tazminine karar verilmesini istemişlerdir.

II. CEVAP

Davalı cevap dilekçesinde, davacıların aktif dava ehliyetlerinin bulunmadığını, taşınmazın kendisine ölünceye kadar bakma akdi ile temlik edildiğini ve sözleşme gereğince edimlerini yerine getirdiğini belirterek, davanın reddini savunmuştur.

III.    İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI

İlk Derece Mahkemesince 01/10/2019 tarihli ve 2017/383 Esas - 2021/414 Karar sayılı ilamı ile davacıların aktif dava ehliyetleri olmadığı gerekçesiyle davanın usulden reddine karar verilmiştir.

IV. İSTİNAF

1. İstinaf Yoluna Başvuranlar

İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.

2.İstinaf Nedenleri

Davacılar istinaf dilekçelerinde özetle, Mahkemece yeterli araştırma ve inceleme yapılmadığını, babalarının dava devam ederken öldüğünü, vasilik kararının kalktığını, babalarının alzheimer hastası olduğunu, hastalığın hızlı ilerlediğini ve devir tarihinde ehliyetsiz olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemişlerdir.

3. Gerekçe ve Sonuç

İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesince verilen 09/03/2021 tarihli ve 2020/1199 Esas - 2021/414 Karar sayılı ilamı ile; davacıların babası ... ...'a İzmir 12. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/658 Esas sayılı dosyası ile Avukat Pınar Uçku'nun vasi olarak tayin edildiği, ancak davanın vasi tarafından değil de bizzat çocukları olan davacılar tarafından ehliyetsizlik hukuki nedenine dayalı olarak açıldığı, davanın açıldığı tarih itibariyle ehliyetsiz olduğu ve bu nedenle sözleşmenin iptali gerektiği, belirtilen ... ...'ın hayatta olduğu, davacıların henüz mirasçı olmadığı, bu nedenle dava ehliyetinin bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.

V. TEMYİZ

1.Temyiz Yoluna Başvuranlar

Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar temyiz isteminde bulunmuşlardır.

2. Temyiz Nedenleri Özetle

Davacılar temyiz dilekçelerinde özetle, Bölge Adliye Mahkemesinin eksik inceleme ile karar verdiğini, babalarının dava devam ederken öldüğünü, bu nedenle vasiliğin ortadan kalktığını, saklı paylı mirasçılar oldukları için huzurdaki davayı açmaya hakları olduğunu ve kötü niyetli olarak yapılan işlemin iptal edilmesi gerektiğini, davalı ile babalarının evlilik dışı ilişki yaşadıklarını, babalarının 2003 yılının Şubat ayında yarı felç ve alzheimer başlangıcı teşhisiyle hastaneye yatırıldığını, alzheimer tedavisini reddettiği için bu hastalığın ilerlediğini, temlikin yapıldığı 2013 yılında babalarının ehliyetsiz olduğunu, davalı ...'nin babalarının akıl sağlığında oluşan rahatsızlığı kullanarak taşınmazı kendi üzerine geçirdiğini, Yerel Mahkemenin araştırma yapmadan hüküm tesis ettiğini, ölünceye kadar bakma akdinin de muvazaalı olarak yapıldığını, ölünceye kadar bakma sözleşmesi tapuya şerh edildiğinde babalarının yanında doktor bulunmadığını, doktor raporlarına ilişkin inceleme yapılmadığını, akli dengesinin yerinde bulunduğuna ilişkin kayıtlara rastlanılmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemişlerdir.

3. Gerekçe

3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme

Uyuşmazlık, ehliyetsizlik hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ve tescil olmazsa bedel isteğine ilişkindir.

3.2. İlgili Hukuk

3.2.1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 9. maddesi “Fiil ehliyetine sahip olan kimse, kendi fiilleriyle hak edinebilir ve borç altına girebilir.” hükmünü,

3.2.2. Aynı Kanun'un 10. maddesi “Ayırt etme gücüne sahip ve kısıtlı olmayan her ergin kişinin fiil ehliyeti vardır.” hükmünü,

3.2.3. Aynı Kanun'un 13. maddesi “Yaşının küçüklüğü yüzünden veya akıl hastalığı, akıl zayıflığı, sarhoşluk ya da bunlara benzer sebeplerden biriyle akla uygun biçimde davranma yeteneğinden yoksun olmayan herkes, bu Kanuna göre ayırt etme gücüne sahiptir.” hükmünü,

3.2.4. Aynı Kanun'un 15. maddesi “Kanunda gösterilen ayrık durumlar saklı kalmak üzere, ayırt etme gücü bulunmayan kimsenin fiilleri hukukî sonuç doğurmaz.” hükmünü,

3.2.5. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 30. maddesi ise “ Hâkim, yargılamanın makul süre içinde ve düzenli bir biçimde yürütülmesini ve gereksiz gider yapılmamasını sağlamakla yükümlüdür.” hükmünü düzenlemektedir.

3.3. Değerlendirme

3.3.1. Dosya içeriğinden, davacıların ehliyetsiz olduğu iddia edilen ...’in çocukları olduğu, ...'in maliki olduğu 231 ada 3 parsel sayılı taşınmazdaki 3 numaralı bağımsız bölümün İzmir 21. Noterliğinin 17/05/2013 tarihli ve 15051 yevmiye numaralı ölünceye kadar bakma akdi ile davalı ...’ye devrinin kararlaştırılarak, 05/06/2013 tarihinde Kadriye adına tapuya tescil edildiği, İzmir 12. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2014/658 Esas sayılı davasında 17/02/2016 tarihli ATK Dördüncü Adli Tıp İhtisas Kurulunun raporu ile kısıtlanmasının uygun olacağının bildirildiği gerekçesiyle ...’in kısıtlanmasına karar verildiği, aşamada 20/07/2019 tarihinde ölümüyle geriye mirasçı olarak davacı çocuklarının kaldığı anlaşılmıştır.

3.3.2. Hemen belirtilmelidir ki, ehliyetsizlik iddiası ile müstakbel mirasçıların dava açması mümkün olup ehliyetsiz olduğu iddia edilen kişinin kısıtlanması halinde açılan davanın takip yetkisi kendisine geçen vasi vasıtasıyla devam ettirilebileceği, ehliyetsiz olduğu iddia edilen kişinin kısıtlanmaması halinde ise davada dava şartı bulunmadığından davanın reddine karar verilmesi gerektiği kuşkusuzdur.

3.3.2. Somut olayda, dava kısıtlı ...’in vasisi tarafından açılmamış ise de; müstakbel mirasçıları tarafından onun adına dava açıldıktan sonra yargılama aşamasında ölmesi nedeniyle davayı açanların taraf sıfatını kazandıklarının kabul edilmesi HMK’nın 30. maddesinde düzenlenen usul ekonomisine de uygun düştüğünden davanın esasının incelenmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile (III. ve IV/3.) numaralı paragraflarda belirtildiği şekilde karar verilmesi isabetli değildir.

VI. SONUÇ:

Davacılar vekilinin değinilen yön itibariyle yerinde bulunan temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/1. maddesi uyarınca İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesi kararının yukarıda yazılı nedenlerden dolayı 6100 sayılı HMK’nın 371/1-a maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın kararı veren İstanbul Anadolu 25. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin de İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesine gönderilmesine, 20/11/2021 tarihinde yürürlüğe giren Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince gelen temyiz eden davacılar vekili için 3.815,00 TL duruşma vekâlet ücretinin temyiz edilen davalıdan alınmasına, alınan peşin harcın temyiz edenlere geri verilmesine, 27.01.2022 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.