"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ANKARA BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ
İLK DERECE MAHKEMESİ : İNEBOLU ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince verilen davanın kısmen kabulüne ilişkin kararın, tarafların vekillerince istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesi tarafından yapılan inceleme sonucunda; davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/(1)-b-1. maddesi gereğince esastan reddine, davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/(1)-b-2. maddesi gereği İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak davanın reddine dair verilen karar, süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosyadaki belgeler incelenerek gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, mirasbırakan ....'in maliki olduğu, ..... ada 3, 106 ada 3, 129 ada 41, 43 ve 60 parsel sayılı taşınmazları 1/2’şer payla kadastro işlemi sırasında bağış göstererek davalılara devrettiğini, 118 ada 5 parsel sayılı taşınmazı da 1/2’şer payla gayrimenkul satış vaadine dayalı olarak kadastro tespiti sırasında davalılara devrettiğini, mirasbırakanın amacının mal kaçırmak olduğunu ileri sürerek, tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar, mirasbırakanın amacının mal kaçırma değil paylaştırma olduğunu, hak düşürücü sürenin geçtiğini belirterek, davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İnebolu Asliye Hukuk Mahkemesinin 24.04.2019 tarihli ve 2016/579 E., 2019/139 K. sayılı kararıyla; senetsizden tespit edilen taşınmazların menkul niteliğinde sayıldığı, devir işlemlerinde muris muvazaası nedeniyle iptal kararı verilemeyeceği gerekçesiyle, 104 ada 3 parsel, 106 ada 3 parsel, 129 ada 41 parsel, 129 ada 43 parsel, 129 ada 60 parsel sayılı taşınmazlara yönelik davanın reddine, 118 ada 5 parsel sayılı taşınmaz yönünden kadastro tespit tutanağının edinme sebebi bölümünde mirasbırakanın Gayrimenkul Satış Vaadi Sözleşmesi ile taşınmazı davalılara satarak taşınmazdaki zilyetliğini devrettiğini, bu taşınmaz yönünden mal kaçırma ve muvazaa iddiasının ispatlandığı gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
1. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraf vekilleri istinaf başvurusunda bulunmuştur.
2. İstinaf Nedenleri
2.1. Davacı vekili, muvazaa iddiasının tüm dosya kapsamı ve tanık beyanları ile ispatlandığını, müvekkilinin evlatlık edinmiş olması nedeniyle mirasbırakanın malvarlığının evlatlık toruna kalmaması amacıyla mal kaçırdığını belirterek, davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
2.2. Davalılar vekili, dosya kapsamı itibariyle muvazaanın ispat edilemediğini, mirasbırakanın sağlığında mirasçıları arasında paylaştırma yaptığını, davanın kabulüne ilişkin kararın kaldırılarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
3. Gerekçe ve Sonuç
Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesinin 10.03.2022 tarihli ve 2020/143 E., 2022/434 K. sayılı kararıyla; mirasbırakanın bağış suretiyle temlik ettiği taşınmazların menkul niteliğinde olduğu ve 01/04/1974 tarih 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama yeri olmadığı gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, kabulüne karar verilen 18 ada 5 parsel sayılı taşınmazın da kadastro tespiti ile davalılar adına tescil edildiği ve menkul mal niteliğinde olduğu gerekçesiye davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kabulüyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
1.Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Temyiz Nedenleri
Davacı vekili, istinaf talepli dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
3. Gerekçe
3.1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
3.2. İlgili Hukuk
Yerleşmiş Yargıtay içtihatlarında ve 01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararında açıklandığı üzere görünürdeki sözleşme tarafların gerçek iradelerine uymadığından, gizli bağış sözleşmesi de Türk Medeni Kanunu'nun 706., Türk Borçlar Kanunu'nun 237. (Borçlar Kanunun 213.) ve Tapu Kanunu'nun 26. maddelerinde öngörülen şekil koşullarından yoksun bulunduğundan, saklı pay sahibi olsun veya olmasın miras hakkı çiğnenen tüm mirasçılar dava açarak resmi sözleşmenin muvazaa nedeni ile geçersizliğinin tespitini ve buna dayanılarak oluşturulan tapu kaydının iptalini isteyebilirler.
Bu tür uyuşmazlıkların sağlıklı, adil ve doğru bir çözüme ulaştırılabilmesi, davalıya yapılan temlikin gerçek yönünün diğer bir söyleyişle miras bırakanın asıl irade ve amacının duraksamaya yer bırakmayacak biçimde ortaya çıkarılmasına bağlıdır. Bir iç sorun olan ve gizlenen gerçek irade ve amacın tespiti ve aydınlığa kavuşturulması genellikle zor olduğundan bu yöndeki delillerin eksiksiz toplanılması yanında birlikte ve doğru şekilde değerlendirilmesi de büyük önem taşımaktadır. Bunun için de ülke ve yörenin gelenek ve görenekleri, toplumsal eğilimleri, olayların olağan akışı, mirasbırakanın sözleşmeyi yapmakta haklı ve makul bir nedeninin bulunup bulunmadığı, davalı yanın alım gücünün olup olmadığı, satış bedeli ile sözleşme tarihindeki gerçek değer arasındaki fark, taraflar ile miras bırakan arasındaki beşeri ilişki gibi olgulardan yararlanılmasında zorunluluk vardır.
3.3. Değerlendirme
Dosya içeriğine, toplanan delillere, delillerin takdirinin yerinde olmasına, kararın dayanağı olan, (V/3.2.) no.lu paragraftaki yasal ve hukuksal gerektirici nedenlere göre, Bölge Adliye Mahkemesince, (IV/3) no.lu paragrafta yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmamaktadır.
VI. SONUÇ
Açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan hükmün ONANMASINA, harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, 24.11.2022 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.