"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
DAVA TÜRÜ : TAPU İPTALİ VE TESCİL
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda, Yerel Mahkemece davanın reddine ilişkin olarak verilen karar, davacı vakıf vekili, davalı ... vekili tarafından yasal süresi içerisinde temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü;
I. DAVA
Davacı vakıf vekili dava dilekçesinde; ... ilçesi, ... Mahallesi ... ada ... parsel sayılı taşınmazın tapuda davacı vakıf adına kayıtlı olmasına rağmen, kadastro tespiti sırasında davalı dernek adına tespit ve tescil edildiğini ileri sürerek, davalı adına kayıtlı taşınmazın tapu kaydının iptali ile davacı vakıf adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı dernek davaya cevap vermemiştir.
Davalı Dernek yerine davaya dahil edilen ... vekili; dava konusu taşınmazın Milli Eğitim Bakanlığına tahisisli kamu arazisi olduğunu ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece yapılan yargılama sonunda; dava konusu taşınmazın daha önce dernek adına kayıtlı olduğu, dernek karar defterinde yer alan devir kararının işleme konulmadığı, daha sonra derneğin feshedilerek tasfiye işlemlerinin tamamlandığı, dernek tüzüğüne göre dava konusu taşınmazın İmam Hatip Lisesine devredilmesi gerektiği, davacı vakfın dava konusu taşınmazı iktisap edebilmesi için gerekli hukuki sebeplerin oluşmadığı ve dahili davalı ... Bakanlığının dava konusu taşınmaz yönünden taraf sıfatı bulunmadığı gerekçeleriyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. TEMYİZ
1. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde, davacı vakıf vekili tarafından esasa, davalı ... vekili tarafından vekalet ücretine yönelik olarak temyiz talebinde bulunulmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu taşınmazın daha önce davalı dernek adına kayıtlı iken davacı vakfa devredilmesine karar verildiği, kadastro tespitinden önce tapuda devrin yapıldığı, buna rağmen kadastro tespitinin usulsüz yapıldığı belirterek, Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; davanın reddine karar verilmesine rağmen, lehlerine vekalet ücretine hükmedilmediğini belirterek Mahkeme kararının düzeltilerek onananmasına karar verilmesini istemiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Kadastro sonucunda ... ilçesi, ... Mahallesi çalışma alanında bulunan ... ada ... parsel sayılı 3.046,85 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, tapu kaydı uyarınca davalı İmam Hatip Okulu Yaptırma ve Yaşatma Derneği adına tespit ve tescil edilmiştir.
Dava; tespit öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14/1. maddesi şöyledir.
“Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 20. maddesi ise şöyledir.
“Tapu kayıtları ile diğer belgelerin kapsadığı yeri tayinde;
A) Kayıt ve belgeler, harita, plan ve krokiye dayanmakta ve bunların yerlerine uygulanması mümkün bulunmakta ise, harita, plan ve krokideki sınırlara itibar olunur.
B) Harita, plan ve krokiye dayanmayan kayıt ve belgelerde belirtilen sınırlar mahalline uygulanabiliyor ve bu sınırlar içinde kalan yer hak sahibi tarafından kullanılıyor ise, kayıt ve belgelerde gösterilen sınırlar esas alınarak tespit yapılır.
C) Harita, plan ve krokiye dayanmayan kayıt ve belgelerde belirtilen sınırlar, değişebilir ve genişletilmeye elverişli nitelikte ise, bunlarda gösterilen miktara itibar olunur. Ancak değişebilir ve genişletilmeye elverişli sınırlardaki taşınmaz malların kayıtları, fizik yapıları ve konumları itibariyle belli bir yeri kapsıyorsa, tespit o sınır esas alınarak yapılır.
D) Hazinece, özel kanunlar hükümlerine göre değişmez ve genişlemeye müsait olmayan sınırlarla miktar üzerinden satılan, tefviz veya tahsis veya parasız dağıtılan taşınmaz mallarda çıkan fazlalık, taşınmaz malla birlikte satış, tefviz, tahsis ve dağıtım tarihinden itibaren on yıl geçmiş ise, miktarına bakılmaksızın kayıt sahibi adına tespit edilir.
