"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/556 E., 2022/602 K.
HÜKÜM/KARAR : Kısmen Kabul / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 11. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/22 E., 2019/510 K.
Taraflar arasında birleştirilerek görülen tapu iptali tescil, tazminat ve tenkis davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın asıl davada davacılar vekili, asıl ve birleştirilen davada davalı ... vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı asıl ve birleştirilen davada davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1.Asıl davada davacılar vekili dava dilekçesinde; davacılardan ...'in mirasbırakan ...'nın üçüncü eşi, diğer davacı ...'nin ...'nın ilk eşinden olma oğlu olduğunu, mirasbırakan ...'nın malik olduğu, 162 parsel sayılı taşınmazdaki 6 nolu ve 241 parsel sayılı taşınmazdaki 5 nolu bağımsız bölümleri ikinci eşinden olma oğlu davalı ...'a, 56 parsel sayılı taşınmazdaki 9 nolu ve 6 parsel sayılı taşınmazdaki 1 nolu bağımsız bölümleri ilk eşinden olma oğlu davalı ...'e, 73 parsel sayılı taşınmazdaki 4 nolu bağımsız bölümü ise ilk eşinden olma kızı davalı ...'ye satış suretiyle devrettiğini, anılan temliklerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında davacılar adına tescilini, olmadığı takdirde tenkisini istemiş, bu aşamada 1 nolu bağımsız bölümün satılması üzerine HMK’nın 125 inci maddesi uyarınca bu taşınmaz yönünden tazminat istemiştir.
2.Birleştirilen davada davacılar vekili dava dilekçesinde; davacılardan ...'nin mirasbırakan ...'nın ilk eşinden olma kızı, diğer davacı ...'in mirasbırakan ...'nın evlat edindiği oğlu olduğunu, mirasbırakan ...'nın malik olduğu, 162 parsel sayılı taşınmazdaki 6 nolu, 2 parsel sayılı taşınmazdaki 2 nolu ve 241 parsel sayılı taşınmazdaki 5 nolu bağımsız bölümleri, ikinci eşinden olma oğlu davalı ...'a, 56 parsel sayılı taşınmazdaki 9 nolu ve 6 parsel sayılı taşınmazdaki 1 nolu bağımsız bölümleri, ilk eşinden olma oğlu davalı ...'e intifa haklarını saklı tutarak satış suretiyle devrettiğini, anılan temliklerin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile miras payları oranında davacılar adına tescilini, taşınmazların üçüncü kişilere devredilmiş olması halinde tazminat, olmadığı takdirde tenkisini istemiştir.
II. CEVAP
1.Asıl ve birleştirilen davada davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davalının taşınmaz bedelinin bir kısmını ödediğini, kalanına yönelik mirasbırakanın bakım ve gözetimini üstlenmesi nedeniyle devredildiğini, mal kaçırma ve muvazaa iddiasının yersiz ve haksız olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
2. Asıl ve birleştirilen davada davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davanın reddini savunmuştur.
3.Asıl davada davalı, birleştirilen davada davacı ... vekili cevap dilekçesinde; mal kaçırma ve muvazaa iddiasının yersiz ve haksız olduğunu davacılara da kazandırma yapıldığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; Mahkemenin yetkisine ilişkin olarak; dava konusu taşınmazların İstanbul, Bursa ve Balıkesir'de bulunduğu, HMK'nın 12/3 üncü maddesi gereği taşınmazlardan birinin bulunduğu yer mahkemesinde davanın görülebileceği, tarafların mirasbırakanı ...'nın mal satma ihtiyacının olmadığı, dinlenen tanık beyanlarına göre mirasbırakanın davacı ...'ye mal bırakmayacağını, ... ve ...'yi ise ...'ye göre biraz daha fazla sevdiği, çocukları arasında en çok ...'ı sevdiğini açıkça beyan ettiği, birleştirilen davada davacı ...'i asilik yaptığı gerekçesiyle evden kovduğu, tüm taşınmazları intifa hakkı saklı olarak devrettiği, davalıların ödeme savunmalarını kanıtlayamadığı, değerler arasında aşırı fark bulunduğu, temliklerin muvazaalı olduğu gerekçesiyle asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın kısmen kabulü ile 2 parsel sayılı taşınmazdaki 2 nolu bağımsız bölümün mirasbırakandan devrolmadığı, davalı ...'ın dava dışı üçüncü kişiden satın aldığı gerekçesiyle bu taşınmaza yönelik davanın reddine, diğer taşınmazlara yönelik davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl davada davacılar vekili, asıl ve birleştirilen davalarda davalı ... vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
1. Asıl davada davacılar vekili istinaf dilekçesinde özetle; 16.01.2020 tarihli tashih dilekçesindeki taleplerinin kabul edilmesi halinde de istinaf başvurusundan feragat edeceklerini, zira hükmün F bölümünde "2- ...'un karşıladığı 2.046,00TL yargılama masrafının 1/3'er nispette ..., ... ve ...'dan alınarak ...'e verilmesine," şeklinde maddi hatalı karar verildiğini, davacı ... tarafından yapılan yargılama masraflarının kendisine ödenmesi hususunun izahtan vareste olduğunu belirterek maddi hatanın düzeltilmesini talep etmiştir.
