"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/333 E., 2021/501 K.
HÜKÜM : Kabul
Taraflar arasındaki tapusuz taşınmazın tescili davasından dolayı Mahkemece, bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... vekili ile dahili davalı TEİAŞ vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikler yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ...... köyü çalışma alanında bulunan ve kadastro sırasında tescil harici bırakılan çekişmeli taşınmaz bölümünün imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak adına tapuya tesciline karar verilmesini istemiştir. Yargılama sırasında davacının ölümü üzerine mirasçılarından ... terekeye temsilci olarak atanıp davayı takip etmiştir.
II. CEVAP
Dahili davalı TEİAŞ, savunma getirmemiştir.
Diğer davalılar, davanın reddini savunmuşlar; davalı ... vekili, taşınmazın Hazine adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemece, zilyetlikle mülk edinme koşullarının davacı yararına oluştuğu gerekçesiyle davanın kabulüne, fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 13306,13 metrekare yüzölçümündeki çekişmeli taşınmaz bölümünün davacı ... adına tapuya tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 01.04.2019 tarihli ve 2016/7815 Esas, 2019/2307 Karar sayılı kararıyla, " ...Dava, Hazine ile ...ı Köyü Tüzel Kişiliği aleyhine açılmış olup yargılama sırasında yürürlüğe giren 6360 sayılı Yasa uyarınca ... davaya dahil edilmiş, ancak 6360 sayılı Kanun gereğince ilgili kamu tüzel kişisi olarak davada yeralması gereken ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı’nın da davaya dahil edilmesi gerektiği gözden kaçırılmıştır. Diğer taraftan, fen bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmazın krokide kırmızı çizgiyle gösterilen 3.669,81 metrekarelik bölümünden iki adet enerji nakil hattı geçirildiği ve bu kısım üzerinde emniyet alanı bulunduğu belirtilmesine rağmen, enerji nakil hattından sorumlu kurum tespit edilip ilgili kamu tüzel kişiliği olarak davaya dahil edilmemiştir. Bu nedenle taraf teşkilinin sağlandığından söz edilemez. Taraf teşkilinin sağlanması dava şartlarından olup, yargılamanın her aşamasında re’sen gözetilmesi gerekir. Taraf teşkili sağlanmaksızın işin esası hakkında karar verilemez. Mahkemece bu yön göz ardı edilerek yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olduğu gibi, işin esası yönünden yapılan araştırma ve inceleme de yetersizdir. Şöyle ki, çekişmeli taşınmazın hangi tarihte ve niçin tescil harici bırakıldığı hususu ilgili mercilerden sorulup saptanmamış, dosyaya getirilen hava fotoğrafları üzerinde jeodezi ve fotogrametri mühendisi eliyle inceleme yaptırılması gerekirken orman mühendisi bilirkişiye inceleme yaptırılmış, orman mühendisi bilirkişi tarafından sunulan ek bilirkişi raporunda 1985 ve 1999 yılı hava fotoğraflarına göre çekişmeli taşınmazın kısmen işlenmiş vaziyette olduğu belirtilmesine rağmen tarım alanı olarak kullanılan ve kullanılmayan kısımların yüzölçümleri ve sınırları ayrı ayrı hesaplanıp kroki üzerinde gösterilmemiş, çekişmeli taşınmaza komşu parsellerin tespit tutanakları ve varsa dayanakları getirilerek yöntemine uygun şekilde komşu parsel uygulaması yapılmamış, tek ziraat mühendisi bilirkişinin taraflar arasındaki uyuşmazlığı çözmekten uzak ve hüküm vermeye elverişli bulunmayan raporuna dayanılarak karar verilmiştir. Bu şekilde eksik ve yetersiz bir incelemeye dayalı olarak karar verilemez. " gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla, bozma kararı doğrultusunda ... Büyükşehir Belediye Başkanlığı ve taşınmazın üzerinden geçmekte olan elektrik iletim hakkının TEİAŞ'a ait olması sebebi ile anılan kurum davaya dahil edilmek suretiyle yapılan yargılama neticesinde, tescil için gerekli olağanüstü zamaşımı süresince taşınmazın imar ve ihya edilerek nizasız ve fasılasız olarak kullanılması şartlarının gerçekleştiği gerekçesiyle fen bilirkişisinin 16.06.2021 tarihli raporu ve ekindeki krokide (A) harfi ile gösterilen 12.945,52 m²'lik taşınmaz yönünden davanın kabulüne, taşınmaz üzerinde krokide koordinatları belirtilen toplam 3378,76 m² lik alanda dahili davalı ...Ş. lehine irtifak hakkı tanınmasına, irtifak hakkının taşınmazın tescili ile oluşturulacak tapu kaydına şerh edilmesine, fen bilirkişisinin 16.06.2021 tarihli raporu ve ekindeki krokinin kararın eki sayılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuran
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... vekili ile dahili davalı TEİAŞ vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalı ... vekili, bozma gereklerinin yerine getirilmediğini, dava konusu taşınmazın köy boşluğu olarak tescil harici bırakıldığının belirtildiğini, bu nitelikteki alanların kamunun ortak kullanımına tahsis edilmiş alanlar olup özel mülkiyete konu edilemeyeceğini, bilirkişi raporlarının yetersiz ve soyut nitelikte olduğunu, objektiflikten uzak beyanlar dikkate alınarak hazırlandığını, taşınmazın bulunduğu yöre itibariyle yargılama sırasında ölen davacı ...'ın ve mirasçılarının yurt dışında ikamet etme ve yaşama ihtimalinin kuvvetle muhtemel olduğunu, talep etmelerine rağmen Mahkemece bu hususta araştırma yapılmadığını, yasanın aradığı anlamda imar- ihya ve zilyetlikle mülk edinme koşullarının oluşmadığını, davanın reddi ile taşınmazın Hazine adına tesciline karar verilmesi gerekirken kabulünün usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
2.Dahili davalı TEİAŞ vekili, taşınmazda iki adet hatları olmasına rağmen her bir hatta ait alanlar ve koordinatlar belirtilmeden kümülatif bir şekilde 3.378,76 m2 irtifak hakkının tesciline karar verildiğini, kararın eki sayılan 16.06.2021 tarihli fen raporunda irtifak haklarının yerini gösteren bir krokinin bulunmadığını, kararın tapuda tescile elverişli olmadığını ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro sırasında tescil harici bırakılan tapusuz taşınmazın tescili isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı ... Medeni Kanunu’nun (TMK) 713 üncü maddesinin birinci fıkrası, 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü ve 17 nci maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrasının yollamasıyla, 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun (HUMK) 428 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
2. Dava konusu taşınmazın bulunduğu ... ilçesi, ...ı köyünde yapılan kadastro çalışmalarının 26.6.1963 tarihinde kesinleştiği, dava konusu yerin köy boşluğu ve taşlık olduğu gerekçesiyle tespit harici bırakıldığı anlaşılmaktadır.
3.Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan nedenlerle;
Davalı ... vekili ile Dahili davalı TEİAŞ vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usule, kanuna ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye 189,15 TL
temyiz harcının temyiz eden dahili davalı TEİAŞ'den alınmasına,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun 13 üncü maddesinin “j” bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere,
23.10.2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.