"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Diyarbakır Bölge Adliye Mahkemesi 5. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/170 E., 2023/773 K.
HÜKÜM/KARAR : Ret / Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Palu Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/32 E., 2022/110 K.
Taraflar arasındaki kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescili davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince hak düşürücü süre nedeniyle davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının babası ...'ın 19.03.1988 tarihinde vefat ettiğini, Elazığ ili, Arıcak ilçesi, ... beldesi, ... Mahallesinde bulunan 389 ada 19 parsel sayılı taşınmazda davacının babasının sağlığında yıllarca tarım yaparak araziyi kullandığını, davacının kızının tedavisi için sürekli hastaneye gidip gelmesi sebebiyle davalının arazi üzerinde yaptığı işlemleri takip edemediğini, davalının kadastro sırasında çekişmeli taşınmazın adına tespit görmesini sağladığını, taşınmazın davalı ve çocukları adına tapuya tescil edildiğini, taşınmazda miras payı olduğunu iddia ederek tapu kaydının iptali ve miras payı oranında davacı adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın hak düşürücü süreye uğradığını, husumet itirazlarının bulunduğunu, davacının muhtar olduğunu ve kadastro çalışmalarının tamamında çalışmayı yönettiğini, taşınmazın bulunduğu yer imara açıldığı için davacının haksız ve hukuka aykırı şekilde dava açtığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davalı ...'ın davaya konu taşınmazın maliki olmadığı, davanın sadece tapu kayıt maliklerine karşı açılması gerektiği gerekçesiyle davalı ... yönünden, davacının davasının dava ehliyeti yokluğundan reddine davaya konu taşınmazın kadastro tespitinin 23.07.2009 tarihinde kesinleştiği, 3402 sayılı Yasa'nın 12/3 üncü maddesinde yer alan 10 yıllık hak düşürücü süreden sonra 17.03.2022 tarihinde davacının, kadastrodan önceki hukuki sebeplere dayanarak dava açtığı gerekçesiyle diğer davalılar yönünden açılan davanın ise hak düşürücü süreden HMK 114 ve HMK 115/2 uyarınca usulden reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir.
B. İstinaf Nedenleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava dilekçesindeki iddialarını tekrarlayarak ayrıca muris muvazaası iddiası itibariyle zamanaşımı ve hak düşürücü sürenin uygulanamayacağını, davalıların muvazaalı şekilde taşınmazı kendi adlarına tescil ettirdiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; davaya konu taşınmazın tapuya 23.07.2009 tarihinde tescil edildiği, davanın ise 17.03.2022 tarihinde 10 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra açıldığı, bu durumun davanın görülebilirlik şartı olması nedeniyle davanın Mahkemece hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmediği gerekçesiyle davacı vekilinin yerinde olmayan istinaf başvurusunun HMK'nın 353/1-b.1 inci maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz başvurusunda bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; dava ve istinaf dilekçelerinde ileri sürdüğü hususları tekrar ederek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3 üncü maddesi.
3. Değerlendirme
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanunu'nun 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Kadastro sonucu Elazığ ili, Arıcak ilçesi, ... beldesi, ... Mahallesinde bulunan 389 ada 19 parsel sayılı taşınmazın bağ vasfıyla davalılardan ..., ..., ...., ... ve ... adına tespit edildiği, kadastro tutanaklarının 23.07.2009 tarihinde kesinleşerek tapuya tescil edildiği, davanın ise kadastro öncesi nedene dayanarak hak düşürücü süre geçtikten sonra 17.03.2022 tarihinde açıldığı anlaşılmaktadır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin temyiz itirazının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 157,75 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
05.06.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.