"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/263 E., 2023/221 K.
Mahkemece bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonunda davanın kısmen kabulüne karar verilmiş, kararın davalı ... vekili, davalı ... vekili, davalı Hazine vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
1. Davacı ... dava dilekçesinde özetle; Yıldızlı Köyü çalışma alanında bulunan ve kamulaştırma çalışmaları sırasında 32 parsel numarası verilen tapusuz taşınmazın tescili istemi ile dava açmıştır.
II. CEVAP
1. Davalı Hazine temsilcisi cevap dilekçesinde; davanın reddi ile Hazine adına tescilini talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; dava konusu edilen yerin kamulaştırma sınırlarında kaldığını, yol olarak terk edildiğini öne sürerek davanın reddini istemiştir.
III. MAHKEME KARARI
Mahkemenin 14.03.2014 tarih 2013/166 E., 2014/115 K. sayılı kararıyla; kadastro mahkemesi dosyasının krokisine göre yeniden keşif yapılmasına gerek görülmediği, davacının da hakkı bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. İlk Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde davacı vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 30.12.2015 tarihli 2014/20028 Esas, 2015/16680 Karar sayılı kararıyla; davacının dayandığı tapu kayıtlarının tüm tedavülleriyle getirilmesi, mahallinde keşif yapılması ve tapu kaydının uygulanması gereğine değinilerek karar bozulmuştur.
B. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin 31.01.2018 tarihli, 2016/111 Esas, 2018/41 Karar sayılı kararıyla; taşınmazın davacının dayandığı tapu kaydı kapsamında ve Karayollarının kamulaştırma sınırlarında kaldığı gerekçesiyle davanın kabulü ile fen raporunda (B) ile gösterilen 2.778,58 metrekare bölümün davacı adına mülkiyetinin tespitine karar verilmiştir.
C. İkinci Bozma Kararı
1. Mahkeme kararına karşı süresi içerisinde davalı Hazine vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz başvurusunda bulunulmuştur.
2. Karar, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 19.04.2021 tarihli, 2018/4957 Esas, 2021/3789 Karar sayılı kararıyla; dava, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkin olup bu yerler için açılan tescil davalarında yasal ilan yapılması gerektiği, yasal hasımlara husumet yöneltilmesi gerektiği, öte yandan usulüne uygun şekilde dayanak tapu kaydının uygulanmasının gereğine değinilerek sair yönler incelenmeksizin bozulmuştur.
D. Mahkemece Bozma Kararına Uyularak Verilen Temyize Konu Karar
Mahkemenin yukarıda belirtilen tarih ve sayılı kararıyla; zilyetlikle edinim şartlarının davacı lehine oluştuğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile fen raporunda (A1) ve (A2) ile gösterilen 2.113,76 metrekare bölümlerin mülkiyetinin davacıya ait olduğunun tespitine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1.Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde; dava konusu edilen yerin yol olarak kullanıldığı, zilyetlikle kazanılacak yerlerden olmadığını öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2.Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; Yargıtay içtihatlarına uygun şekilde karar verilmediğini öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
3.... vekili temyiz dilekçesinde; davanın hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığını, bu nedenle davanın reddi gerektiğini öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
4. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde; davanın ispatlanamadığını öne sürerek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
1.Dava, kadastro sırasında yol olarak tescil harici bırakılan taşınmazın tescili talebine ilişkindir.
2.Mahkemece, çekişmeli taşınmazın tapu kaydı kapsamında kalmadığı, zilyetlikle kazanım şartları oluştuğu gerekçesiyle yazılı şekilde karar verilmiş ise de, yapılan araştırma ve inceleme hüküm vermeye yeterli bulunmamaktadır. Davacı tarafın dayandığı tapu kaydının hudutları .... ...., yol ve mülk menzili olduğu, mahalli bilirkişi ve tanıklarca yol ve mülk menzili sınırlarının taşınmaza uymadığının belirtildiği anlaşılmakla tapu kaydının taşınmaza uymadığı, bu hususun Mahkemenin de kabulünde olduğu anlaşılmaktadır. Zilyetlik hukuki nedenine dayalı inceleme bakımından soyut nitelikteki zirai bilirkişi raporları ile yetinilmiş, bir arazinin niteliğini ve üzerinde sürdürülen zilyetliğin şeklini ve süresini en iyi belirleme yöntemi hava fotoğraflarının incelenmesi olduğu halde hava fotoğraflarından da yararlanılmamıştır. Bu şekilde eksik araştırma ve incelemeye dayalı karar verilemez.
Hal böyle olunca, doğru sonuca ulaşılabilmesi için Mahkemece öncelikle, dava tarihinden 15-20-25 yıl öncesine ait stereoskopik hava fotoğrafları tarihleri açıkça yazılmak suretiyle Harita Genel Müdürlüğünden getirtilip dosya bu şekilde ikmal edildikten sonra, jeodezi ve fotogrametri mühendisi bilirkişiden yukarıda belirtilen tarihlerde çekilmiş stereoskopik üç adet hava fotoğrafının stereoskop aletiyle incelenmesi neticesinde taşınmazların sınırlarını ve niteliğini, taşınmazın fındık bahçesi niteliğinde olup olmadığını, taşınmazın imar_ihyasının tamamlanıp tamamlanmadığını, taşınmazın imar-ihyası tamamlanmış ise tamamlandığı tarih ile üzerinde sürdürülen zilyetliğin başlangıcını, şeklini ve süresini belirtir şekilde rapor alınmalı ve bundan sonra tüm deliller birlikte değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmelidir. Mahkemece bu yönler göz ardı edilerek yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılar vekillerinin açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK'nın geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA,
Temyiz eden davalılar Hazine ve ... harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılar Araklı Belediyesi ve Trabzon Büyükşehir Belediye Başkanlığına iadesine,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
Kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme açık olmak üzere,
17.12.2024 tarihinde oybirliği ile karar verildi.