"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Kayseri Bölge Adliye Mahkemesi 4. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/576 E., 2023/837 K.
HÜKÜM/KARAR : Dava Kısmen Kabul-Kısmen Ret/Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Gürün Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/112 E., 2023/35 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabul kısmen reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı ... tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı ... tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı Hazine vekili dava dilekçesinde; Sivas ili .... ilçesi .... köyü çalışma alanında bulunan 105 ada 20 parsel sayılı taşınmazın mera olmasına rağmen kadastro çalışmaları sonucunda davalı ... adına tespit ve tescil edildiğini ileri sürerek davalı ... adına tapu kaydının iptali ve taşınmazın mera olarak sınırlandırılması istemiyle dava açmış, dava konusu 105 ada 20 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 2.059,82 m2'lik kısmı yönünden başka bir dosyada mülkiyet iddiası devam ettiğinden bu kısımla ilgili dosya tefrik edilmiş ve tefrik edilen bu kısmın temyize konu teşkil ettiği anlaşılmıştır.
II. CEVAP
Davalı ... cevap dilekçesinde; dava konusu taşınmazda (A) harfi ile gösterilen kısmın Gürün Asliye Hukuk Mahkemesinin 2016/111 Esas, 2018/3 Karar sayılı kararıyla adına tesciline karar verildiğini, taşınmazın mera ile bir alakasının olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; dava konusu 120 ada 20 parsel sayılı taşınmazda fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 2.059,82 m2 kısımda 1957 ve 1999 tarihli hava fotoğraflarında kültür arazilerinin toprak yapısına benzemediğinin, kullanılmayan arazilerin toprak yapısına benzediğinin, sınırlarının oluşmadığının ve imar ihyasının yapılmadığının tespit edildiği, mera parseli olan yerlerin zilyetlikle kazanılamayacağı, davalı ...'nin mera parselini zamanla kullanarak mülkiyetini kazanmaya çalıştığı gerekçesiyle davalı ... adına kayıtlı fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 2.059,82 m2 kısmın tapu kaydının iptali ile mera sınırlandırması yapılarak aynı ada ve parsel numarasıyla Hazine adına tesciline, davalı ... yönünden pasif husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı ... istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu taşınmazın adına kayıtlı 105 ada 21 parsel sayılı taşınmazın devamı niteliğinde olduğunu, taşınmazın kendisine ait olduğunun mahalli bilirkişi beyanlarıyla anlaşıldığını belirterek İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dava konusu taşınmazın hava fotoğraflarında kullanılmadığının anlaşıldığı gerekçesiyle davalı ...'nin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı ... temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı ... temyiz dilekçesinde özetle; istinaf dilekçesindeki beyanlarını tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi hukuki nedene dayalı tapu iptali, taşınmazın mera olarak sınırlandırılması ve mera özel siciline yazılması istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 14. ve 16/1-B maddeleri, 4243 sayılı Mera Kanunu'nun 10. maddesi.
3. Değerlendirme
1. Kadastro sonucu, Sivas ili .... ilçesi .... köyü çalışma alanında bulunan 105 ada 20 parsel sayılı 13.291,38 metrekare yüz ölçümündeki tarla nitelikli taşınmaz, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle ... adına tespit ve tescil edilmiştir. Dava konusu 105 ada 20 parsel sayılı taşınmazın bir kısmının kendisine ait olduğu iddiasıyla ... tarafından ...'ye dava açıldığı, yargılama sonucunda fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 2.059,82 m2 taşınmazın ... adına tesciline, kalan 11.231,56 m2 taşınmazın davalı üzerinde bırakılmasına karar verildiği, davalı ...'nın istinaf talebinde bulunması üzerine Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesince davalının istinaf talebinin esastan reddine karar verildiği ve tarafların temyiz etmemesi üzerine kararın 12.02.2021 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır.
2.Davacı Hazine tarafından davalı ... adına kayıtlı 105 ada 20 parsel sayılı taşınmazın mera olduğu gerekçesiyle tapu kaydının iptali ve taşınmazın mera olarak sınırlandırılması istemiyle dava açıldığı, Gürün Asliye Hukuk Mahkemesinin 2018/16 Esas, 2022/210 Karar sayılı kararıyla 105 ada 20 parsel sayılı taşınmazda (A) harfi ile gösterilen kısım yönünden yargılamanın devam etmesi nedeniyle taşınmazın bu kısmı yönünden davanın tefrik edildiği, davalı adına kayıtlı 11.231,56 m2 taşınmaz yönünden davanın kabulü ile mera olarak sınırlandırılmasına karar verildiği ve kararın 04.04.2023 tarihinde kesinleştiği görülmüştür.
