"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/2227 E., 2022/1590 K.
HÜKÜM/KARAR : Davanın kabulü - Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 25. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2018/332 E., 2021/12 K.
Taraflar arasındaki 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17 nci maddesine dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde, ... İlçesi ... Mahallesi 1391 ada 4 parsel sayılı ... Kilisesi Vakfından İcareli ahşap ev vasıflı taşınmazın ... adına kayıtlı iken, malikin gaip olması nedeniyle 1994 yılında kayyım tayin edildiğini, kayyımla idarenin 10 yılı geçmesi nedeniyle Beyoğlu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2007/344 E., 2008/115 K. sayılı dosyası ile taşınmaz malikinin gaipliğine ve taşınmazın Hazine adına tesciline karar verildiğini, Aya Dimitri Kilisesi Vakfı'nın mazbut ve sahih vakıf olduğunu, 5737 sayılı Kanun'un 17 nci maddesi uyarınca taşınmazın vakfı adına tescil edilmesi gerektiğini ileri sürerek tapu kaydının iptali ile ... Vakfı adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde, vakıf olduğu iddia edilen taşınmazların muteberiyet şartlarını haiz olup olmadığının tespiti ile vakıf olması halinde mutlaka bir vakfiyesinin bulunmasının gerekeceğini, vakfiyesi var ise vakfiyedeki şartlara ve maksada uygun olarak kullanılmaması halinde vakfın mevcudiyetinin kabulüne imkan bulunmadığını, gayesi ve maksadı zail olan bir vakfın vakıf olma vasfını kaybedeceğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ... Vakfının sahih vakıf olduğu, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17 nci maddesindeki şartların gerçekleştiği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle, taşınmazın tapu kaydında vakıf şerhinin bulunmasının taşınmazın vakfa intikal edeceği şeklinde yorumlanamayacağını, vakfın kuruluş tarihinin, türünün, sahih vakıf olup olmadığının, vakıf senedi bulunup bulunmadığının araştırılmadığını, bilirkişi heyeti raporunun soyut olduğunu belirterek, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 27.2.2008 tarihinde yürürlüğe giren 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17 nci maddesiyle vakıf taşınmazlarının Hazineye intikal yolunun kapatıldığı, ancak 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17 nci maddesi uyarınca taşınmazın vakfı adına tesciline karar verilebilmesi için mukataalı ya da icareteynli olup olmadığının, kayıt maliklerinin mirasçılarının bulunup bulunmadığının saptanması gerektiği; somut olayda, Hazine tarafından açılan önceki davada, dava konusu taşınmazın ahşap ev niteliği ile Hazine adına tesciline ve tapu malikinin gaipliğine karar verildiği, kadastro tespitlerinin dayanağı olan Hazine adına tescil tarihinden önce eski Türkçe zabıt kayıtlarında ve yeni Türkçeye çevrilmiş olan kayıt ilmuhaberi örneklerinde Aya Dimitri Vakfından icareli olduğunun belirtildiği, Yunan tebasında ... adına kayıtlı bulunduğu, vakfın sahih bir vakıf olduğu, Vakıflar Kanunu’nun 17 nci maddesinde aranan yasal koşulların oluştuğu gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle, ... Kilisesi vakfının gayri sahih olduğunu, vakfın türünün davacı idare tarafından belirlenmesinin doğru olmayıp bilirkişi marifetiyle tespiti gerektiğini, taşınmazın vakfiyesinin terkin edilip edilmediğinin araştırılmadığını, dava konusu taşınmaz mahkeme kararı ile Hazine adına tescil edildiğinden aleyhlerine yargılama gideri ve vekalet ücretine karar verilmesinin de hukuka aykırı olduğunu belirterek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17 nci maddesine dayalı olarak açılan tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
5737 sayılı Vakıflar Kanunu'nun 17 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 ... maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 ... maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince davalı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
18.09.2023 tarihinde oy birliğiyle kesin olmak üzere karar verildi.