"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/1966 E., 2022/1084 K.
DAVA TARİHİ : 16.05.2019
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : ...Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/54 E., 2021/91 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı ... temsilcisi tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... temsilcisi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I .DAVA
Davacı vekili; ...İli, ...İlçesi, ... Köyü 359 ada 8 , 359 ada 9, 365 ada 2, 365 ada 3, 365 ada 12, 365 ada 13 ve 365 ada 10 parsellerde kain taşınmazların ...kızı ...'dan doğma...in zilyetliği ve tasarrufu altında iken 09.12.1996 tarihli vekaletname ve zilyetlik senedi ile davacıya satıldığını, davacının taşınmazları işlediğini ancak kadastro çalışmalarında taşınmazların davalı ... adına tescil edildiğini ileri sürerek; dava konusu taşınmazların tapu kayıtlarının iptal edilerek davacı adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... temsilcisi; terk olgusunun tetkik edilmesi ve davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; mahalli bilirkişi ve tanık beyanlarının taşınmazların öncesinde ...e (kızlık soyadı) ait olduğu, davacının taşınmazları adı geçenden devraldığı, devraldığı tarihten itibaren işlediği, bilirkişi raporlarında davaya konu 365 ada 2 ve 3 parseldeki taşınmazlarda imar ve ihya faaliyetlerinin bulunduğu, diğer dava konusu taşınmazların ise kadastro tespitinden geriye 20 yıl boyunca tarımsal üretimde kullanılmadığı yönünde görüş bildirildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüyle davaya konu 365 ada 2 parsel ve 365 ada 3 parselin davalı adına olan tapu kayıtlarının iptal edilerek davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davalı ... temsilcisi davacının dayandığı eklemeli zilyetlik hususunda ve edinilebilecek taşınmaz miktarına ilişkin araştırma yapılmadığını, tanık, mahalli bilirkişi ve tespit bilirkişisi beyanları arasında çelişkiler bulunduğunu belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Mahkemece kabulüne karar verilen dava konusu taşınmazlardan 365 ada 2 ve 3 parsel sayılı taşınmazların kadastro tutanağının incelenmesinde maliki bilinemediği hususu belirtilerek tarla vasfıyla tespit edildiği, fen bilirkişisinin davaya konu taşınmazların imar ihyasının 1972 yılından önce tamamlanmış olduğu, yine ziraat bilirkişisinin çekişmeli taşınmazların 45-50 yıl öncesinde eski usulde tarım yapıldığı yönünde görüş bildirdikleri, kararda bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalı ... temsilcisinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... temsilcisi temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı temsilcisi temyiz dilekçesinde özetle, Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf dilekçelerindeki taleplerini tekrar ile kararın hükmen bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 713/1 inci, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 üncü ve 14 üncü maddeleri.
3. Değerlendirme
Temyize konu 365 ada 2 parsel sayılı taşınmazın 884m2 yüzölçümünde, 365 ada 3 parsel sayılı taşınmazın 1657m2 yüzölçümünde olup kadastro tespit tutanaklarının incelenmesinde; çekişmeli taşınmazların tarla vasfında, belgesizden kime ait olduğu bilinmediği belirtilerek hak kaybına neden olmamak için Maliye hazinesi adına 29.05.2009 tarihinde tescil edildiği anlaşılmıştır.
Dosya içerisindeki bilgi ve belgeler ile özellikle bilirkişi raporlarının incelenmesinde; temyize konu çekişmeli taşınmazların kadastrosunun geçtiği tarih olan 29.05.2009 tarihinden itibaren geriye doğru 20 yıl gidildiğinde bu süre zarfında taşınmazın tarımsal üretimde kullanıldığı, imar ihya faaliyetlerinde bulunulduğu yönünde görüş bildirildiği anlaşılmıştır.
Dava konusu taşınmazların dayanak tapu kayıtlarının kayıt maliklerinin bilinmediği yönünde 08.09.2004 tarihinde yapılan tespitin itiraz edilmeksizin 29.05.2009 tarihinde kesinleştiği, dinlenilen mahalli bilirkişi ve tanıkların; çekişmeli taşınmazların ...e ait olduğu, 20 sene önce hayvanları için taşınmazları işlediği şeklindeki beyanların soyut nitelikte olduğu, eklemeli zilyetliğe dayanan davacının bayileri ile ilgili zilyetlik araştırması yapılmadığı ve dava konusu taşınmazın kaydındaki "2565 sayılı Kanun'un 28 inci maddesi gereği belirtilen alan içerisinde kaldığı" şeklindeki şerhin değerlendirilmediği görülmektedir.
Hal böyle olunca; yerel bilirkişi ve tanıklardan taşınmazların kime ait olduğunun, öncesinde kim tarafından ne kadar süre ile kullanıldığının, kimden kime ne şekilde intikal ettiğinin, zilyetliğin sürdürülüş biçiminin, etraflıca sorulup maddi olaylara dayalı olarak açıklattırılması, yerel bilirkişi ve tanık sözleri arasında doğabilecek çelişkilerin gerektiğinde yüzleştirme yapılmak suretiyle yöntemince giderilmesi, yerel bilirkişi ve tanık sözlerinin komşu taşınmazların kadastro tutanakları ve varsa dayanaklarını oluşturan kayıtlarla denetlenmesi, davacı ... bayileri ile ilgili usulünce senetsizden kazanılan yer araştırması yapılması ve taşınmaz üzerinde yer alan 2565 sayılı Kanun'un 28 inci madde şerhinin değerlendirilmesi gerektiği göz ardı edilip yazılı biçimde karar verilmesi doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Hazine temsilcisinin temyiz itirazının kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin kararı veren Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.10.2023 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.