"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/845 E., 2023/714 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 5. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/193 E., 2022/492 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptal ve tescil-tazminat davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacılar vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle;kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili davacıların miras bırakanı olan ...'ın ...mübadillerinden olup mübadele döneminde ailesi ile birlikte Türkiye'ye geldiğini ve kendisine 1771 sayılı İskan Yasası hükümlerine göre ... köyü 1924-1930 tarih, cilt no:4, sayfa no:262-263, sıra no:528 olanı 4 adet taşınmazın verildiğini, söz konusu taşınmazların iskan kayıt örneğinde ...'ın baba ismi ... iken ...olarak yazıldığından tapu kaydında düzeltim davası açıldığını ve bu düzeltme sonucu ... mevkiinde bulunan taşınmazların tapu kaydının düzeltildiğini, ancak iskanen verilen ... ada 2 parselde bulunan taşınmazın ise önce Hazine adına, ardından diğer davalılar adına kaydedildiğini, taşınmazın güncel tapu kaydının beyanlar hanesinde taşınmazın üzerindeki inşaatın müvekkillerinin miras bırakanı ...'ın çocukları olan ... ve ...'a ait olduğunun açıkça belirtildiğini, ancak buna rağmen taşınmazın müvekkiller adına kaydedilmediğini ve hak kaybına sebebiyet verildiğini, dava konusu taşınmazın davalılar ..., ..., ... ... İnş. Tah. İnşat Mal. Taş. Turz. Hafr. San ve Tic. Ltd. Şti adına olan tapu kaydının iptali ile müvekkillerinin miras payları oranında adlarına tesciline, bu talepleri kabul edilmediği takdirde davalılardan ... adına aynı yerde bulunan muadil taşınmaz bulunarak müvekkillerinin miras payları oranında adlarına tesciline, bu talepleri de kabul edilmediği takdirde taşınmazın rayiç değerinin tespiti ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile şimdilik 5.000,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı ... ... İnş. Tah. İnşat Mal. Taş. Turz. Hafr. San ve Tic. Ltd. Şti vekili; müvekkilinin iyi niyetli alıcı olduğunu, iyi niyetinin korunması gerektiğini, hak düşürücü süre itirazlarına halel gelmemek kaydı ile davacıların iskân kaydına dayalı mülkiyet iddialarında hukuka uyarlılık bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalılar ..., ..., ..., ... ile ... vekili; davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddi gerektiğini, müvekkillerinin tapu kaydına dayalı iyi niyetinin korunmasının yasa gereği olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
Davalı Hazine vekili; davanın haksız olduğu ve hak düşürücü sürelerin geçirildiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kadastro öncesi sebebe dayalı tapu iptali ve tescil talepli davada dava tarihi itibariyle hak düşürücü sürenin geçtiği, tazminat talebine ilişkin dava yönünden ise 818 sayılı Borçlar Kanunu'nun 125 inci (6098 sayılı TBK'nın 146.) maddesindeki 10 yıllık zamanaşımı süresinin geçtiği belirlenerek davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davacılar vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Nedenleri
Davacılar vekili istinaf başvuru dilekçesinde dava dilekçesindeki iddialarını tekrarlayarak; Mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacıların İskan Kanunu'ndan kaynaklanan mülkiyet hakkına dayandıklarını, mülkiyet hakkının hak düşürücü süre ve zamanaşımına uğramasının söz konusu olmadığını, yargılama sırasında ileri sürdükleri iddiaların araştırılıp delilleri toplanmadan ve mahallinde keşif yapılmadan eksik inceleme sonucu karar verilmesinin hatalı olduğunu belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; kadastro öncesi sebebe dayalı davada, dava tarihi itibariyle 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 üncü maddesinde düzenlenen hak düşürücü sürenin ve tazminat talebi yönünden zamanaşımı süresinin geçtiği, Mahkemece davanın reddine karar verilmesinin isabetli olduğu değerlendirilerek davacılar vekilinin istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz başvuru dilekçesinde; istinaf dilekçesini tekrar ederek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi tapu kaydına dayalı tapu iptali ve tescil, aksi halde tazminat isteğine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 üncü ve geçici 4 üncü maddesi
6098 sayılı Kanunu'nun 146 ıncı maddesi .
3. Değerlendirme
1.Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Kadastro çalışmaları sonucunda; ... Mahallesinde kayıtlı 2141 ada 2(eski 30 ada 14) parsel numaralı taşınmazın 638,84 metrekare yüz ölçümünde kuyulu arsa vasfıyla 19.06.1956 tarihinde ... oğlu ...adına tespit ve tescil edilerek kesinleştiği, davanın ise Kadastro Kanunu'nun 12/3 üncü ve geçici 4 üncü maddelerinde düzenlenen 10 yıllık ve 1 yıllık hak düşürücü süreler geçtikten sonra 01.06.2021 tarihinde açıldığı anlaşılmıştır. Hak düşürücü süre geçtikten sonra açılan davada davacının taşınmazın aynını isteme hakkı bulunmadığından bedelini de talep edemeyeceği tartışmasızdır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacılar vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz eden davacıya yükletilmesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.01.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.
...