"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/558 E., 2022/977 K.
DAVA TARİHİ : 02.04.2019
HÜKÜM/KARAR : Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tokat 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/133 E., 2021/571 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın yargılama sırasında vefat eden davacı ... mirasçıları vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı yargılama sırasında vefat eden davacı ... mirasçıları vekili tarafından temyiz edilmiş olmakla; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... vekili dava dilekçesinde; dava konusu 148 ada 178 parsel sayılı taşınmazın 2004 yılında idari yoldan Hazine adına tescil edildiğini, bu taşınmazın nizalı kısmının evvelinde 1966 yılında yapılan kadastro çalışmaları sırasında ırmak yatağı olmakla tescil harici bırakıldığını, 1970 yılından itibaren ırmak yatağının çekilmesi üzerine müvekkili tarafından bu yerin taşlarından temizlenip çukur kısımları toprakla doldurulmak suretiyle imar-ihya edilerek tarıma elverişli hale getirildiğini, taşınmazda müvekkilinin 50 yılı aşkın süredir zilyetliğinin bulunduğunu ileri sürerek dava konusu taşınmazın nizalı kısmının tapu kaydının iptali ile müvekkili adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
1. Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu, bu nedenle zilyetlikle iktisap edilemeyeceğini, davacının taşınmazda yalnızca fuzuli işgalci olduğunu, dava tarihi itibariyle 10 yıllık hak düşürücü sürenin de geçtiğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
2. Dahili davalı ... vekili cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olduğunu, davacının taşınmazda yalnızca fuzuli işgalci olup taşınmaz için ecrimisil ödediğini ileri sürerek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
3. Dahili davalı ... tarafından davaya cevap verilmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; Tokat İl Milli Eğitim Müdürlüğü'nün 26.01.2021 ve 31.03.2021 havale tarihli cevabi yazılarından dava konusu taşınmazın okul ve sosyal tesis alanı içerisinde olduğunun anlaşıldığı, taşınmaz kamu hizmetine tahsis edildiğinden imar-ihya edilerek zilyetlikle iktisap edilemeyeceği, öte yandan jeoloji bilirkişinin 25.11.2020 havale tarihli raporundan taşınmazın Yeşilırmak Nehri Havzası içerisinde kaldığı ve toprak yapısının dere malzemesinden oluştuğu, rapor ekinde yer alan haritalardan da anlaşılacağı üzere nehrin akış güzergahının değişmesine bağlı olarak taşınmazın ekim-dikim yapılan yüzeyinin zamanla değişkenlik gösterdiği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içerisinde yargılama sırasında vefat eden davacı ... mirasçıları vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Yargılama sırasında vefat eden davacı ... mirasçıları vekili istinaf dilekçesinde; Mahkemece yapılan yargılama sonunda verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu taşınmazın kamu hizmetine tahsis edilmediğini, bu nedenle Mahkemenin ret gerekçesinin yerinde olmadığını, dosya arasında bulunan bilirkişi raporlarına göre, taşınmazda müvekkili lehine zilyetlikle iktisap koşullarının oluştuğunun sabit olduğunu, keşifte dinlenen yerel bilirkişi ve tanık beyanlarının da müvekkilini desteklediğini ileri sürerek, istinaf taleplerinin kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dosya kapsamına, kararın dayandığı gerekçeye, Mahkemece yapılan keşif sonucu alınan jeodozi bilirkişi ve jeoloji bilirkişi raporunda taşınmazın Yeşilırmak Nehri Havzası’nda kaldığının belirlenmesine, keşifte alınan beyanlardan taşınmazın toprak taşınmak suretiyle tarım arazisi haline getirildiğinin anlaşılmasına, taşınmaz evveli itibariyle imar-ihyaya muhtaç yerlerden olup toprak taşıma imar-ihya faaliyetinden sayılmayacağına göre İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle yargılama sırasında vefat eden davacı ... mirasçıları vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde yargılama sırasında vefat eden davacı ... mirasçıları vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Yargılama sırasında vefat eden davacı ... mirasçıları vekili temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirtip istinaf dilekçesinde ileri sürülen sebepleri tekrarla kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava; imar-ihya ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nun 713/1 inci maddesi; 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 ve 17 nci maddeleri
3. Değerlendirme
1. 1961 yılında Tokat ili, Merkez ilçesi, Gümenek köyünde yapılan kadastro çalışmaları sırasında dava konusu taşınmaz “nehir yatağı ve kumluk” olduğundan bahisle tescil harici bırakılmış; bilahare 21.09.2004 tarihinde idari yoldan 946 parsel numarasıyla ve 7.892,70 metrekare yüzölçümlü olarak tarla vasfıyla Hazine adına tescil edilmiş; uygulama kadastrosu sonucunda taşınmaz 148 ada 178 parsel numarasıyla ve 7.892,58 metrekare yüzölçümlü olarak tespit ve tescil edilmiştir.
Eldeki davadan önce davacı ..., hudutlarını dava dilekçesinde belirttiği taşınmaz bölümünün ırmak yatağı olduğundan bahisle tescil harici bırakıldığını, 1970 yılından itibaren ırmak yatağının çekilmesi üzerine taşınmazı zilyet etmeye başladığını ileri sürerek taşınmazın adına tescili istemiyle 06.02.1998 tarihinde dava açmış, Tokat Sulh Hukuk Mahkemesince yapılan yargılama sonunda, Mahkemenin 27.02.2003 tarihli, 1998/179 Esas, 2003/302 Karar sayılı kararıyla, DSİ’den gelen cevabi yazıda nizalı taşınmaz bölümünün sınırında bulunan Yeşilırmak Nehri’nin ıslah çalışmasının 1984 yılında başlayıp 1990 yılında bitirildiği, keşifte dinlenen yerel bilirkişi beyanlarından 1990 yılına kadar taşınmazın ara ara sel baskınına uğradığı, taşınmazın imar-ihyasının davacı tarafından 1992 yılında tamamladığı, bu durumda dava tarihine kadar 20 yıllık sürenin dolmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş; hüküm temyiz edilmeksizin 04.06.2003 tarihinde kesinleşmiştir.
2. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere ve özellikle dava konusu taşınmaz ile Tokat Sulh Hukuk Mahkemesinin 27.02.2003 tarihli, 1998/179 Esas, 2003/302 Karar sayılı dosyasında dava konusu olan ve 03.12.2002 havale tarihli teknik bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen taşınmaz bölümünün aynı yer olduğunun taşınmazın sınırında bulunan Yeşilırmak Nehri’nin ıslah çalışmasının 1984 yılında başlayıp 1990 yılında bitirildiğinin ve 1998 ile 2003 yılları arasında taşınmazla ilgili niza bulunduğunun anlaşılmasına göre usul ve kanuna uygun olup yargılama sırasında vefat eden davacı ... mirasçıları vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Yargılama sırasında vefat eden davacı ... mirasçıları vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 189,15 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacı mirasçılarından alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
30.11.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.