"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki kadastro harici bırakılan yerin tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı ... vekili ile dahili davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ... ili, ... ilçesi, ... köyü sınırları içerisinde bulunan ve ...-... Karayolu, hali kıraç yer ve 258 no.lu parsel ile çevrili bulunan tarla vasfındaki ve özel harita mühendisi tarafından tespit edilen koordinatlar gereğince 16.050,33 m² büyüklüğünde tespit edilen ve tescil harici bırakılmış taşınmaza 25 yıldan fazla bir zamandır malik sıfatı ile zilyet bulunmakta olduğunu, bahse konu taşınmazların kadastro tespitinin yapılmamış olduğunu ve taşınmazların tapuya tescil edilmediğini öne sürerek keşifte yüzölçümü, alan ve mevkiisi belirlenerek davacı adına tapuya tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ..., davanın reddini savunmuş, TMK'nın 713/6 maddesi gereğince Hazine adına tescilini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile Dosya içindeki tüm bilgi ve belgeler değerlendirildiğinde TMK'nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 ve 17.maddesi şartlarının mevcut olduğu gerekçesiyle, davacının dava dilekçesindeki talebinin 16.050,33 m² olması da göz önüne alınarak davanın kısmen kabulü ile,
1)... ili ... ilçesi ... köyünde bulunan fen bilirkişisi ... tarafından hazırlanan 10/04/2018 havale tarihli rapor ve ekindeki krokide "A" harfi ile işaretli toplam 15.766,57 metrekarelik taşınmazın tarla vasfında davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, davacının sair taleplerinin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ile dahili davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece yeterli inceleme yapılmaksızın karar verildiğini, taşınmazın iddia edildiği gibi imar-ihya edilerek kültür arazisi haline getirilmediğini, hava fotoğraflarının ilgili yerlerden celp edilmesi gerektiğini, Mahkemece bilirkişi incelemesinin sağlıklı şekilde yaptırılmadığını, taşınmazın tarım arazisinden ziyade arsa vasfında bulunduğunu, taşınmazın mera vasfında olduğunu, mera vasfında olan yerin imar-ihya veya zilyetlik yoluyla kazanılamayacağını belirterek Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, eksik inceleme sonucu hüküm tesis edildiğini, hükme esas alınan bilirkişi raporunun yetersiz olduğunu belirterek Mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile kamu düzenine ilişkin hususlara ve TMK.nın 713/1 maddesi uyarınca davasız ve fasılasız malik sıfatıyla 20 yıldan fazla zilyetlik şartlarının davacı yararına oluştuğuna göre, İlk Derece Mahkemesince delillerin değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle davalı ... vekilinin ve davalı ... vekilinin istinaf başvurularının ...nın 353/1-b-1 maddesi uyarınca esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... temsilcisi temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... temsilcisi temyiz dilekçesinde istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Hukuki Nitelendirme
Dava; ... Medeni Kanunu’nun 713/1. ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddelerine dayalı olarak açılan, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2.İlgili Hukuk
1. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu’nun 713. maddesinin ilgili kısımları şöyledir; “Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir.”
2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14. maddesi'nin ilgili kısımları şöyledir.; “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
3. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesinin ilgili kısımları şöyledir; "Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14. maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde hazine adına tespit edilir."
3. Değerlendirme
1. 1956 yılında yörede yapılan kadastro sırasında hali ve kıraç arazi olarak taşınmaz tescil harici bırakılmıştır.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, göre usul ve kanuna uygun olup davalı Hazinenin sair temyiz itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
3. Ancak Mahkemece hükme esas alınan teknik bilirkişi raporunda “A” olarak gösterilen taşınmaz bölümünde davacı taraf lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğu kabul edilmek suretiyle yazılı olduğu şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Karayolları Genel Müdürlüğünün kamulaştırma haritası ile kadastro paftası çakıştırılması sonucunda "K" ile gösterilen bölümün kamulaştırma sınırları içerisinde kaldığı belirtilmiş ise de, hükme esas alınan fen raporunda dava konusu edilen bölümün kamulaştırma alanı içerisinde kalıp kalmadığı, ne kadarının kaldığı gösterilmemiştir. Hal böyle olunca kamulaştırma haritası uygulanarak kamulaştırılan alan içerisinde kalan bölüm yönünden mülkiyetin tespitine karar verilmesi gerekirken, tescil hükmü kurulması isabetsiz olup, kararın açıklanan nedenlerle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
Davalı Hazinenin sair temyiz itirazlarının reddine,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.04.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.