"İçtihat Metni"
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/1086 E., 2022/665 K.
ASLİ MÜDAHİL : ... vekili Avukat ...
DAVA TARİHİ : 06.02.2014
KARAR : Kabul
Taraflar arasında görülen tapu kaydında düzeltim davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairemizce kararın bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemece bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararı davalı ... asli müdahale talebinde bulunan ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı, dava konusu 331 parsel sayılı taşınmazın 1/3 payının mirasbırakan ...’e ait olduğunu ancak tapu kaydında adının “...” olarak hatalı yazıldığını, dava konusu 520 parsel sayılı taşınmazın ½ payının adına kayıtlı olduğunu ancak tapu kaydında baba adının “... ” olması gerekirken hatalı olarak “... ” olarak yer aldığını ileri sürerek tapu kayıtlarının nüfus kaydına uygun olarak düzeltilmesine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, aşamadaki beyanında davanın reddini savunmuştur.
III.MÜDAHALE
Asli müdahale talebinde bulunan ..., ... isminin ... oğlu, ... olarak değiştirilmesini istemiştir.
IV. MAHKEME KARARI
Kahramanmaraş 1.Sulh Hukuk Mahkemesinin 16.10.2014 tarihli ve 2014/237 E., 2014/1087 K. sayılı kararıyla; iddianın ispatlandığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
Yargıtay 1.Hukuk Dairesinin 26.05.2015 tarihli ve 2015/7518 E., 2015/7690 K. sayılı kararı ile; "Hemen belirtilmelidir ki, yeni Tapu Sicil Tüzüğü hükümleri ve özelikle 75. maddesi nazara alındığında, tapu müdürlüklerine oldukça geniş yetkiler verilerek tapudaki hataların daha kısa bir sürede, idari yoldan düzeltilmesine imkân verildiği ve kayıt düzeltmeleri için öncelikle müdürlüklere başvuru yapılmasının zorunlu tutulduğu görülmektedir. Bu nedenle, yeni Tapu Sicil Tüzüğünün Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği 17.8.2013 tarihten itibaren, ilgililerin mahkemeye müracaat etmeden önce, ilk olarak tapu müdürlüklerine yukarıda açıklanan prosedüre uygun şekilde başvurması kaçınılmaz olup, değinilen prosedür izlenmeden mahkeme önüne getirilen davanın dinlenebilme olanağı yoktur. Bunun yanında, ilgililerin tapu müdürlüklerine yaptıkları yazılı ya da sözlü düzeltim başvuruları üzerine, tapu müdürlüklerinin Tüzüğün 75. maddesinde belirtilen araştırma ve soruşturmayı yapmadan verdikleri soyut içerikli ret kararları da davayı mahkeme önünde dinlenebilir hale getirmez. Diğer taraftan, Tapu Sicil Tüzüğünün 75. maddesine aykırı olarak verilen bu tür ret kararlarına karşı ilgililerin aynı tüzüğün 26. maddesine göre itiraz imkanı bulunmaktadır. Hâl böyle olunca, davanın usulden reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı biçimde hüküm kurulması doğru değildir.” gerekçesiyle bozulmuştur.
B. Direnme Kararı
Kahramanmaraş 1.Sulh Hukuk Mahkemesinin 16.10.2014 tarihli ve 2014/237 E., 2014/1087 K. sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın davacının babasına ait olduğu, nizasız ve fasılasız olarak davacı tarafından kullanıldığı, ancak tapuya kayıt işlemleri sırasında yanlış işlem yapıldığı, davacının dava ön şartını yerine getirdiği ve davasında haklı olduğu gerekçesiyle direnme kararı verilmiştir.