3.Tefrik edilerek Gürün Asliye Hukuk Mahkemesi'nin 2022/112 Esas sayılı dosyası üzerinden görülen yargılamada davacı Hazine, dava konusu 105 ada 20 parsel sayılı taşınmazda hükmen davalı ... adına tesciline karar verilen fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 2.059,82 m2 taşınmazın mera olarak sınırlandırılması talebinde bulunmuştur.
4. İlk Derece Mahkemesince, davanın kabulü ile fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 2.059,82 m2 taşınmazın davalı ... adına tapu kaydının iptali ile mera sınırlandırılması yapılarak davacı Hazine adına aynı ada ve parsel numarası baki kalmak suretiyle mera olarak özel siciline kayıt edilmesine karar verilmiştir.
5.Tarafların iddia, savunma ve dayandıkları belgelere, uyuşmazlığın hukuki nitelendirilmesi ile uygulanması gereken hukuk kurallarına, dava şartlarına, yargılamaya hâkim olan ilkelere, ispat kurallarına ve temyiz olunan kararda belirtilen gerekçelere göre davalı ...'nin temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
6.Ancak; niteliği itibariyle Devletin hüküm ve tasarrufu altında bulunan yerlerden olan meralar özel mülkiyete konu olamazlar. Kural olarak meraların kuru mülkiyeti Hazineye, yararlanma hakkı köy veya belediyeye aittir. Özel mülkiyete konu olamayacaklarından meraların tapu kütüğüne kaydı mümkün değildir. Böyle taşınmazlar mera olarak sınırlandırıldıktan sonra Kadastro Kanunu 16, Mera Kanunu 10, Tapu Sicil Tüzüğü'nün 7/c ve 79. maddeleri gereği mera özel siciline kaydedilmesi gerekir. Taşınmazların hem mera vasfı ile Hazine adına kaydedilmesi, hem de mera özel siciline yazılması mümkün değildir.
7. Somut olayda; İlk Derece Mahkemesince, mera olduğu kabul edilen dava konusu taşınmazın davalı adına olan tapu kaydının iptali ile mera vasfı ile özel sicile kaydedilmesine biçiminde hüküm kurulması gerekirken yazılı şekilde ada ve parsel numarası belirtilerek karar verilmesi doğru olmamıştır.
Ne var ki anılan husus yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 370. maddesinin ikinci fıkrası hükmü uyarınca Bölge Adliye Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerekir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. Davalı ...'nin temyiz itirazlarının reddine,
2. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
Kamu düzeni gereğince ve resen İlk Derece Mahkemesi kararının, hüküm fıkrasının (1) numaralı bendinde yer alan “Dava konusu Sivas ili .... ilçesi .... köyü Ahunyurdu mevkiinde bulunan 105 ada 20 parselde davalı ... adına kayıtlı dosya içerisinde yer alan fen bilirkişisinin 24.06.2022 tarihli raporuna ekli krokide kırmızı renkle (A) harfi ile gösterilen 2059,82 m²'lik taşınmazın davalı adına tapu kaydının İPTALİ ile mera sınırlandırılması yapılarak davacı Hazine adına aynı ada ve parsel numarası baki kalmak suretiyle MERA OLARAK ÖZEL SİCİLİNE KAYIT EDİLMESİNE,” cümlesinin çıkartılarak yerine “Dava konusu Sivas ili Gürün ilçesi Ayvalı köyünde bulunan 105 ada 20 parsel sayılı taşınmazda davalı ... adına kayıtlı dosya içerisinde yer alan fen bilirkişisinin 24.06.2022 tarihli raporuna ekli krokide kırmızı renkle (A) harfi ile gösterilen 2.059,82 m²'lik taşınmazın davalı adına tapu kaydının iptali ile mera olarak sınırlandırılarak davacı Hazine adına mera özel siciline yazılmasına”cümlesinin eklenmesine,
Hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının temyiz eden davalıya iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.11.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.