"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2023/7 E., 2023/551 K.
HÜKÜM : Kısmen Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen ve istinaf incelemesinden geçen muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ile tescil davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Bölge Adliye Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davacılar ..., ... ve ... vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde, muris babası ....’un 630, 632, 657, 624, 671, 687, 688 ve 625 parsel sayılı taşınmazlarını mal kaçırma amacıyla muvazaalı olarak davalı oğullarına temlik ettiğini ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile miras payı oranında adına tesciline karar verilmesini istemiş, sonrasında davalı ... yönünden davadan feragat etmiştir. Davacı aşamada ölünce mirasçıları davayı sürdürmüş, mirasçılardan ... 22.06.2023 tarihli dilekçe ile davalı ... yönünden davadan feragat ettiğini bildirmiştir.
II. CEVAP
Davalılar cevap dilekçelerinde; 624 ve 625 parsel sayılı taşınmazlarda muristen kendilerine intikal eden bir pay olmadığını, taşınmazların alan kişilerce kullanıldığını ve sonrasında kendilerine satıldığını, taşınmazları alacak ekonomik durumlarının olduğunu, satın alma işleminde kredi de kullanıldığını, diğer kız kardeşlerin gerçeği bildiği için kendilerine dava açmadıklarını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 25.04.2019 tarih, 2015/161 Esas, 2019/250 Karar sayılı kararıyla; iddianın ispat edildiği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflar istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. Gerekçe ve Sonuç
Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesinin 24.12.2021 tarihli 2020/805 E., 2021/1477 K. sayılı kararı ile; davacı vekilinin istinaf itirazlarının incelenmesinde; dava konusu 80 sayılı kök parselin 624 (56.428,69 m2) ve 625 (5.033,93 m2 yol vasfıyla) parsel olarak ifraz edildiği, 624 parselin toplulaştırma sonucu 148 ada 35 ve 36 parsellere dönüştüğü, bu parsellerden davalı ... adına kayıtlı 36 parselin yalnızca 2/4 hissesinin muristen geldiği, ... adına kayıtlı 35 parseldeki payın ise muristen gelmediği, dolayısı ile davalılara Pakize, Mecit Ateş ve ...’den geçen hisseler yönünden 01.04.1974 tarih ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama yerinin bulunmadığı, gizli bağış yapıldığına yönelik iddiaya ilişkin de tenkis isteğinin bulunmadığı, davalılar vekilinin istinaf itirazlarının incelenmesinde;... davalı tarafça gösterilen tanıklardan ara malik ...’nin kızı ...'nın davalıların bu taşınmazları 26-27 senedir kullandıklarını belirttiği, dolayısı ile taşınmazların ara maliklerin adına kayıtlı oldukları tarihlerde de davalılarca kullanıldıklarının anlaşıldığı, yine tanıklarından ... erkek kardeşlerinin mirastan pay almayan mirasçıları toplayarak bu konuda konuştuklarını, kendisinin hakkını helal ettiğini, diğer kızların da pay istemediklerini belirtmek sureti ile davacı tarafın iddiaları yönünde beyanda bulunduğu, diğer tanıkların bir kısmının taşınmazların geçmişini bilmedikleri, tanık Meryem’in beyanlarının soyut nitelikte kaldığı ve diğer tanıkların söylemleri ile örtüşmediği hususları birlikte değerlendirildiğinde, murisin mirasçılarından mal kaçırma amacıyla hareket ettiği gerekçesiyle tarafların istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde taraflar temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Dairenin 20.09.2022 tarih, 2022/3707 Esas, 2022/5924 Karar sayılı kararıyla; "... davacı vekilinin 25.05.2022 tarihinde UYAP üzerinden gönderdiği dilekçe ile davalı ... yönünden taleplerinden feragat ettiklerini bildirdiğinden bu davalı yönünden feragat hakkında karar verilmesi gerekmektedir. Dosya içeriğine, kararın dayandığı delillere, yasaya uygun gerektirici nedenlerle delillerin takdirinin yerinde olmasına göre yazılı şekilde karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığından taraf vekillerinin sair temyiz itirazlarının reddine. Ancak, davalı ...'e temlik edilen 148 ada 36 parsel sayılı taşınmazın aşamada parsel numarasının değişmesine rağmen yeni parsel numarası üzerinden hüküm kurulmadığı gibi, mirasbırakanın kök 101 ada 80 parsel sayılı taşınmazın ½ payını 19.01.1989 tarihinde ...’e, ...’in de 11.10.2000 tarihinde...’e, ...’ün 03.01.2001 tarihinde ...’a ...’un da 18.02.2002 tarihinde ...’e temlik ettiği gözetilerek belirtilen ½ payın yeni oluşan parsellere hangi oranda gittiği saptanarak hüküm kurulması gerekirken metrekare üzerinden oran kurulmak suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulması isabetsizdir. Hal böyle olunca, davalı ... yönünden davadan feragat konusunda bir karar verilmesi, tedavüllü tapu kayıtları üzerinden kök 101 ada 80 parsel sayılı taşınmazdan davalı ...’e intikal eden ½ payın hangi oranda yeni oluşan parsellere gittiğinin pay hesabı ile tespit edilerek bu doğrultuda hüküm kurulması için kararın bozulması gerekmiştir." gerekçesiyle hüküm bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma ilamına uyularak yargılama sırasında davacı müteveffa ...'