"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : TRABZON BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : BORÇKA ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın reddine ilişkin kararın istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; istinaf başvurusunun esastan reddine dair verilen karar davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü;
I. DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacılar ile davalıların kardeş olduklarını, ortak murisleri olan babaları Ahmet Yıldırım'ın vefatı üzerine terekesinin tüm mirasçılarına intikal ettiğini, bu taşınmazların bulunduğu bölgede kadastro çalışmalarının ise murislerinin vefatından sonra yapıldığını, terekeye ait taşınmazların tüm mirasçılar adına tespiti gerekir iken, Artvin ili .... ilçesi ... köyü .... mevkisinde bulunan ... ada 11 parselin tamamının davalı ... adına, 321 ada 12 parselde kayıtlı ev ve tarlanın diğer davalı ... ve ... adına tespit ve tescil edildiğini ileri sürerek, davalılar adına kayıtlı olan hisselerin iptali ile miras payları oranında davacılar adına tapuya kayıt ve tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... 03/01/2020 havale tarihli dilekçesi ile davayı kabul ettiğini bildirmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Borçka Asliye Hukuk Mahkemesinin 27/10/2020 tarihli ve 2019/509 E., 2020/132 K. sayılı kararıyla; çekişmeli taşınmazların kadastro tespitinin kesinleşme tarihi ile dava tarihi arasında 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçmiş olması nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
Borçka Asliye Hukuk Mahkemesinin yukarıda belirtilen karara karşı süresi içinde davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde; dava konusu taşınmazların ortak muris ....'dan intikal ettiğini, murisin 2018 tarihinde öldüğünü, mevcut durumun bu tarihte öğrenildiğini, Mahkeme kararının yerinde olmadığını belirterek, kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin 19/02/2021 tarihli ve 2021/127 E., 2021/115 K. sayılı kararıyla; 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesinde belirtilen sürenin hak düşürücü nitelikte olduğu, tespitin kesinleşme tarihi ile dava tarihi arasında 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği belirtilerek, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesindeki beyanlarını tekrar ile davalıların davayı kabul etmelerine rağmen ret kararı verilmesinin yerinde olmadığını belirterek, kararın bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3.2.1. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 12/3 maddesi “Bu tutanaklarda belirtilen haklara, sınırlandırma ve tespitlere ait tutanakların kesinleştiği tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra, kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanarak itiraz olunamaz ve dava açılamaz.”
3.2.2. 6100 sayılı HMK’nın 308. maddesi “(1) Kabul, davacının talep sonucuna, davalının kısmen veya tamamen muvafakat etmesidir. (2) Kabul, ancak tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edebilecekleri davalarda hüküm doğurur."
3.2.3. 6100 sayılı HMK’nın 311. maddesi “Feragat ve kabul, kesin hüküm gibi hukuki sonuç doğurur. İrade bozukluğu hâllerinde, feragat ve kabulün iptali istenebilir.” hükümlerini içermektedir.
3.3. Değerlendirme
3.3.1. Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere, delillerin takdirinin yerinde bulunmasına göre 121 ada 11 parsel sayılı taşınmaza yönelik Bölge Adliye Mahkemesi kararında isabetsizlik bulunmamaktadır.
3.3.2. Çekişmeli 321 ada 12 parsel sayılı taşınmaza yönelik temyiz itirazlarının incelenmesine gelince; dava konusu taşınmaz kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle 1/2 paylarla davalılar ... ve ... adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacılar çekişmeli taşınmazın ortak murislerinden geldiği ve taksim edilmediği iddiasına dayanarak tapu iptali ve tescil istemiyle dava açmışlardır. Davalı ... 03/01/2020 havale tarihli dilekçesi ile davayı kabul ettiğini bildirmiştir. Çekişmeli taşınmazın kadastro tespitinin kesinleşme tarihi ile davanın açılma tarihi arasında 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 fıkrasındaki 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiği doğrudur.
Ne var ki; hak düşürücü sürenin bir hakkı ortadan kaldıran- sona erdiren niteliğe sahip olması, davayı kabulün ise, davalının üzerinde serbestçe tasarruf edebileceği bir dava olması ve kamu düzenine aykırı bir sonuç doğurmaması şartıyla davacının ileri sürdüğü hakkın gerçekte var olup olmadığından bağımsız olarak davaya son veren ve kesin hüküm sonuçlarını doğuran bir taraf işlemi olması nedeniyle Mahkemece davayı kabul beyanına üstünlük tanınmak suretiyle işlem yapılması gerekir.
Hal böyle olunca; davalı ...'ın kabul beyanı gözetilerek iptal-tescil kararı verilmesi gerekirken yazılı gerekçelerle reddine karar verilmesi isabetsizdir.
VI. SONUÇ
1. 121 ada 11 parsel sayılı taşınmaz yönünden davacılar vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararının ONANMASINA, aşağıda dökümü yapılan 21,40 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
2. Çekişmeli 321 ada 12 parsel sayılı taşınmaz yönünden (V/3.3.2) numaralı paragrafta açıklanan nedenlerle davacılar vekilinin temyiz itirazları yerinde görüldüğünden kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/1. maddesi uyarınca Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi kararının ortadan kaldırılmasına, İlk Derece Mahkemesi kararının 6100 saylılı HMK’nın 371. maddesi uyarınca BOZULMASINA, dosyanın karar veren Borçka Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin Trabzon Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesine gönderilmesine, davacılar tarafından yatırılan peşin harç onama harcı olarak mahsup edildiğinden harcın iadesine yer olmadığına 19/12/2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.