"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil istemine ilişkin açılan davadan dolayı, Mahkemece bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne ilişkin verilen karar süresi içerisinde davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; sınırlarını belirtmiş olduğu tescil harici bırakılan daha sonra idari yoldan Hazine adına tescil edilen 1359 ve 1363 parsel sayılı taşınmazların davacı tarafından 25 yılı aşkın bir zamandır tarıma elverişli hale getirilerek kullanıldığını belirterek, tapu kayıtlarının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; davanın 10 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmadığından reddini savunmuştur.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde, taşınmazların Belediye adına tescilini ve davanın reddini savunmuş, aşamalarda husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesini istemiştir..
3. Davalı ... Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde; davanın öncelikli olarak usulden reddine, olmaz ise esastan reddine karar verilmesini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 30/05/2014 tarihli ve 2012/540 E. 2014/596 K. sayılı kararıyla; davacı lehine zilyetlik koşullarının oluştuğunun anlaşılması nedeniyle davanın kısmen kabulüne, Kızıltepe ilçesi Yumrutaş köyünde bulunan 1359 parsel sayılı taşınmazın bilirkişi raporunda (TH1) harfi ile gösterilen 20.784.170 metrekare kısmı ile 1363 parsel sayılı taşınmazın 2. kısım (A) harfi ile gösterilen 18.774.29 metrekare kısmının tapu kaydının iptali ile son parsel numaraları verilmek üzere davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Bozma Kararı
Yargıtay (kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 14/04/2017 tarihli 2017/1781 E. 2017/2634 K. sayılı kararıyla, dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı Hazine vekilinin sair temyiz itirazları yerinde değildir. Ancak; Dairece yapılan geri çevirme sonrası dosya içerisine getirtilen belgelerden dava konusu 1359 ve 1363 parsel sayılı taşınmazların karar tarihinden evvel toplulaştırma işlemi nedeniyle çeşitli parsellere ayrıldığı anlaşılmaktadır. Mahkemece, davanın kabulüne karar verilen kısımların hangi parsel içerisinde kaldığı belirlenip buna göre tapu iptali ve tescil hükmü kurulması gerekirken, bu husus göz ardı edilmek suretiyle dava konusu taşınmazın hangi parseller içinde kaldığı belirlenmeden infazı mümkün olmayacak şekilde hüküm kurulmasının isabetsizliğine değinilerek, hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
3. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 07/06/2018 tarihli ve 2017/594 E. 2018/583 K. sayılı kararında; davanın kısmen kabulüne, Kızıltepe ilçesi, Arıklı Mahallesinde bulunan 256 ada 1 parsel sayılı taşınmazın 21/08/2018 havale tarihli ek raporunda (TH1) olarak gösterilen 20.313,05 metrekare kısmı ile aynı raporda 255 ada 2 parsel sayılı taşınmazın (A) harfi ile gösterilen 18.538,89 metrekare kısmının tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
4. Bozma Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ile davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
5. Temyiz Nedenler
5.1. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde, öncelikli olarak husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesi gerektiği halde, davanın kabulüne karar verilmesinin yerinde olmadığını, Mahkemece bu durum kabul edilmez ise dava konusu taşınmazın Belediye adına tesciline karar verilmesi gerektiğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
5.2. Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde, davacı lehine zilyetlik koşullarının oluşmadığı, davanın reddi ile taşınmazın Hazine adına tesciline karar verilmesi gerekirken davanın kabulüne karar verilmesinin yerinde olmadığını belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
6. Gerekçe
6.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tespit öncesi nedene dayalı tapu iptali tescil isteğine ilişkindir.
6.2. İlgili Hukuk
6.2.1. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, “Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir. “
6.2.2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. maddesi, “ Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
17. maddesi ise “ Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde hazine adına tespit edilir.’’ hükümlerini içermektedir.
6.3. Değerlendirme
6.3.1. Dosya içeriğine, Mahkemece hükmüne uyulan bozma kararında açıklandığı gibi işlem yapılıp sonucuna göre hüküm verilmiş olmasına, delillerin takdirinin yerinde bulunmasına göre (IV.3) numaralı bentte yer verilen Kızıltepe 1. Asliye Hukuk Mahkemesi kararının tapu iptali ve davacı adına tesciline yönelik bölümünde isabetsizlik bulunmadığından davalı Hazine vekilinin tüm, davalı ... Başkanlığının sair temyiz talepleri yerinde değildir.
6.3.2. Davalı ... Başkanlığının husumete yönelik temyiz taleplerinin incelenmesine gelince; çekişmeli taşınmaz dava tarihinden önce idari yoldan davalı Hazine adına tescil edilmiş, sonrasında toplulaştırma yapılmıştır. Açılan dava tapu iptali ve tescil istemine ilişkin olup, bu tür davalarda kural olarak davanın tapu malikine yöneltilmesi gerekmektedir. Davalı olarak gösterilen ... tapuda malik olmadığına göre, pasif husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmemiş olması isabetli değildir.
V. SONUÇ:
1. Açıklanan nedenlerle davalı Hazine vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazının reddiyle, usul ve yasaya uygun olan tapu iptali ve tescil istemine yönelik hükmün ONANMASINA,
2. Yukarıda (6.3.2) numaralı paragrafta belirtilen nedenlerle davalı ... yönünden hükmün 6100 sayılı Yasa'nın geçici 3. maddesi yollaması ile 1086 sayılı HUMK.'un 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, davalı ... tarafından yatırılan harcın istek halinde kendisine iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere 05/12/2022 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.