C. Hukuk Genel Kurulu Kararı
Direnme kararı süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 04.03.2021 tarihli ve 2017/1-1230 E., 2021/210 K. sayılı kararı ile; "Tapu Sicil Tüzüğünün 75/4. maddesindeki tapu müdürlüğüne başvuru zorunluluğu ve buna bağlı olarak idari itiraz sürecinin tamamlanmadığından bahisle davanın usulden reddine karar verilmesi mümkün değildir. Diğer yandan, 06.02.2014 olan dava tarihi direnmeye ilişkin gerekçeli karar başlığında 24.06.2015 olarak yazılmış ise de bu husus mahkemece her zaman düzeltilmesi mümkün maddi hata niteliğindedir. Hâl böyle olunca, yukarıda yazılı değişik gerekçe ve nedenlerden dolayı yerel mahkemece verilen direnme kararı usul ve yasaya uygun olup, yerindedir. Ne var ki, sair temyiz itirazları Özel Dairece incelenmediğinden bu konuda inceleme yapılmak üzere dosya Özel Daireye gönderilmelidir." gerekçesiyle dosyanın Yargıtay 1.Hukuk Dairesine gönderilmesine karar verilmiştir.
D. Dairece Hukuk Genel Kurulu Kararına Uyularak Verilen Karar
Yargıtay 1.Hukuk Dairesinin 07.10.2021 tarihli ve 2021/2120 E., 2021/5314 K. sayılı kararı ile; "Dosya içeriğine, toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre ve özellikle dava konusu 520 parsel sayılı taşınmaz yönünden kadastro tespitinde ... çocukları ...,... adına tescil edildiği, taşınmazın diğer paydaşına ilişkin olarak davacının kardeşi tarafından açılan davanın kabul edilerek kesinleştiği, ayrıca nüfus müdürlüğünden gelen kayıtlarda iki adet ... oğlu ...’e rastlandığı, birinin tespitten önce öldüğü, diğerinin mirasçılarından duruşmada dinlenen ... oğlu ’nın dava konusu yere ilişkin hak talebi bulunmadığı gözetildiğinde, dava konusu 520 parsel sayılı taşınmaz yönünden davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik yoktur. Davalının bu yöne değinen temyiz itirazlarının reddiyle, usul ve yasaya uygun olan hükmün Onanmasına. Davalının diğer temyiz itirazlarına gelince; somut olayda, dava konusu 331 parsel sayılı taşınmazın paydaşı ... oğlu ...’e ilişkin yapılan nüfus araştırmasında ...,...’den olma 1.7.1904 doğumlu ...’e rastlandığı, 15.04.1981 tarihinde öldüğü, çocukları ...,...,... ’nın bulunduğu anlaşılmakla, mirasçıları çağrılarak taşınmazda hak iddia edip etmediği sorulmamıştır. Bu durumda mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın karar vermeye yeterli olduğunu söyleyebilme olanağı bulunmamaktadır. Hal böyle olunca, tapu maliki ile aynı kimlik bilgilerine sahip ... oğlu ... mirasçılarının duruşmaya çağrılarak talep konusu taşınmazda mülkiyet hakkı iddiası bulunup bulunmadığının kendisinden sorulması, mülkiyet iddiasında bulunmaları halinde isteğin çekişmeli yargıya dönüşeceğinden davanın reddi gerektiğinin düşünülmesi, ondan sonra varılacak sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerekirken değinilen yön üzerinde durulmaksızın sonuca gidilmiş olması doğru değildir." gerekçesiyle bozulmuştur.
E. Mahkemesince Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 28.04.2022 tarihli ve 2021/1086 Esas, 2022/665 Karar sayılı kararı ile; 331 parselin 1/3 pay malikinin isminin dava konusu istem gibi " ..." olarak tashihine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Bozma Kararı Sonrası Mahkeme Kararına Karşı Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... asli müdahale talebinde bulunan ... vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
1. Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemece kararının eksik inceleme ve araştırma sonucunda verildiğini, davanın öncelikle Tapu Sicil Tüzüğü’nün 75.maddesi uyarınca usulden reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Asli müdahale talebinde bulunan ... vekili; asli müdahale talebi hakkında karar verilmeden ve deliller toplanmadan karar verildiğini, dava konusu taşınmazın kendi mirasbırakanı 02.03.1935 doğumlu ... oğlu, ...’e ait olduğunu belirterek, kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık; tapu kaydında düzeltim istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.Tapu Sicili Tüzüğü'nün 75. maddesi şöyledir; "(1) Kadastro çalışmalarından kaynaklanan malikin veya hak sahibinin adı, soyadı ve baba adına ilişkin tapu kütüğündeki yazım hataları ilgilisinin başvurusu üzerine;
a) Senetsizden tespitlerde; nüfus kayıt örneği ve taşınmazın bulunduğu belediye veya muhtarlıktan alınacak fotoğraflı ilmühaber,
b) Kayda dayalı tespitlerde; dayanağı kayıt ve belgeler,
incelenmek ve gerektiğinde tanık ve varsa tespit bilirkişileri dinlemek ve zeminde inceleme yapmak suretiyle istemin gerçek hak sahibinden geldiği belirlenirse, istem yevmiye defterine kaydedilerek düzeltilir.
