"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Konya Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1105 E., 2022/2244 K.
KARAR : Kabul
İLK DERECE MAHKEMESİ : Karapınar Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2017/101 E., 2021/148 K.
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen muris muvazaasına dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda Dairemizce, Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda davanın kabulüne karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 19.09.2012 tarihinde ölen babası mirasbırakan ...'in mirasının, çocukları ..., ..., ... ve ...'e eşit şekilde intikal ettiğini, ölmeden önceki 16 yıl yatalak yaşayan mirasbırakana bakan davalı ...'in bu durumdan haksız menfaat temin ettiğini, bu vesileyle davalı ...'ten etkilenen mirasbırakanın mirastan mal kaçırmak amaçlı ve muvazaalı olarak Konya ili, Karapınar ilçesi, ... Mahallesi, 1430 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 640/3200 payını doğrudan davalı ...'e sattığını, aynı mahalledeki 1568 ada 16 parsel sayılı taşınmazdaki 3605/13440 payını önce 29.11.2005 tarihinde 1.000 YTL bedelle dava dışı ...'e, ondan da 29.12.2006 tarihinde 2.500 YTL bedelle davalı ...'e devrini sağladığını, ... Mahallesindeki 2322 ada 9 parsel sayılı taşınmazı ve üzerindeki evi önce davalı ...'in kayınpederi ...'ya satıp onun da davalı ...'e devretmesini sağladığını, ... Mahallesindeki 1428 ada 4 parsel sayılı taşınmazı da davacının pay almasını engellemek için davalı ...'in baldızı olan davalı ...'e 1.660 YTL bedelle satış göstererek devrettiğini, ...'in kardeşleri ...ve...'e sonradan, davacı hariç 3 kardeş aralarında paylaşım yapacaklarını söyleyerek 100 TL tapu devir parası istediğini, mirasbırakanın satış tarihlerinde mali sıkıntısı ve hastalığı olmadığını, sağlığının yerinde olduğunu, davalıların ise taşınmazları gerçek değerinden almaya maddi güçlerinin olmadığını, tapuda gösterilen satış bedellerinin işlem tarihindeki rayiç değerlerden oldukça düşük olduğunu, mirasbırakanın banka hesaplarına gelen para olmadığını, görünen satışların aslında bağış olduğunu, dava konusu tapu kayıtlarının iptalini ve miras payı oranında davacı adına veya mirasçılar adına payları oranında tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar süresi içinde cevap dilekçesi sunmamış olup 16.03.2021 tarihli son celsede davalılar vekili, davalı ...'in yatalak olan mirasbırakana ve eşine bakması sebebiyle mirasbırakanın dava konusu taşınmazların davalıya devredilmesini sağladığını, bakım olgusunun satış işlemlerinde semen yerine geçeceğini belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 16.03.2021 tarihli ve 2017/101 Esas, 2021/148 Karar sayılı kararıyla; keşif sırasında davalı ...'in "... ... babama, bunu direk satış yaparsan sana sıkıntı olur başkası üzerinden satış yapıp sonra sen alırsan sağlam olur dedi, ben de öyle yaptım." şeklindeki beyanına istinaden satış işlemlerinin gerçek satış iradesiyle yapılmadığı, işlemlerin muvazaalı olduğu, mirasbırakanın sözleşmeleri yapmakta haklı ve makul sebebinin bulunmadığı, taşınmazların işlem tarihindeki gerçek değerleri ile satış bedelleri arasında önemli oranda oransızlık olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazlardan 3 tanesinin mirasbırakanın yatalak eşine 7 yıl, mirasbırakanın kendisine 17 yıl yaptığı bakım karşılığı olarak davalı ...'e devredildiğini, tanık beyanlarına istinaden bakım olgusunun ispatlandığı, mirasbırakanın işi ve emekli maaşının olmadığı, tarlalarında davalı ... ile birlikte çiftçilik yaptığı ancak hastalanınca ...'in