"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1232 E., 2023/62 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Tunceli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/9 E., 2020/120 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi sebebe dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı Hazine vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince, başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine vekili dava dilekçesinde özetle; ... köyünde kain 119 ada 13 parsel sayılı taşınmazın Devletin hüküm ve tasarrufu altında olduğunu, 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 16/A maddesindeki şartları taşımadığı hâlde kadastro çalışmaları sırasında hatalı olarak davalı Köy Tüzel Kişiliği adına 1.850,47 m2 yüz ölçümlü arsa vasfıyla tespit ve tescil edildiğini ileri sürerek dava konusu taşınmazın davalı köy adına tapu kaydının iptali ve Hazine adına tescilini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı köy tüzel kişiliği temsilcisi cevap dilekçesinde; dava konusu yerin kadimden beri köy halkı tarafından harman yeri olarak ve çeşitli köy faaliyetlerinde kullanıldığını, hâlihazırda üzerinde harmanlarının bulunduğunu, dava konusu taşınmazın davacı Hazine ile ilgisinin bulunmadığını belirterek davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 10.03.2020 tarihli ve 2019/9 Esas, 2020/120 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın davalı köy halkı tarafından harman yeri olarak kullanıldığı, hayvanların toplanma yeri olduğu, kadimden beri köylülerin ortak kullanımında olduğu ve hâlen davalı köy halkınca kullanıldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı Hazine vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 16/A maddesindeki şartları taşımadığı hâlde davalı köy adına tespit ve tescil edildiğini, ziraat bilirkişisinin raporlarında da taşınmaz üzerinde tarım ve imar-ihya olmadığının tespit edildiğini, dava konusu taşınmazın zilyetlikle kazanılamayacağını, bilirkişi raporlarına istinaden taşınmazın köy tüzel kişiliğine aidiyetinin tespit edilemeyeceğini, bilirkişi raporlarının hüküm vermeye elverişli olmadığını ileri sürerek İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 26.01.2023 tarihli ve 2020/1232 Esas, 2023/62 Karar sayılı kararıyla; İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukukî değerlendirmesinde usul ve esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı ve dava konusu taşınmazın hizmet malı vasfıyla çeşme ve harman yeri olarak davalı Köy Tüzel Kişiliğine ait taşınmazlardan olduğu gerekçesiyle başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı Hazine vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; istinaf dilekçesindeki gerekçelerini tekrar etmekle Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararının ortadan kaldırılarak İlk Derece Mahkemesinin kararının bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi sebebe dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 inci ve 37 inci maddeleri.
2. 3402 sayılı Kadastro Kanunu’nun 14 üncü, 16/A ve 18 inci maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Dava konusu ... köyünde kain 119 ada 13 parsel sayılı taşınmazın kadimden beri çeşme-arsa olarak kullanılması sebebiyle arsa vasfıyla senetsizden davalı Köy Tüzel Kişiliği adına tespit edildiği, tespitin 21.05.2009 tarihinde kesinleştiği, dosya kapsamındaki mahalli bilirkişi beyanları ve bilirkişi raporları ile dava konusu taşınmazın davalı köy halkı tarafından kadimden beri harman yeri olarak kullanıldığı anlaşılmaktadır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı Hazine vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı Hazine vekilinin temyiz itirazının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
492 sayılı Harçlar Kanunu'nun değişik 13. maddesinin j bendi gereğince davacı Hazineden harç alınmasına yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
04.03.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.