"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
HÜKÜM/KARAR : Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Harran Asliye Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali-tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın hak düşürücü süreden reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra, dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... vekili, kadastro tespitinde 135.000 m2 olarak davalıların mirasbırakanı adına tescil edilen 89 parsel sayılı taşınmazın sonradan yapılan miktar düzeltimi ile 137.047,40 m2'ye çıkarıldığını ileri sürerek, miktar fazlasının tapusunun iptali ile Hazine adına tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı taraf, davaya cevap vermemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.11.2021 tarihli ve 2021/352 Esas, 2021/1166 Karar sayılı kararıyla davanın hak düşürücü süreden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı tarafça istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Dava dilekçesindeki iddia tekrarlanıp hak düşürücü sürenin uygulanamayacağı belirtilerek verilen kararın kaldırılması talep edilmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 27.09.2022 tarihli ve 2022/1548 Esas, 2022/1411 Karar sayılı kararında; kadastro tespitinin kesinleştiği tarih ile dava tarihi arasında 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesi uyarınca hak düşürücü sürenin geçtiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı tarafça temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Nedenleri
Dava ve istinaf dilekçesindeki iddialar tekrarlanmış, hak düşürücü sürenin uygulama yeri bulunmadığı ileri sürülerek, kararın bozulması istenilmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali-tescil isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu′nun 12/3. maddesinde; kadastro tutanaklarında belirtilen haklara, sınırlandırma ve tespitlere ait tutanakların kesinleştiği tarihten itibaren on yıl geçtikten sonra, kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanılarak itiraz olunamayacağı ve dava açılamayacağı belirtilmiştir.
Diğer taraftan, aynı Kanun’un Geçici 4/3. maddesinde; ″2613 sayılı Kadastro ve Tapu Tahriri Kanunu ile diğer kanunlar gereğince özel kadastrosu yapılan ve tutanakları kesinleşmiş bulunan taşınmazlar için 10 yıllık hak düşürücü süre geçmiş ise, bu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten itibaren bir yıl içinde hak sahipleri dava açabilirler.″ hükmü düzenlenmiştir.
3. Değerlendirme
Her ne kadar Hazine ve kamu kurumları bakımından Devletin hüküm ve tasarrufu altındaki taşınmazlar bakımından hak düşürücü sürenin uygulanması mümkün değil ise de, dava konusu taşınmazın niteliği itibariyle özel mülk olmakla hak düşürücü süreye tâbi olduğu istikrarlı Yargıtay uygulamasıdır. (Bkz.: 1.HD-12.07.2007 tarih, 2007/4172-7997 sayılı; 1.HD-20.10.2011 tarih, 2011/8052-10609 sayılı; 1.HD-13.12.2022 tarih, 2021/10344-2022/8107 sayılı; 16.HD-27.06.2013 tarih, 2013/7034-7423 sayılı; 16.HD-13.11.2019 tarih, 2016/15314-2019/7324 sayılı kararlar)
Somut olayda çekişmeli taşınmazın kadastro tutanağının kesinleştiği 15.04.1975 tarihi ile davanın açıldığı 21.04.2021 tarihi arasında 3402 sayılı Kanun′un 12/3. maddesinde belirlenen 10 yıllık hak düşürücü süre ile geçici 4/3. maddesinde öngörülen 1 yıllık ek sürenin geçtiği açıktır.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı Hazinenin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA;
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j. bendi gereğince Hazineden harç alınmasına yer olmadığına;
23.03.2023 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.