Bu maddede yazılı taşınmaz mallarda meydana gelen fazlalıklar hakkında şartlar uygun bulunduğu takdirde, 14. ve 17. madde hükümleri uygulanır.”
3.3. Değerlendirme
Mahkemece, yukarıda (III) numaralı paragrafta açıklanan gerekçe ile yazılı olduğu şekilde davanın reddine dair hüküm kurulmuş ise de, Mahkemece yapılan araştırma ve inceleme hüküm kurmak için yeterli bulunmamaktadır. Mahkemece davalı derneğin feshedildiği anlaşılmasına rağmen mallarının kime devredildiği kesin olarak belirlenmemiş, dernek mallarını devralan davaya dahil edilmek suretiyle tarafa teşkili sağlanmamış, davaya konu taşınmazın tespitine esas tapu kaydı tesisinden itibaren tüm intikalleri ile getirilip, taşınmaz başında yöntemince uygulanarak kapsamı üzerinde durulmamış, Harçlar Kanunu'nun 16. maddesi gözönünde bulundurularak taşınmazın değeri belirlenmemiştir. Bu şekilde eksik araştırma ve inceleme ile hüküm kurulamaz.
Hal böyle olunca; doğru sonuca varılabilmesi için Mahkemece öncelikle, davalı derneğin mallarının kime devredildiği kesin olarak belirlenerek davada taraf koşulu sağlanmalı, bundan sonra dava konusu ... ada ... parsel sayılı taşınmaza tespit sırasında uygulanan tapu kaydı, davacı yanın dayanak tapu kaydı tesisinden itibaren tüm tedavülleri ve varsa haritası ile birlikte getirtilip dosya arasına alınmalı, dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra mahallinde, tarafsız, yöreyi iyi bilen şahıslar arasından seçilecek yerel bilirkişiler, taraf tanıkları, ziraat mühendisi bilirkişi ve teknik bilirkişinin katılımıyla keşif yapılmalıdır. Yapılacak keşifte, taşınmaza uygulanan tapu kaydı ve varsa krokileri uygulanıp kapsamları 3402 sayılı Kadastro Yasası'nın 20/A maddesi uyarınca belirlenmelidir. Ancak tapu kaydının krokisi zemine uygun değilse veya uygulama kabiliyeti yok ise bu durumda tapu kaydının sınırlarına itibar edilmeli; bu amaçla tapu kayıtları ihdasından itibaren tüm tedavülleriyle okunup kayıtta yazılı hudutların yerel bilirkişiler tarafından zeminde gösterilmesi istenmeli, yerel bilirkişilerin zeminde gösterdiği hudutlar teknik bilirkişiye harita üzerinde işaretlettirilmelidir. Kayıtta yazılı olup yerel bilirkişiler tarafından zeminde gösterilemeyen hudutların tespiti için taraflara tanık dinletme imkanı sağlanmalı ve bu suretle kayıtların kapsamı duraksamaya yer vermeyecek şekilde tespit edilmelidir. Keşif sırasında dinlenecek yerel bilirkişi ve taraf tanıklarından, taşınmazın kime ait olduğu, kim tarafından ne zamandan beri ve ne suretle kullanıldığı hususlarında maddi olaylara dayalı ayrıntılı bilgi alınmalıdır. Yerel bilirkişi ve tanıkların, kayıtların uygulanması ve taşınmazların tasarrufu hususundaki beyanlarının zemine uygunluğu komşu parsel tutanak ve dayanaklarıyla da denetlenmeli, teknik bilirkişiden uygulanan kayıtların hudutları ile kapsamını belirtir, keşfi takibe imkan verir, koordinatlı kroki ve rapor alınmalı, taşınmazın değeri belirlenmeli bundan sonra toplanmış ve toplanacak tüm deliller birlikte incelenerek sonucuna göre hüküm kurulmalıdır.
VI. SONUÇ
Mahkemece, eksik araştırma ve inceleme ile yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup, temyiz itirazları açıklanan nedenlerle yerinde bulunduğundan kabulü ile hükmün BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.