"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ
DAVA TÜRÜ :TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda mahkemece davanın kabulüne dair verilen karar, davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince, istinaf taleplerinin HMK 341/2, 346 ve 352/1 maddeleri gereğince reddine karar verilmiş, karar davalı Hazine vekili tarafından yasal süre içerisinde temyiz edilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü;
-KARAR-
Dava tapu iptali ve tescili isteğine ilişkindir,
Kadastro sonucu ... ilçesi ... köyü çalışma alanında bulunan ... ada ..., ... ada ... parsel sayılı taşınmazlar davacı ... adına tespitleri yapılmış, komisyon karar neticesinde, ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazlar ise davalı ...’in kullanımında olduğu ancak sit alanı içerisinde kaldığı gerekçesiyle davalı Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir.
Davacı ..., ... ada ..., ... ada ..., ... ada ... ve ... parsel taşınmazların ceddinden kendisine intikal eden taşınmazlar olduğunu, sit alanı içerisinde kalmadığını belirterek tapu kayının iptali ile adına tescili istemiyle dava açmıştır.
Davalı Hazine, taşınmazın devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olduğunu, zilyetlik ile iktisap edilemeyeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemece, davanın kabulüne, ... ada ..., ... ada ..., ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazların davalı Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, ... ada ... ve ... parsel sayılı taşınmazların 3. derece arkeolojik sit alanı olduğunun beyanlar hanesine işlenmesine karar verilmiş; hüküm, davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesince, istinaf taleplerinin HMK 341/2, 346 ve 352/1 maddeleri gereğince reddine karar verilmiş ise de yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmaya yeterli değildir. Şöyle ki; çekişmeli taşınmazların zilyetlikle iktisap edilebilecek yerlerden olduğu ancak çekişmeli taşınmazların davacıya nasıl intikal ettiği, davacı tarafından ne zamandan beri ve ne şekilde kullanıldığı tespit edilmemiş, taşınmazların evvelinde imar ihyaya konu yerlerden olupolmadığı, imar ihyaya konu ise nezaman imar ihya edildiği ve ne zamandan beri ne şekilde kullanıldığı tespit edilmemiş, taşınmazın kullanım şeklini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğrafı olmasına rağmen hava fotoğrafından yararlanılmamış, yerel bilirkişilerin soyut beyanlarına dayalı olarak hüküm kurulmuştur. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle Harita Genel Müdürlüğü web sitesinin hava fotoğrafı sorgulama sayfasına girilerek, taşınmazların bulunduğu köyü/mahalleyi kapsayacak şekilde hangi yıllara ait hava fotoğrafı bulunduğu araştırılıp belirlenmek ve (denetimin sağlanması bakımından) ilgili sayfanın çıktısı dosya içerisine konulmak suretiyle tespit tarihinden 15-20-25 yıl öncesine (bulunmadığı takdirde bu tarihlere en yakın tarihlere) ait farklı dönemlerde çekilmiş en az üç adet stereoskopik hava fotoğrafı tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğü'nden getirtilerek dosya arasına konulmalı, aynı tarihler arasında düzenlenen fotoplan, fotometrik ve fotogrametrik paftalar, uydu fotoğrafları ile memleket haritaları temin edilmeli, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra da mahallinde elverdiğince yaşlı, tarafsız, yöreyi iyi bilen, davada yararı bulunmayan şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler ve taraf tanıkları ile 3 kişilik ziraat mühendisi bilirkişi kurulu, 1 kişilik jeodezi ve fotogrametri uzmanı ve fen bilirkişisi katılımıyla yeniden keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte yerel bilirkişi ve tanıklardan çekişmeli taşınmazların öncesi itibariyle kime ait oldukları, kimden kime ne zaman ve ne şekilde intikal ettikleri, kim tarafından ne zamandan beri ve hangi tasarruflarla zilyet edildikleri hakkında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalı, beyanlar arasındaki çelişkiler gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle giderilmeli, bilirkişi ve tanık sözleri komşu parsellerin tespit tutanakları ve dayanaklarıyla denetlenmeli; üç kişilik ziraat mühendislerinden oluşan bilirkişi kurulundan, komşu parsellerle karşılaştırmalı biçimde çekişmeli taşınmazların kullanım biçimlerini, zilyetlik sürelerini, toprak yapılarını, eğimlerini ve bitki desenlerini açıklayıp tarımsal niteliklerini belirten, taşınmazın evvelinde imar ihya gerektirip gerektirmediği, imar ihya gerektiren yerlerden ise ne zaman başlayıp tamamlandığını belirleyen, önceki ziraat bilirkişi raporlarını irdeleyen, taşınmazların değişik yönlerden çekilmiş fotoğrafları desteklenmiş ve bu fotoğrafların hangi bölüme ait olduğunu gösteren ayrıntılı rapor alınmalı; jeodezi ve fotogrametri uzmanı bilirkişisinden yukarıda belirtilen hava fotoğrafları üzerinde stereskop aletiyle inceleme yaptırılarak çekişmeli taşınmazların fotoğrafların çekildiği tarihlerdeki nitelikleri ile kullanım şekilleri ve süreleri hususunda ayrıntılı rapor düzenlettirilmeli; fen bilirkişisinden keşfi takibe yarar rapor hazırlaması istenilmeli, böylelikle çekişmeli taşınmazların tespit tarihi itibariyle davacı taraf yararına zilyetlikle kazanım koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği kesin olarak saptanmalı, bundan sonra da toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmelidir. Mahkemece bu hususlar göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup, açıklanan sebeplerden dolayı davalı Hazine vekilinin yerinde görülen temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 373/1. maddesi uyarınca ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesinin kararının ORTADAN KALDIRILMASINA, İlk Derece Mahkemesinin kararının 6100 saylılı HMK’nin 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın karar veren ... 1.Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin ... Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesine GÖNDERİLMESİNE, 14/12/2021 tarihinde kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.