mirasbırakan ve eşine baktığını, babasına bakmayan davacının cenazesine bile gelmediğini, mirasbırakanın, sağlığında taşınmazlarını davalı ...'e bırakacağını, ...'ten de kız kardeşlerine kırkar dekar yer ayırmasını söylediğini, ...'in de babasının arzusunu yerine getirdiğini, somut olayda muris muvazaası olgusunun bulunmadığı gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesinin 16.03.2021 tarihli ve 2017/101 Esas, 2021/148 Karar sayılı kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 16.03.2021 tarihli ve 2021/695 Esas, 2021/752 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazlardan 2322 ada 9 parsel ve 1428 ada 4 parsel sayılı taşınmazların emanetçi konumundaki davalı ...'e satıldığı ancak ...'in taşınmazları kullanmadığı, aksine davalı ... ve mirasçı kardeşlerin kullandıkları, 1568 ada 16 parsel ve 1430 ada 1 parsel sayılı taşınmazların da emanetçi ara malik ...'e devredildiği, onun da bütün paylarını davalı ...'e devrettiği, mirasbırakanın bu taşınmazlardaki paylarını Bütüner'e devretmesindeki amacının davalı ...'e devretmek olduğu, davalı ... her ne kadar mirasbırakanın bakımını sağlasa da mirasbırakanın tüm malvarlığını davacıdan mal kaçırmak amacıyla davalı ...'e geçirmeyi amaçladığı, muris muvazaasının sabit olduğu, davanın kabulünde isabetsizlik bulunmadığı gerekçesiyle davalılar vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine; ancak kararın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 297 nci maddesine uygun şekilde oluşturulmasının kamu düzenine ilişkin bulunduğu, 1430 ada 1 parsel ve 1568 ada 16 parsel sayılı taşınmazların paylı olduğu, davalı ...'in mirasbırakandan devraldığı ve ayrıca intikal eden payların olduğu hâlde hükümde pay oranı, hangi davalı adına olduğu, davacı payı veya veraset ilâmı belirtilmediği gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kabulü ile 2322 ada 9 parsel ve 1428 ada 4 parsel sayılı taşınmazlardaki davalı ... adına tapu kaydının davacının Karapınar Sulh Hukuk Mahkemesinin 2017/76 Esas, 2017/79 Karar sayılı veraset ilâmındaki payı oranında iptali ve bu veraset ilâmındaki payı itibariyle davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, bakiye payın davalı ... uhdesinde bırakılmasına, 1430 ada 1 parsel sayılı taşınmazda davalı ... adına kayıtlı 1676/3200 paydan mirasbırakandan devrolan 640/3200 payının davacının veraset ilâmındaki payı oranında iptali ve payı oranında davacı adına tapuya kayıt ve tesciline, bakiye payın davalı ... uhdesinde bırakılmasına, 1568 ada 16 parsel sayılı taşınmazdaki davalı ... adına kayıtlı 7840/13440 paydan mirasbırakandan devrolan 3605/13440 payının davacının veraset ilâmındaki payı oranında iptali ve bu veraset ilâmındaki payı oranında tapuya kayıt ve tesciline, bakiye payın davalı ... uhdesinde bırakılmasına karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 01.03.2022 tarihli ve 2021/7415 Esas, 2022/1647 Karar sayılı kararıyla; davalı ...'e dava dilekçesinin tebliğine yönelik tebligatın iade edildiği, davalı ...'e dava dilekçesinin usulüne uygun tebliğ edilmediği, Avukat ...'ın 21.04.2017 tarihli cevap süresi uzatım talepli dilekçede davalı ... ve davalı ...'in vekili olduğu, davalı ...'in umrede olması nedeniyle vekâletnamesini sunamadığı, bilahare sunulacağının bildirildiği, ancak yargılama boyunca davalı ...'in vekâletnamesinin ibraz edilmediği, ... adına çıkan tüm tebligatların vekili olarak Avukat ...'a yapıldığı, bu suretle davalı ...'in hukuki dinlenilme hakkının ihlâl edildiği gerekçesiyle sair temyiz itirazları incelenmeksizin kararın bozulmasına karar verilmiştir.
