"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 12. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2019/506 E., 2022/649 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Sivas 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2012/586 E., 2018/1082 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar vekili; davacıların murisi olan babaları ...'e ceddinden kalan bir kısmı tapulu ve bir kısmı tapusuz taşınmazların muris ...'in zilyet ve tasarrufunda iken 2000 yılında vefatı ile davacı çocuklarına miras yoluyla intikal ettiğini, yörede yapılan kadastro çalışmaları sırasında 101 ada 10, 14 parsel, 105 ada 15, 28 parsel, 131 ada 8, 10, 31, 37, 58 parsel ile 166 ada 35 parsel numaralarıyla sınırlandırılan taşınmazların davacıların murisi adına tespit edilmesi gerekirken tarla vasfı ile Hazine adına tescil edildiğini ileri sürerek taşınmazların tapu kayıtlarının iptali ile davacılar adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili aşamalarda; taşınmazların tapuda Hazine adına kayıtlı yerlerden oldukları, bu nedenle özel mülkiyete konu edilemeyeceklerini belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Mahkemece yapılan yargılama sonucu; 101 ada 10, 105 ada 15, 28, 131 ada 8, 31 ve 58 parsel sayılı taşınmazlar yönünden zilyetlikle iktisap koşullarının oluşmadığı ve belgesiz norm sınırının aşıldığı gerekçesiyle davanın reddine, dava konusu 101 ada 14, 131 ada 10, 166 ada 35 parsel ile 131 ada 37 parselin iddiaya konu bölümü yönünden ise taşınmazların davacılar murisine atalarından intikal eden yerlerden olduğu, taşınmazlar üzerinde davacı ve seleflerinin 40 yılı aşkın süre nizasız, fasılasız malik sıfatı ile zilyetliklerinin bulunduğu, 101 ada 14 parsele uygulanan tapu kaydının çekişmeli taşınmaza aidiyetinin ispat edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile, 101 ada 14, 131 ada 10, 166 ada 35 parsel sayılı taşınmazlar ile 131 ada 37 parsel sayılı taşınmazın 02.08.2017 havale tarihli rapora ek krokide (A) harfi ile gösterilen 9.242,39 metrekarelik bölümünün tapu kaydının iptali ile hüküm yerinde gösterilen payları oranında davacılar adına tapuya kayıt ve tesciline hükmedilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; istinaf başvurusuna konu olup hakkında davanın kabulüne hükmedilen 101 ada 14, 131 ada 10, 166 ada 35 parsel sayılı taşınmazlar ile 131 ada 37 parsel sayılı taşınmazın 02.08.2017 havale tarihli rapora ek krokide (A) harfi ile gösterilen bölümü yönünden tespit tarihine kadar zilyetlikle edinme koşullarının davacılar murisleri ve davacılar lehine oluşmadığı, taşınmazlar üzerindeki zilyetliğin iradi olarak terk edildiği, 3402 sayılı Kanun'un 14. ve TMK'nın 713/1. maddeleri uyarınca bir taşınmazın kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği yoluyla iktisap edilebilmesi için davasız ve aralıksız malik sıfatıyla en az 20 yıl süreyle ekonomik amaca uygun olarak tasarruf edilmesi gerektiği, oysa dava konusu taşınmazların davacılar ve murisi tarafından tespit tarihine kadar kesintisiz kullanılmadığı, zilyetliğinin terk edilmiş olduğu, 131 ada 37 parsel sayılı taşınmazın ise mera niteliğinde olduğu, meraların özel mülkiyete konu edilemeyeceği, mera niteliği bozulmuş olsa dahi iktisabının mümkün olmadığı gerekçesiyle kararın kaldırılması ve yeniden hüküm kurulması suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili, temyiz dilekçesinde dava konusu taşınmazların kadastro sırasında tarla vasfıyla Hazine adına tescil edildiğini, eldeki davanın yapılan yargılaması sonucunda zilyetlik süresi nazara alınarak davacılar lehine tapu iptali ve tescile hükmedildiği ancak davalı Hazinenin başvurusu üzerine İstinaf Mahkemesi tarafından kararın kaldırıldığı ve davanın reddine hükmedildiği, ne var ki kaldırma kararının dosya kapsamı ve bilirkişi raporları ile uyumlu olmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil isteğine ilişkindir.
Kadastro sonucunda Sivas ili, Hafik ilçesi, ... köyü çalışma alanında bulunan 101 ada 10, 14, 131 ada 10 parsel sayılı taşınmazlar zilyedinin iradi terki nedeniyle, 101 ada 15, 131 ada 8, 31 ve 58 parsel sayılı taşınmazlar zilyedi lehine iktisap koşullarının oluşmadığı, 166 ada 35 parsel ise malikinin tespit edilemediği gerekçesiyle Hazine adına tespit ve tescil edilmiş, 105 ada 28 parsel ham toprak vasfıyla Hazine adına tapuya tescil edilmiş, 131 ada 37 parsel sayılı taşınmaz ise ham toprak vasfıyla Hazine adına tespit ve tescil edildikten sonra tahsisen mera vasfıyla sınırlandırılarak mahsus siciline kaydedilmiştir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar; tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacılar vekilince temyiz dilekçesinde ileri sürülen sebepler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 534,70 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
19.02.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.