ın davalı ... yönünden davadan feragat ettiği, mirasçı davacı ... tarafından davalı ... 'a yönelik açılan davadan feragat edildiği, dava konusu 101 ada 80 parsel iken 101 ada 624 ve 625 parsel olarak ifraz edilen, 101 ada 624 parsel iken toplulaştırma sonucu 148 ada 35 ve 36 parsel olan taşınmazlardan davalı ... adına kayıtlı olan 148 ada 36 parselden ifraz ile 148 ada 79 ve 80 parsel olarak tescil edilen taşınmazların davalı ... adına kayıtlı olan ve muristen gelen 28121/47487 hisseden 39/440 hissenin iptali ile 13/440 hissenin davacı ... , 13/440 hissenin davacı ... ve 13/440 hissenin davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davalı ... yönünden açılan davanın davacının feragat etmesi sebebiyle reddine, davacı ...'ın davalı ... 'a yönelik açılan davadan feragat etmesi sebebiyle bu davacı yönünden davanın reddine, 101 ada 80 parsel iken 101 ada 624 ve 625 parsel olarak ifraz edilen, 101 ada 624 parsel iken toplulaştırma sonucu 148 ada 35 ve 36 parsel olan taşınmazlardan davalı ... adına kayıtlı olan 148 ada 36 parselden ifraz ile 148 ada 79 ve 80 parsel olarak tescil edilen taşınmazların davalı ... adına kayıtlı olan ve muristen gelen 28121/47487 hisseden 39/440 hissenin iptali ile 13/440 hissenin davacı ..., 13/440 hissenin davacı ... ve 13/440 hissenin davacı ... adına tapuya kayıt ve tesciline, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar ..., ... ve ... vekili ile davalı ... vekili tarafından temyiz isteminde bulunulmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacılar ..., ... ve ... vekili temyiz dilekçesinde; Mahkeme tarafından davalı ...'ın talebi olmadığını belirtmesine göre lehine vekalet ücretine hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacılar lehine ise nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; Mahkemenin kabulüne göre 47.487,48 m2 'nin 1/2 'si üzerinden (23.743,74 m2 üzerinden) hüküm kurulması gerekirken bozmaya aykırı olarak 28.121 m2 üzerinden hüküm kurulmasının isabetsiz olduğunu, davalı ... üzerine kayıtlı taşınmazın muris babadan gelen davaya konu hissesi diğer davalı ara malik ...'ın üzerinden gelmiş olduğundan ...'a karşı sunulan feragat beyanının davalı ...'e de sirayet edeceği ve davalı ... yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davacıların reddedilen talepleri yönünden nisbi vekalet ücretine hükmedilmesi gerektiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, muris muvazaası hukuksal nedenine dayalı tapu iptali ile tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1974 tarihli ve 1/2 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı; 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 307. ve 311. maddeleri.
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriğinden; murisin kök 101 ada 80 parsel sayılı taşınmazın ½ payını 19.01.1989 tarihinde ...’e, ...’in de 11.10.2000 tarihinde...’e, ...’ün 03.01.2001 tarihinde ...’a ...’un da 18.02.2002 tarihinde ...’e temlik ettiği, dava konusu 80 sayılı kök parselin 624 (56.428,69 m2) ve 625 (5.033,93 m2 yol vasfıyla) parsel olarak ifraz edildiği, 624 parselin toplulaştırma sonucu 148 ada 35 ve 36 parsellere dönüştüğü, davalı ...'e temlik edilen dava ve temyize konu 148 ada 36 parsel sayılı taşınmazın ifraz sonucu 79 ve 80 parsellere dönüştüğü ve bu taşınmazların ... adına tam hisse ile kayıtlı olduğu anlaşılmıştır.
2. Mahkemece bozma kararına uyulmakla bozma kararında belirtildiği şekilde işlem yapma, bozma kapsamında araştırma yapma zorunluluğu bulunmaktadır. Ne var ki; Mahkemece bozma kararına uyulmasına rağmen bozma gereklerinin tam olarak yerine getirildiğini söyleyebilme olanağı yoktur. Somut olayda, tedavüllü tapu kayıtları üzerinden kök 101 ada 80 parsel sayılı taşınmazdan davalı ...’e intikal eden ½ payın yeni oluşan parsellere hangi oranda gittiği uzman bilirkişi/bilirkişiler marifetiyle denetime elverişli şekilde pay hesabı ile saptanarak miras payı oranına göre hüküm kurulması gerekirken yanılgılı değerlendirme ve noksan inceleme ile metrekare üzerinden oran kurulmak suretiyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru değildir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davacılar ..., ... ve ... vekili ile davalı ... vekilinin temyiz itirazlarının kabulüyle İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
2. İstek halinde temyiz peşin harcının temyiz edenlere iadesine,
3. Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
10.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.