(2) Zeminde inceleme, kadastro müdürlüğü teknik personeli ile birlikte yapılır ve inceleme neticesinde teknik rapor düzenlenir. Zeminde incelemede, komşu parsel malikleri, muhtar ve diğer ilgililer dinlenir; vergi kaydı ve diğer her türlü bilgi ve belgeden yararlanılır.
(3) Tapu sicilindeki bilgilerin güncellenmesi ve eksikliklerin giderilmesinde de yukarıdaki fıkralar uygulanır.″ hükmü düzenlenmiştir.
2. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 382/1. maddesinde; "Çekişmesiz yargı, hukukun, mahkemelerce, aşağıdaki üç ölçütten birine veya birkaçına göre bu yargıya giren işlere uygulanmasıdır" hükmüne yer verilmiş; bu ölçütler ise ilgililer arasında uyuşmazlık olmayan haller, ilgililerin ileri sürebileceği herhangi bir hakkın bulunmadığı haller ve hakimin re’sen harekete geçtiği haller olarak ifade edilmiştir.
3. Kanunda, çekişmesiz yargı işlerinin neler olduğu önce genel çerçevesi belirlenerek, daha sonra da mümkün olduğunca sayılarak belirtilmiştir. Ancak bu sayma sınırlı olmadığından, kanun maddesinde sayılmayan fakat çekişmesiz yargı ölçütlerini taşıyan diğer işlerin de çekişmesiz yargı işi olarak kabulü gerekir. Başka bir deyişle, 382. maddede sayılmamakla beraber çekişmesiz yargının ölçütlerinden birini veya birkaçını taşıyan bir iş de çekişmesiz yargı işi olarak değerlendirilebilir.
4. Tapu kayıtlarında kimlik bilgilerinin düzeltilmesi işleri de 6100 sayılı HMK'nın 382. maddesinde belirtilen çekişmesiz yargı işlerinden sayılır. Kaldı ki, 382. maddenin 2-ç/1. fıkrasında "Taşınmaz üzerinde taraf oluşturulmasına ve hak ihlaline sebebiyet vermeyecek düzeltmelerin yapılması" da çekişmesiz yargı işi sayılmıştır.
3. Değerlendirme
1. Bilindiği üzere, taşınmazların, kadastro tespiti ya da tapuya tescili sırasında mülkiyet hakkı sahibinin adı, soyadı, baba adı gibi kimlik bilgilerinin kayda eksik ya da hatalı işlenmesi, kayıt düzeltme davalarının kaynağını oluşturur. Bu tür davalarda kimlik bilgileri düzeltilirken, taşınmaz malikinin değişmemesi, diğer bir anlatımla mülkiyet aktarımına neden olunmaması gerekir.
2. Dava, tapu kaydında düzeltim istekli olarak davalı ... hasım gösterilmek suretiyle açılmış, yargılama sırasında müdahale talebinde bulunan ... tapu kayıt malikinin kendi mirasbırakanı olduğunu iddia etmiştir.
3. Bu nedenle somut uyuşmazlığın, davacı tarafından Asliye Hukuk Mahkemesinde usulünce açılacak bir davada çözümlenmesi gerekeceğinde kuşku yoktur.
4. Hal böyle olunca, tapu kaydında düzeltim davalarının yukarıda açıklanan niteliği gözetilerek ve mülkiyet ihtilafına da sebep olunmaması bakımından, davacı tarafından usulünce Asliye Hukuk Mahkemesinde açılacak hasımlı dava ile uyuşmazlığın çözümlenmesi gerektiğinden, Mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan mahkeme kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgililerine iadesine,
Dosyanın kararı veren Mahkemesine gönderilmesine,
23.02.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.