"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/475 E., 2023/594 K.
Mahkemece bozmaya uyularak verilen karar; davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı; 3523 ada 51 parsel sayılı taşınmazını 1.200.000,00 TL bedel ile satmak konusunda davalı ile anlaştıklarını, davalının satış işleminden önce 175.500,00 TL ödeme yaptığını, kalan satış bedelinin ise devir sırasında teslim edileceğinin söylendiğini, davalının devirden önce ödeme yapması nedeniyle güvenini kazandığını, ancak satış işlemi sırasında satış bedelinin yüksek olduğu, satış işleminden sonra davalı Şirket'e döndüklerinde kendisine çek keşide edilerek kalan kısmın ödeneceğinin söylendiğini, devir tarihinden sonra banka hesabına sadece 199.061,90 TL gönderildiğini, kalan kısmın ise ödenmediğini ve bu şekilde iradesinin fesada uğratıldığını, satış tarihinden sonra hesabına 199.061,90 TL gönderilmesinin de bedelin eksik ödendiğinin göstergesi olduğunu ileri sürerek tapu iptali ve tescile, mümkün olmazsa bedele karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı; 175.500,00 TL’yi satış tarihinden önce ödediklerini, Şirket temsilcisi tarafından kalan satış bedelinin davacıya satış işlemi sırasında elden ödendiğini, davacının resmi akitte paranın tamamını teslim aldığını beyan ederek resmi senedi imzaladığını, hileli bir işlem bulunmadığını, davacının banka hesabına 10.01.2018 tarihinde açıklamasız olarak gönderilen 199.061,90 TL’nin davacı ile olan başka bir ticari ilişkiden, büyükbaş hayvan alım satımından kaynaklandığını, satış bedeli ile bir ilgisinin olmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince; dava konusu taşınmazın davacı tarafından 1.200.000,00 TL bedel ile davalıya devredildiği, resmi akitte satış bedelinin nakden ve tamamen davacı tarafından alındığının yazılı olduğu, resmi senette yazılı olan satış bedelinin kısmen alınmadığı iddiasının ancak senet ile veya kesin deliller ile ispat edilebileceği, iddianın usulünce kanıtlanamadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesince; davacı tarafça delil bildirilmediği, 6100 sayılı HMK'nın 190. ve 4721 sayılı TMK'nın 6. maddeleri gereğince temlikin hileli olduğu iddiasının davacı tarafından kanıtlanamadığı gerekçesi ile davacının istinaf isteminin esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz isteminde bulunulması üzerine Dairemizin 11.04.2022 tarihli ve 2021/632 Esas, 2022/2978 Karar sayılı kararıyla; davacının iddiasını ileri sürüş biçimine göre temlikin iradi olduğu, uyuşmazlığın satış bedelinden kaynaklandığı, davalı tanıklarının dinlenmesi, davalı tarafça bildirilen diğer delillerin toplanması, satış bedelinin ödenip ödenmediğinin saptanması, davalının savunmasını kanıtlayamaması halinde, davacı tarafından satış bedeli olarak gönderildiği belirtilen ödemelerin resmi akitte yazan satış bedelinden mahsup edilmesi ve kalan kısmın davalıdan tahsiline karar verilmesi gerekirken, davalının sunduğu cevap dilekçesi ile ispat yükünün yer değiştirdiği ve ödeme savunmasının davalı tarafça kanıtlanması gerektiği göz ardı edilerek eksik incelemeyle yazılı şekilde karar verilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının ortadan kaldırılması ile İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiş, bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davalı tarafından davacıya yapılan para transferlerinin taraflar arasındaki büyükbaş hayvan alışverişinden kaynaklandığının davalı tarafından ispatlanamadığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A.Temyiz Sebepleri
Davalı vekili temyiz dilekçesinde; Mahkeme tarafından bozmaya uyma ya da direnme kararı verilmeksizin yargılama yapılıp karar verildiğini, bozmada belirtilen hususların araştırılmadığını, tapu iptali ve tescil isteğinin reddine ilişkin hüküm kurulmadığı gibi lehlerine vekalet ücretine de hükmedilmediğini, ispat yükünün davacıda olduğunu, davacının hile iddiasını ispatlayamadığını, resmi satış senedinin aksinin aynı güçte resmi bir senetle kanıtlanabileceğini, davacının ödemesini alıp ikrar edip resmi senedi imzaladığını, tanık beyanlarına göre davacının dava konusu taşınmazın davalı tarafından satın alınması nedeniyle düzenlenen eğlenceye katıldığını, taraflar arasındaki başkaca para transferine yorum yolu ile resmi senetten üstün bir anlam yüklenmesinin genel hukuk kaidelerine aykırı olduğunu, kaldı ki savunmalarının tanıklarının beyanları ile ispatlandığını, Mahkemece gerekçe gösterilmeksizin tanıklarının beyanlarına itibar edilmediğini, davacının makul süre geçtikten sonra dava açtığını, davanın reddine karar verilmesi gerekirken kabulünün usul ve yasaya aykırı olduğunu beyan etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, hile hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa bedel isteğine ilişkindir.
Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; dava konusu 3523 ada 51 parsel sayıl taşınmazın davacı tarafından 09.01.2018 tarihinde 1.200.000,00TL bedelle davalıya temlik edildiği anlaşılmaktadır.
Temyizen incelenen Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna ve bozma kararının gerekçelerine uygun olan İlk Derece Mahkemesi kararının ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 42.314,83 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
07.04.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.