"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
Taraflar arasındaki tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine, kamu düzeni nedeniyle İlk Derece Mahkemesi kararı kaldırılarak yeniden hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili; ... ili, Merkez ilçesi, ... köyünde kadastro tespit çalışmalarının 1976 tarihinde yapıldığını, kadastro çalışmaları sırasında pafta: K45-D-01-A da bulunan ve ekli ... A harfi ile gösterilen 13.659,42 m²'lik taşınmazın davacı adına tespit edilmesi gerekirken hataen tespit dışı bırakıldığını, davacının kadastro öncesi malik sıfatıyla zilyetliğinin kadastrodan sonra da devam ettiğini ve 20 yıldan fazla bir süreye tekabül ettiğini, daha önce tarıma elverişli olmayan bu yeri davacının kendi imkanları ve yoğun uğraşları sonucu tarıma elverişli hale getirdiğini ileri sürerek, dava konusu taşınmazın davacı adına tapuya tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili; davanın hukuka aykırı olduğunu, kadastro çalışmaları sırasında davacının iddia ettiği gibi bir hatanın yapılma ihtimalinin, yöre şartları değerlendirildiğinde, mümkün olamayacağını, kanunun imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği için aradığı şartların da gerçekleşmediğini belirterek, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 01.10.2020 tarihli ve 2019/24 Esas, 2020/459 Karar sayılı kararıyla; davanın kabulü ile ... ili, Merkez ilçesi, ... köyü, K45-D-01-A pafta no.lu 19 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisinin 12.11.2019 tarihli raporuna ekli ... (A) harfi ile gösterilen 8.437,88 m²'lik kısmına ilişkin tapu kaydının iptali ile davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; kararın, eksik inceleme ve araştırma sonucu verilmiş olup usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu taşınmazın zilyetlikle iktisabı ve özel mülkiyete konu olmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması sebebiyle tescil harici bırakıldığını, davacının nizalı taşınmaz üzerinde iktisaba yeter ölçüde zilyetliğinin söz konusu olmadığı gibi 3402 sayılı Yasa'nın ve ... Medeni Kanunu'nun kazandırıcı zamanaşımı için aradığı koşulların ve imar-ihya şartlarının davacı lehine gerçekleşmediğini ileri sürerek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 22.06.2021 tarihli ve 2021/366 Esas, 2021/803 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmaz imar - ihya edilmiş olup davacı yararına kazandırıcı zamanaşımının oluştuğu, bu itibarla Mahkemenin gerekçesinde usul ve yasaya aykırı bir durum bulunmadığı ancak Mahkemece hüküm fıkrasında "19 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişisi ... tarafından tanzim edilen 12/11/2019 tarihli rapor ve krokilerinde "A" harfi ile gösterilen 8437,88 m²'lik taşınmazın" denilmek suretiyle, iptaline karar verilen (A) harfi ile gösterilen taşınmaz parçasının çekişmeli taşınmaz parçasına komşu olan 19 parsel içerisinde olduğu yorumuna sebebiyet verecek, infazda tereddüt yaratacak şekilde tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olduğu gibi taşınmazın "sulu tarım arazisi" vasfında olduğu anlaşıldığı halde, kurulan tescil hükmünde taşınmazın vasfının belirtilmemesinin de infazda tereddüte neden olacağı, tapu sicilinin doğru esaslara dayanması ve düzgün tutulmasının Devletin sorumluluğu altında ve kamu düzeninin gereği olduğu belirtilerek, davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, kamu düzeni nedeniyle HMK'nın 355/1 ve HMK'nun 353/1-b-2 maddeleri gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın kabulü ile ... ili, Merkez ilçesi, ... köyünde kâin olup fen bilirkişisi ... tarafından tanzim edilen 12.11.2019 tarihli raporun ekindeki krokilerinde (A) harfi ile gösterilen 8.437,88 m²'lik tapusuz taşınmaz parçasının davacı adına, bulunduğu adanın son parsel numarası verilmek suretiyle ve "sulu tarım arazisi" vasfıyla tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesinde ileri sürülen hususları tekrar ederek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1 .3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. maddesi, “Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir.”
2. 4721 sayılı ... Medeni Kanunu’nun 713/1. maddesi, "Tapu kütüğünde kayıtlı olmayan bir taşınmazı davasız ve aralıksız olarak yirmi yıl süreyle ve malik sıfatıyla zilyetliğinde bulunduran kişi, o taşınmazın tamamı, bir parçası veya bir payı üzerindeki mülkiyet hakkının tapu kütüğüne tesciline karar verilmesini isteyebilir."
3. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 17. maddesi, “Orman sayılmayan Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan ve kamu hizmetine tahsis edilmeyen araziden, masraf ve emek sarfı ile imar ve ihya edilerek tarıma elverişli hale getirilen taşınmaz mallar 14 üncü maddedeki şartlar mevcut ise imar ve ihya edenler veya halefleri adına, aksi takdirde Hazine adına tespit edilir.” hükümlerini içermektedir.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR :
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA;
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesine, kararın bir örneğinin kararı veren ... Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesine gönderilmesine,
31.05.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy çokluğuyla karar verildi.