"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul Kısmen Ret - Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çaykara Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptal ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili ve davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince Hazine vekilinin başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin başvurusunun gerekçeyle sınırlı olarak kabulü ile kararın kaldırılmasına, yeniden hüküm kurularak davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili ve davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Davacı vekili dava dilekçesinde; Dernekpazarı, ... Mevkii Merkez mahallede bulunan 170 ada 13 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespiti sırasında senetsiz olduğu belirtilerek davalı hazine adına tescil edildiğini, oysa dava konusu yerin Çaykara Asliye Hukuk Mahkemesinin 1997/246 Esas 1997/226 Karar sayılı ilamı ile 27/10/1997 tarihinde kamulaştırılarak 1.132,44 m2 olarak ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verildiğini, kamulaştırma amacına uygun olarak sağlık ocağı ve diğer tesislerin yapıldığını, 27.03.2000 tarih ve 13 sayılı encümen kararı ile iki kısma ifraz edildiğini ileri sürerek taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini talep etmiştir.
2.Davacı vekili cevaba cevap dilekçesinde; taşınmazın iki parçaya ifrazı sonucu trampa işlemine konu olan 39 cilt, 3 sayfa, 2 sıra nolu 642,26 m2 yüzölçümlü taşınmaz yönünden taleplerini ... bırakmakla birlikte trampa işlemine tabi tutulmayan tapuda 39 cilt, 3 sayfa, 1 sıra no da kayıtlı 490,18m2 yüzölçümlü taşınmazın Dernekpazarı Belediye Başkanlığın adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; kadastro öncesi 28/09/2009 tarih cilt: 39, sahife: 7, 1 sıra numaralı tapu kaydı bulunduğunu, bu kaydın mevkii cinsi ve hudutları itibari ile dava edilen 13 parseli kapsadığını savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Çaykara Asliye Hukuk Mahkemesinin 10.05.2018 tarihli 2016/97 Esas, 2018/124 Karar sayılı kararı ile davanın kısmen kabulü ile Trabzon ili, Dernekpazarı ilçesi ... mahallesinde kain 170 ada 3 parsel numaralı taşınmazın 26.12.2017 havale tarihli fen bilirkişi raporunda (D) harfi ile gösterilen yüzölçümü 240,06 m² olan kısmının tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ile davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Kaldırma Kararı
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 14.12.2018 tarihli ve 2018/1531 E. 2018/1710 K. sayılı kararıyla; çekişmeli taşınmazlara komşu parsellerin kadastro tutanak örnekleri ile dayanakları bulunduğu yerden getirtilip, taşınmaz başında elverdiğince yaşlı, tarafsız, taşınmazları iyi bilen kişiler arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları ve fen bilirkişisi katılımı ile yeniden keşif yapılması, keşifte 17/02/1999 tarih ve 38 cilt, 92 sayfa, 1 sıra nolu tapudan ifraz gören 490,18 m2 lik, 31/05/2000 tarih ve 39 cilt, 3 sayfa 1 sıra nolu tapu kaydı ile hazinenin dayandığı 642, 26 m2 lik 28/09/2000 tarih cilt: 39, sahife: 7, sıra no: 1 sıra nolu tapu kayıtlarından kamulaştırma sonrası oluşan ifraz krokisi, krokilerde yer alan sabit noktalar ve belirtilen sınırlar mahalli bilirkişi ve tanıklara tek tek okunarak sınırları zemine uygulanması, yerel bilirkişilerce gösterilen sınırlar fen bilirkişisine işaretlettirilmesi, bilirkişi ve tanık beyanları arasında çelişki olduğu takdirde yüzleştirme yapılmak suretiyle çelişki giderilmesi, tapu kayıtlarında bilinmeyen sınırların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı tanınması, tanık ve bilirkişi beyanlarının getirtilecek komşu parsel tutanakları ile denetlenmesi, her bir tapu kaydının kapsamının tam olarak haritasına göre kapsamları kuşkuya yer bırakmayacak şekilde belirlenmeye çalışılması, fen bilirkişisinden keşfi izlemeye, uygulamaya ilişkin yerel bilirkişiden tanık sözlerini denetlemeye imkan verecek ayrıca dayanılan mahkeme kararlarının dayanağı krokiler ile kamulaştırma haritası ve kadastro paftası her iki haritada bulunan sabit noktalardan yararlanmak suretiyle çakıştırma yapmak suretiyle kapsamı belirleyen şekilde ayrıntılı gerekçeli rapor alınması bundan sonra tüm deliller değerlendirilerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken esasa etkili bir kısım deliller toplanmadan ve değerlendirilmeden yazılı şekilde karar verilmesinin usul ve kanuna aykırı olduğu gerekçesiyle 6100 sayılı HMK'nın 353/1-a.6 maddesi gereğince hükmün kaldırılmasına karar verilmiştir.
C. İlk Derece Mahkemesince Kaldırma Kararı Sonrasında Verilen Karar
Çaykara Asliye Hukuk Mahkemesinin 30.05.2019 tarihli 2019/11 Esas, 2019/162 Karar sayılı kararı ile; Davanın kısmen kabulüne, Trabzon ili Dernekpazarı ilçesi ... Mahallesinde kain 170 ada 3 parsel numaralı taşınmazın 22.04.2019 havale tarihli Fen bilirkişi raporunda A harfi ile gösterilen yüzölçümü 438,00 m² olan kısmının tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
D. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
E. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle: tapu kapsamında olan yerin tamamen davacı adına tescilinin gerekmekte olduğunu ileri sürerek kısmen redde dair bölümünün kaldırılmasını talep etmiştir.