B. Bölge Adliye Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Bölge Adliye Mahkemesinin 19.12.2022 tarihli ve 2022/1105 Esas, 2022/2244 Karar sayılı kararıyla; bozma ilâmına uyularak, dava konusu taşınmazlardan 2322 ada 9 parsel ve 1428 ada 4 parsel sayılı taşınmazların emanetçi konumundaki davalı ...'e satıldığı ancak ...'in taşınmazları kullanmadığı, aksine davalı ... ve mirasçı kardeşlerin kullandıkları, 1568 ada 16 parsel ve 1430 ada 1 parsel sayılı taşınmazların da emanetçi ara malik ...'e devredildiği, onun da taşınmazları hiç kullanmadan bütün paylarını davalı ...'e devrettiği, mirasbırakanın bu taşınmazlardaki paylarını Bütüner'e devretmesindeki amacının davalı ...'e devretmek olduğu, davalı ... her ne kadar mirasbırakanın bakımını sağlasa da mirasbırakanın tüm malvarlığını davacıdan mal kaçırmak amacıyla davalı ...'e geçirmeyi amaçladığı, muris muvazaasının sabit olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalılar vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesine benzer gerekçelerle ve mirasbırakanın yalnızca 2 adet taşınmazını davalı ...'e devrettiğini, tamamını ...'e devretmediğini, diğer davalı ...'e de bir adet taşınmaz verdiğini, her iki davalının durumlarının farklı olduğunu, yatalak mirasbırakana 17 yıl bakan davalı ... ile diğer davalı ...'in hukuken aynı şekilde değerlendirilmemesi gerektiğini, taşınmazların minnet duygusuyla verildiği gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesinin 19.12.2022 tarihli ve 2022/1105 Esas, 2022/2244 Karar sayılı kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukukî nedenine dayalı miras payı oranında tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci ve 37 nci maddeleri,
2. 01.04.1974 tarihli, 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı,
3. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 706 ncı, Türk Borçlar Kanunu'nun 237 nci ve Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Davacının mirasbırakanı ...'in Konya ili, Karapınar ilçesi, ... Mahallesi, 1430 ada 1 parsel sayılı taşınmazdaki 640/3200 payının tamamını 14.09.2004 tarihli satış işlemiyle 1.000 YTL bedelle dava dışı ...'e, ...'in de 03.05.2005 tarihli satış işlemiyle 1.100 YTL bedelle davalı ...'e devrettiği; mirasbırakan ...'in 2322 ada 9 parsel sayılı taşınmazını 29.11.2005 tarihli satış işlemiyle 4.660 YTL bedelle davalı ...'e devrettiği; mirasbırakanın 1568 ada 16 parsel sayılı taşınmazdaki 3605/13440 payının tamamını 29.11.2005 tarihli satış işlemiyle 1.000 YTL bedelle dava dışı ...'e, ...'in de 29.12.2006 tarihli satış işlemiyle 2.500 YTL bedelle davalı ...'e devrettiği; mirasbırakanın 1428 ada 4 parsel sayılı taşınmazını da 29.11.2005 tarihli satış işlemiyle 1.660 YTL bedelle davalı ...'e devrettiği anlaşılmıştır.
3. Davalılar vekilinin 01.02.2023 elektronik imza tarihli temyiz dilekçesinin ekinde davalı ... tarafından vekil tayin edildiğini gösterir Karapınar Noterliğinin 14.09.2022 tarih ve 9298 yevmiye sayılı vekâletnamesini dosyaya ibraz edip, pul ücretini de yatırmakla bozma ilâmındaki eksikliğin ikmâl edildiği anlaşılmıştır.
4. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılar vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 11.072,49 TL bakiye onama harcının temyiz edenlerden alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.03.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
...