"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 6. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/147 E., 2022/202 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Niksar Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/653 E., 2021/145 K.
Taraflar arasındaki tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde, Tokat ili, ... ilçesi, ... Köyünde yer alan 760, 761 ve 764 parsel sayılı taşınmazların kadastro tespitinde gölet alanı vasfıyla gölet yeri olarak sınırlandırıldığını, taşınmazların 1974 yılında Toprak Su Müdürlüğü adına gölet yeri olarak kamulaştırıldığını, bedelin ödendiğini, idareleri adına tescilini talep ettiklerini ancak Kadastro Müdürlüğü tarafından göl alanlarının tescile tabi olmadığı gerekçesiyle tescil yapılmadığını, taşınmazların gölet vasfını kaybettiğini, taşınmazlar ile Sulugöl Göleti arasında kot farkı olduğunu, taşınmazlar ile mevcut gölet arasından Niksar-Başçiftlik karayolunun geçtiğini, komşu parselin özel mülkiyete konu olduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile idarelerine tesciline karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davaya konu taşınmazların gölet yeri olarak tespiti ile birlikte TMK’nın 999 uncu maddesi gereği özel mülkiyete tabi olmayan taşınmaz vasfında olup tapuya kaydının yapılamayacağı, bu durumun tapu müdürlüğüne yazılan yazı cevabında da davaya konu parsellerin gölet vasfında olması sebebiyle tescil harici bırakılan yerlerden olduğunun bildirildiği, mevcut durum itibariyle taşınmazların sehven bir hata ile sınırlandırıldığı ancak malik tayin edilmediği (kamu orta malı değildir) ve böylece kadastro işleminin malik tespit yönü ile tamamlanmadığı bununla birlikte askı ilanına alındığı göz önünde tutularak mezkur taşınmazların idari yoldan tescilini isteme hakkının maliye hazinesine ait olduğu ayrıca usulüne uygun bir kadastro tespiti ve tapulama tutanağı bulunmadığı göz önüne alınarak bu davanın açılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı istinaf dilekçesinde özetle; tüm dosya kapsamına göre haklı davalarının kabulüne karar verilmesi gerekirken gerekli araştırma ve inceleme yapılmaksızın karar verilmesinin isabetsiz olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; dava konusu yerlerin 3402 sayılı Yasa'nın 16/C maddesi kapsamında kaldığının ve tescile konu edilmesi halinde ihdasen hazine adına tescil edilmesi gerektiği, gölet niteliğini kaybettiğinden dolayı tescili talep edilecek ise de belirli işlemlerin yaptırılıp bundan sonra tescil talebinin hazine adına olması gerektiği gerekçesiyle istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı temyiz dilekçesinde özetle, dava dilekçesini tekrarla, yeterli inceleme ve araştırma yapılmadığını, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, taşınmazların gölet yeri vasfını kaybettiğini, taşınmazların gölet vasfını kaybettiğini, taşınmazlar ile Sulugöl Göleti arasında kot farkı olduğunu, taşınmazlar ile mevcut gölet arasından Niksar-Başçiftlik karayolunun geçtiğini, komşu parselin özel mülkiyete konu olduğunu ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, kamulaştırma işleminden kaynaklı tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun (TMK)'nın 705 inci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Dosya içeriğinden, davaya konu 760, 761 ve 764 parsellerin gölet niteliğinde olarak 1986 yılında kadastro tutanaklarının düzenlendiği ancak taşınmazların tapuya tescil edilmedikleri görülmüştür.
2. Somut olayda, İlk Derece Mahkemesince hüküm kurmaya elverişli bir araştırma yapıldığını söyleyebilme imkanı yoktur. Şöyle ki, davacının dava konusu yerlerin kamulaştırıldığı yönünde iddiası bulunmasına rağmen kamulaştırma işlemlerine ilişkin evrakın ve kamulaştırma haritasının getirtilmediği, dava konusu taşınmazın kamulaştırma planına göre konumu, kamulaştırma kapsamında yer alıp almadığının, taşınmazlara ilişkin kamulaştırma işleminin tamamlanıp tamamlanmadığının, tamamlanmış ise tapu kaydının oluşup oluşmadığının kesin bir şekilde tespit edilmediği, mahallinde uzman heyetten oluşan bilirkişi kurulu ile keşif yapılıp rapor düzenlettirilmediği ve davaya konu taşınmazların gölet kapsamından kalıp kalmadığı belirlenmeden hüküm kurulmuştur
3. Hal böyle olunca, taşınmazlarda kamulaştırma yapılıp yapılmadığı, yapılmışsa kamulaştırma haritası ve ilgili belgeler getirtilerek dosyasına konulduktan sonra kamulaştırma tarihinden bugüne kadar olan süreçteki hava fotoğraflarının getirilmesi ile bir jeoloji, bir jeodezi, bir ziraatçi ve bir fenci bilirkişiden oluşan heyet ile mahallinde keşif yapılması, taşınmazların bugüne kadar gölet kapsamında kalıp kalmadığının tespit edilmesi, gölet kapsamında kalmamaları ve kamulaştırma kapsamında kaldıklarının anlaşılması halinde kamulaştırma işlemi ile mülkiyetin geçeceği gözetilerek davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmiş olması doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacının temyiz itirazlarının değinilen yön itibariyle kabulü ile; temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin harcın istek halinde yatırana iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 27.02.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.