2.Asıl ve birleştirilen davada davalı ... vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemece yetki itirazının dikkate alınmadığını, dava konusu taşınmazların farklı tarihlerde ve farklı kişilere temlik edildiğini, aynı davada görülmesinin her davalı açısından özel ve farklı olan hususların genel ve dar bir çerçeve içerisinde değerlendirmesine, bir takım hak kayıplarına neden olacağını, bu nedenle her gayrimenkule ilişkin davanın ayrı dosyalar üzerinden görülmesi gerektiğini, mirasbırakanın taşınmazlarını mirasçılar arasında makul ve hoş görülebilecek şekilde paylaştırdığını, davalının taşınmazların bir kısmını bedelini ödemek, bir kısımını da mirasbırakanın bakım ve ihtiyaçlarını karşılamak üzere devraldığını ve mirasbırakanın ölümünden önceki 10 yıl süreyle bakım ve ihtiyaçlarını karşıladığını, taşınmaz bedelleri arasındaki fahiş farkın tek başına muvazaa iddiasını karşılamaya yetmeyeceğini belirterek İlk Derece Mahkemesi Kararının kaldırılarak yeniden hüküm kurulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; ileri sürülen istinaf nedenlerine, kamu düzenine ilişkin hususlara, dosyadaki belgelere, taraflarca ileri sürülen ve kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle asıl davada davacılar vekilinin yargılama giderine yönelik istinaf taleplerine konu maddi hatanın İlk Derece Mahkemesince düzeltilmiş olmasına, İlk Derece Mahkemesince delillerin takdirinde usul ve yasaya aykırılık görülmemesine göre istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde asıl ve birleştirilen davada davalı ... vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Asıl ve birleştirilen davada davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesinde ileri sürdüğü nedenleri tekrarla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali-tescil, tazminat olmadığı takdirde tenkis isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 01.04.1974 tarihli 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı
2. 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 706 ncı, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun 237 nci ve 2644 sayılı Tapu Kanunu'nun 26 ncı maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Dosya içeriği ve toplanan delillerden;1936 doğumlu mirasbırakan ...'nın 19.09.2015 tarihinde ölümü ile geriye mirasçı olarak davacı eşi ..., davacı çocukları ..., ..., evlat edindiği ..., davalı çocukları ... ve ...'i bıraktığı; dava konusu 1 nolu bağımsız bölümü 06.08.2006 tarihinde, 9 nolu bağımsız bölümü 08.08.2006 tarihinde oğlu ...'e, 5 ve 6 nolu bağımsız bölümleri 31.07.2006 tarihinde oğlu ...'a, 4 nolu bağımsız bölümü 14.09.2006 tarihinde kızı ...'ye intifa hakları saklı kalmak üzere satış suretiyle devrettiği kayden sabittir.
2. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3.Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
4. Ancak, doğru sicil oluşturma ilkesi uyarınca davacıların miras payı oranında iptal ve tescile, kalan payın ise davalılar üzerinde bırakılmasına karar verilmesi ile yetinilmesi gerekirken davalı yönünden de tescil hükmü kurularak dava konusu olmadığı halde davalılar uhdesinde kalan payın tescil nedeninin değiştirilmesi isabetli değildir.
5. Ne var ki, anılan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden HMK'nın 370 inci maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
1.Asıl ve birleştirilen davalarda davalı ... vekilinin temyizi üzerine re’sen yapılan inceleme sonucunda 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/1 inci maddesi uyarınca İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının C bendi hükümden tamamen çıkartılarak yerine C bendi olarak "Tüm taşınmazlar yönünden bakiye payların halihazırdaki malikler uhdesinde bırakılmasına" cümlesinin yazılması suretiyle hükmün DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek halinde peşin alınan temyiz harcının ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,21.03.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.