"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1049 E., 2022/2200 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Hozat Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/7 E., 2020/14 K.
Taraflar arasındaki taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile mera olarak sınırlandırılması davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın aktif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar dava dilekçesinde özetle; davalıların Hozat ilçesi ... köyü 101 ada, 9-6-10 parsel, 139 ada 4-30 parsel, 117 ada 27-28-30 parsel ve 140 ada 3-4-5-6-7-8-9 nolu parsel sayılı taşınmazları adlarına sınırlandırıp tahdit ve tespit ettirdiğini, kadastro tespitinden önce dava konusu parsellerde davalıların hiçbir hak ve zilyetliğinin bulunmadığı halde hile yoluyla adlarına yazdırdıklarını, dava konusu parsellerin kadimden beri mera olarak kullanıldığını öne sürerek tapu kayıtlarının iptali ile mera vasfında ... Köyü Muhtarlığı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmişlerdir.
II. CEVAP
Davalılar davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacıların aktif dava ehliyeti bulunmadığından davanın dava şartı yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacılar ... ve ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkillerinin dava konusu taşınmazların bulunduğu köyde ikamet etmekte olup köylünün ortak kullanımına bırakılan meralardan yararlandıklarını, kadastro çalışmaları sırasında dava konusu taşınmazların davalılar lehine tescil edilmesinin müvekkillerinin meradan yararlanma hakkını ihlal ettiğini, dava açmakta hukuki yararlarının bulunduğunu, köy muhtarının davalıların yakın akrabası olması nedeniyle dava açmaya yönelik girişimde bulunmadığını, köy derneğine tebligat yapılarak muvafakatlerinin olup olmadığının sorulmadığını ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ileri sürülen istinaf nedenlerine, kamu düzenine ilişkin hususlara göre meraların mülkiyeti Hazineye, yararlanma hakkı ise ilgili Köy ya da Belediye Tüzel Kişiliğine ya da taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerden olması nedeniyle Hazineye ait olduğundan mera iddiası ile tapu iptal ve özel siciline tescil davası ile meraya el atmanın önlenmesi davası açma hakkı da Hazine ve ilgili tüzel kişiliğe ait olup gerçek kişilerin bu konuda dava açma ehliyetleri bulunmadığından ( Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 08.05.2019 tarihli ve 2019/1852 E.-2019/3527 K.; 22.11.2018 tarihli ve 2018/3217 E.-2018/6993 K.; 25.04.2018 tarihli ve 2015/18884 E.-2018/2930 K.; 13.03.2014 tarihli ve 2014/2600 E.-2014/2561 K.; Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 08.07.2020 tarihli ve 2018/5326 E. - 2020/4502 K.) davanın aktif dava ehliyeti yokluğu nedeniyle usulden reddine karar verilmesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili, istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, tapu kaydının iptali ile mera özel siciline yazılması talebine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü ve 16 ıncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması, 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Kadastro sonucu Tunceli ili, Hozat ilçesi, ... köyü çalışma alanında 101 ada 6 ve 9 sayılı, 117 ada 30 parsel, 140 ada 7 ve 8 parsel sayılı taşınmazlar senetsizden ... adına, 101 ada 10 parsel sayılı taşınmaz senetsizden ¼'er hisse oranında ..., ..., ... ve ... adlarına,117 ada 27 parsel sayılı taşınmaz senetsizden 1/3'er hisse oranında ..., ... ve ... adlarına,117 ada 28 parsel sayılı ve 140 ada 9 parsel sayılı taşınmazlar senetsizden ... adına; 139 ada 4 parsel sayılı taşınmaz ½'şer hisse oranında ... ve ... adına; 139 ada 30 parsel sayılı taşınmaz ... adına; 140 ada 3 parsel sayılı taşınmaz senetsizden ... adına; 140 ada 4 parsel sayılı taşınmaz senetsizden ... adına; 140 ada 5 parsel sayılı taşınmaz senetsizden ... adına,140 ada 6 parsel sayılı taşınmaz senetsizden ... adına tespit edilmiş, askı ilan süresinde itiraza uğramadan 10.02.2009 tarihinde kesinleşerek aynı tarihte tapuya tescil edilmiştir.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacıların yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı bakiye 346,90 TL onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.05.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.