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; davacının revizyon görmeyen kaydının Hazine tapusu ile trampa edilmesi sonucu oluştuğu ve kroki itibariyle zeminde fenni olarak tatbiki sonucunda kapsayıp kapsamadığının sağlıklı olarak araştırılmadığını, dava edilen yerin bir kısmının ise sağlık ocağına giriş yolu ve karayolu olarak kullanılmakta olduğunu bu kullanımın kamuya terk iradesi sonucunda olabileceğinin kamuya terk iradesinden dönüş ile adına tescil talebinin çelişkili ve yasal olarak kullanılamayacağını, yargılama aşamasında bilirkişi raporlarına yapmış oldukları itirazların ek rapor alınmayarak cevapsız bırakıldığını, kısmen kabule göre de mahkemece yapılan yargılama giderlerinin davadaki haklılık oranı gözönüne alınarak kısmen tahsil kararı yerine tamamının davalı Hazine'ye yükletilmesine karar verilmesini ve red olunan davadaki değer yönünden lehlerine vekalet ücretinin nisbi tayin edilmesi gerekirken maktu tayinin yasaya uygun olmadığını ileri sürerek istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
F. Gerekçe ve Sonuç
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesinin 12.11.2020 tarihli ve 2020/695 E. 2020/1332 K. sayılı kararıyla; kararın dayandığı delillerle, yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına, keşifte yapılan uygulama sonucunda mahalli bilirkişi beyanları ile kamulaştırma sonrası oluşan ifraz krokileri dikkate alındığında davacı dayanağı 31/05/2000 tarih ve 1 sıra nolu tapu kaydının 22.04.2019 havale tarihli fen bilirkişi heyeti raporunda "A" harfi ile rumuzlandırılan çekişmeli taşınmaz bölümüne uyduğunun anlaşılmasına, davacı vekilinin 04.05.2017 tarihli celsede "39 cilt, 3 sayfa 1 sıra nolu tapu 490,18 m²'lik" kısma yönelik taleplerinin devam ettiğinin ifade edilmesine göre talebin 31.05.2000 tarih ve 1 sıra nolu tapu kaydı kapsamında kalan taşınmaz yönü ile talepte bulunulduğunun anlaşılmasına ve 24.04.2019 havale tarihli inşaat ve ziraat bilirkişi heyeti tarafından da "A" harfi ile rumuzlandırılan çekişmeli taşınmaz bölümü esas alınmak sureti ile belirlenen dava değeri üzerinden tamamlama harcının yatırılmış olmasına göre yazılı gerekçe ile davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken, işin esasına girilerek davanın kısmen kabulüne karar verilmesi isabetsiz olduğu gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esasta reddine, davacının istinaf başvurusunun yukarıdaki gerekçeyle sınırlı olarak kısmen kabulüne, kararın kaldırılarak yeniden esas hakkında karar verilmesine, davanın kabulü ile Trabzon İli, Dernekpazarı İlçesi, ... Mahallesi'nde kain 170 ada 13 parsel numaralı taşınmazın 22.04.2019 havale tarihli fen bilirkişi raporunda A harfi ile gösterilen yüzölçümü 438,00 m² olan kısmının tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili ve davalı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; tapu kapsamında olan yerin tamamen davacı adına tescilinin gerekmesine rağmen 52,18 m2 büyüklüğündeki kısmın reddedildiğini ileri sürerek temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf dilekçesindeki taleplerinin tekrarı ile ret kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun;
20. maddesinin ilgili kısımları şöyledir;
"Tapu kayıtları ile diğer belgelerin kapsadığı yeri tayinde;
A) Kayıt ve belgeler, harita, plan ve krokiye dayanmakta ve bunların yerlerine uygulanması mümkün bulunmakta ise, harita, plan ve krokideki sınırlara itibar olunur.
B) Harita, plan ve krokiye dayanmayan kayıt ve belgelerde belirtilen sınırlar mahalline uygulanabiliyor ve bu sınırlar içinde kalan yer hak sahibi tarafından kullanılıyor ise, kayıt ve belgelerde gösterilen sınırlar esas alınarak tespit yapılır."
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kadastro sonucunda Trabzon ili Dernekpazarı ilçesi ... Mahallesi çalışma alanında bulunan 170 ada 13 parsel sayılı taşınmaz devletin hüküm ve tasarrufu altında olan ve ekonomik yarar sağlaması mümkün olan yerlerden olup kimsenin zilyetliğinde olmadığı belirtilerek belegsizden dört adet dükkan, garaj, sağlık ocağı ve arsası vasfı ile Hazine adına tespit olunmuş, dava dışı ... tarafından tespite itiraz edilmesi üzerine Kadastro Mahkemesinin 2013/38 E. 2016/24 K. sayılı kararı ile davanın reddi neticesinde 11/05/2016 tarihinde kesinleşerek tescil edilmiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, özellikle 22.04.2019 havale tarihli raporda tapu kaydı miktarı ile yapılan yüzölçüm farklılığının, yer gösterme, sabit noktalardan yapılan ölçüm, hesaplar arası dönüşümden kaynaklı farkılıklardan oluştuğu ancak bu farklılığın kabul edilebilir sınırlar içinde olduğunun belirtilmesine göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili ve davalı Hazine vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 125,50 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına, 492 Sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince davalı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.02.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.