"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2018/1521 E., 2021/647 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Yusufeli Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2015/694 E., 2017/470 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde, Artvin ili, Yusufeli ilçesi, ... Köyü 389 ada 17 parsel sayılı taşınmazın Hazine’ye ait 389 ada 16 parsel sayılı taşınmazın devamı niteliğinde olduğunu ancak kadastro tespitinde ... adına tescil edildiğini, sonrasında da davalı ... tarafından davalı DSİ’ye satış suretiyle temlik edildiğini ileri sürerek taşınmazın tescil işleminin iptali ile eski hale getirilmesini, Hazine adına tescilini ve DSİ tarafından yatırılan satış bedeline tedbir kararı verilmesini istemiş, aşamada DSİ yönünden davanın tefrikine karar verilmiştir.
II. CEVAP
Davalı ..., davanın haksız olduğunu, taşınmazın uzun yıllardır kendisinin ve oğullarının zilyetliğinde olduğunu, imar- ihyanın uzun süre önce tamamlandığını, taşınmazın dava tarihinden önce DSİ’ye devredildiğini, bu nedenle tapu iptali ve tescili davasında hasım gösterilmelerinin hatalı olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarihi ve esası belirtilen kararı ile; davanın tapu iptali ve tescili davası olduğu ve davalı ...’ın kayıt maliki olmadığı gerekçesiyle davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde özetle, dava konusu taşınmazların kadastro çalışmaları esnasında Hazine adına tescil edilmesi gerekirken davalı ... adına tescil gördüğünü, DSİ kamulaştırmasına konu olarak haksız ve kazanç elde edilmiş olması nedeniyle dava açıldığını, husumet yokluğu sebebiyle reddedilen davada avukatlık vekalet ücretinin aleyhlerine hükmedildiğini ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu taşınmaza dava tarihi itibariyle davalının malik olmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temyiz dilekçesinde özetle, taşınmazın zilyetlikle iktisabının mümkün olmadığını, TMK'nIn 713 üncü maddesine göre zilyetlik ile iktisap şartlarının oluşmadığını, arzın malikinin devlet olduğunu, taşınmazın Hazine adına kayıt ve tescil edilmesi gerektiğini, davanın reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 166 ıncı, 370 ve 371 inci maddeleri,
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14 üncü ve 16 ncı maddeleri,
3. Değerlendirme
1.Dosya içeriğinden, Artvin ili, Yusufeli ilçesi, ... Köyü 389 ada 17 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin 19.01.2009 tarihinde yapıldığı, ... adına yapılan tespitin 29.05.2009 tarihinde kesinleştiği, Hasan'ın dava konusu taşınmazı 09.10.2015 tarihinde DSİ'ye kamulaştırma yoluyla devrettiği, eldeki davanın 09.10.2015 tarihinde tespit maliki Hasan ile sonra kayıt maliki DSİ aleyhine açıldığı, İlk Derece Mahkemesinin 06.12.2017 tarihli celsesinde kayıt maliki olan davalı DSİ 26. Bölge Müdürlüğü'nün UYAP'a önceki aşamalarda hiç eklenilmediği, bu davalı yönünden dava dilekçesi ve ekleri, tensip zaptı, duruşma zabıtları, keşif zaptı ve bilirkişi raporlarının hiç tebliğ edilmediği gerekçesiyle DSİ yönünden davanın tefriki ile ayrı bir esasa kaydına karar verildiği görülmüştür.
2. Somut olayda, davacı Maliye Hazinesinin kadastro öncesi nedene dayalı olarak eldeki davayı açtığı, tespit malikinin davalı ... olduğu, dava dilekçesindeki iddianın değerlendirilmesi için kadastro tespiti yapılırken davalı ... lehine tescil gerekli için şartların oluşup oluşmadığının incelenmesinin elzem olduğu, tefrik edilen dava ile eldeki davada aydınlatılması gereken vakıaların aynı olduğu, davaların ortak taraflarının bulunduğu, davalardan birinin sonucunun diğerini de etkileyeceği açıktır.
3. Hal böyle olunca, Mahkemece doğru sonuca ulaşılabilmesi için usul ekonomisi ilkesi gereği aynı iddia ve savunmaların öne sürüldüğü tefrik edilen dava dosyası ile eldeki davanın usulen mümkün olması halinde birleştirilerek görülmesi ile hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davacının temyiz itirazlarının kabulü ile; temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden davacı Hazine harçtan muaf olduğundan bu hususta karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.05.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.