"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/4 E., 2024/778 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 23. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/21 E., 2022/242 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı ile davalı ... arasında davacının oturduğu ve sahibi olduğu 13 numaralı bağımsız bölüm üzerinde 400.000,00 TL bedelle ipotek tesisi hususunda anlaşma yapıldığını ancak davalının davacının yaşlılığından yararlanarak dava konusu 13 numaralı bağımsız bölümün 400.000,00 TL bedelle adına satış suretiyle devrini sağladığını, dava konusu taşınmazın değerinin 400.000,00 TL'den fazla olduğu gibi satış işleminden sonra da davacının dava konusu bağımsız bölümde oturmaya devam ettiğini, davacının dava konusu taşınmazın satışını 12.04.2019 tarihinde kendisine ödeme emri gönderilmesiyle öğrendiğini, davacının iradesinin fesada uğratıldığını, taşınmazın adına tescilini talep etmesi ve dava açacağını söylemesi üzerine davalı ...'ın dava konusu taşınmazı diğer davalı ...'a satış suretiyle devrettiğini, yapılan bu devrin muvazaalı olduğunu ileri sürerek dava konusu 13 numaralı bağımsız bölümün davalı ... adına tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini, bunun mümkün olmaması halinde tazminat talep etmiştir.
II. CEVAP
1. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; dava dışı ... Bankasının davacının davalı ...'a dava konusu taşınmazı devretmesi nedeniyle lehlerine olan 1. Derece ipotekle ilgili davacının yükümlülüklerinde herhangi bir değişiklik olmadığını bildiren ihtarnamenin tarihinin 08.06.2018 olması nedeniyle davacının davayı hak düşürücü süre geçtikten sonra açtığını, dava konusu taşınmazda önce davalı ... lehine ipotek tesis edildiğini, daha sonra ise taşınmazın satış suretiyle davalı ...'a devredildiğini, iki ayrı işlemin bulunduğunu, diğer yandan davacının ... Bankasına olan ipotek borcunun da davalı ... tarafından ödendiğini belirterek davanın reddini savunmuştur.
2. Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davalı ... ile davalı ... arasında ticari alım-satım ilişkileri bulunduğunu bu nedenle taşınmazın bir kısmının mal satımına ilişkin fatura borçları (toplam 430.005,89 TL) ile bir kısmının ise dört ayrı tarihte davalı ...'ın banka hesabına yatırılan ödemelerle (toplam 380.000,00 TL) yapıldığını, davalının iyi niyetli üçüncü kişi olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
1. İstanbul Anadolu 23. Asliye Hukuk Mahkemesinin 17.09.2021 tarihli ve 2019/365 Esas, 2021/509 Karar sayılı kararıyla; davacı tarafın, hile hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil davasını 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açmadığı gerekçesiyle davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiş, Bölge Adliye Mahkemesinin 31.12.2021 tarihli kararıyla dava konusu taşınmazın değerinin belirlenerek eksik harcın tamamlatılması gerekçesiyle İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
2. Bölge Adliye Mahkemesinin kaldırma kararı üzerine İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacı taraf taşınmazda ipotek tesisi yerine hile sonucu satış yapıldığını öğrenme tarihi olarak 12.04.2019 tarihini göstermişse de .... Noterliğinin 08.06.2018 tarih 5937 yevmiye numaralı ihtarnamesiyle ... Bank A.Ş tarafından dava konusu taşınmazın 15.08.2018 tarihinde satışından dolayı mevcut yükümlülüklerde bir değişiklik olmadığını ihtar eden ihtarnamenin düzenlendiği, bu ihtarnamenin 12.06.2018 tarihinde davacı ...'a tebliğ edildiği, davacının bu tarih itibariyle dava konusu taşınmazın satışını öğrenmiş sayıldığı, davanın 1 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra 01.08.2019 tarihinde açıldığı gerekçesiyle davanın hak düşürücü süre nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; İlk Derece Mahkemesi kararının tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; dava dilekçesindeki beyanlarını tekrarla davacının dava konusu taşınmaz üzerinde davalı ... lehine ipotek tesis ettirmek isterken yaşı nedeniyle kandırılması sonucu taşınmazı davalı ...'a satış suretiyle devredildiğini, davacının yaşı nedeniyle kendisine gönderilen ihtarnameleri anlayamadığını, 12.04.2019 tarihinde gönderilen ödeme emri ile taşınmazın devredildiğini anladığını ileri sürerek Bölge Adliye Mahkemesi kararının bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, hile hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün değilse tazminat istemine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davacı ... ile davalı ... arasında imzalanan 17.10.2017 tarihli sözleşmede dava konusu 13 numaralı bağımsız bölüm üzerinde davalı ... lehine 400.000,00 TL bedelli ipotek tesis edileceğinin kararlaştırıldığı, taşınmaz üzerinde sözleşme ile aynı tarihte davalı ... lehine 400.000,00 TL bedelli ipotek tesis edildiği; dava konusu 13 numaralı bağımsız bölüm davacı adına kayıtlı iken taşınmazın 15.05.2018 tarihli resmi senetle davacı tarafından davalı ...'a satış suretiyle devredildiği; dava konusu taşınmaz davalı ... adına kayıtlı iken ... vekaleten ...'in 05.07.2019 tarihli resmi senetle dava konusu bağımsız bölümü diğer davalı ...'e satış suretiyle devrettiği; dava dışı ... Bankasının davacının davalı ...'a dava konusu taşınmazı devretmesi nedeniyle lehlerine olan 1. Derece ipotekle ilgili davacının yükümlülüklerinde herhangi bir değişiklik olmadığını bildiren ihtarnamenin tarihinin 08.06.2018, davacı tarafa tebliğ tarihinin 11.06.2018 olduğu, hile hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün değilse tazminat davasının açıldığı tarihin 01.08.2019 olduğu anlaşılmıştır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davacı vekilinin temyiz itirazlarının reddiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370. maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 187,80 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.06.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.