"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/193 E., 2022/121 K.
Mahkemece bozmaya uyularak verilen karar davacı ... Kişiliği temsilcisi tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... Kişiliğini temsilen köy muhtarı ... dava dilekçesinde özetle; Giresun ili, Alucra ilçesi, ... köyü, ... mevkiinde bulunan ve yüzyıllarca köyün zilyet ve tasarrufunda, köyün gelir kaynaklarından olan Köy Tüzel Kişiliğine ait tarlanın kadastro çalışmaları sırasında 137 ada 14 parsel numarası ile davalı Hazine adına tespit ve tescil edildiğini, bu taşınmazın köyün kurulduğu tarihten beri Köy Tüzel Kişiliğine ait olduğunu, davalı Hazinenin taşınmazla hiçbir ilgi ve alakasının bulunmadığını, zaman zaman Köy İhtiyar Kurulunun kararı ile ihaleye çıkarılarak icara verildiğini ileri sürerek 137 ada 14 parsel sayılı taşınmazın davalı Hazine adına olan tapu kaydının iptali ile ... Köyü Tüzel Kişiliği adına tapuya kayıt ve tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
Davacı 09.06.2015 havale tarihli maddi hata düzeltim talepli dilekçesinde özetle; maddi hata nedeniyle dava konusu taşınmazın tapu kaydının 137 ada 14 parsel olarak yazıldığını, aslında dava konusu taşınmazın tapu kaydının 237 ada 14 parsel olduğunu, dava dilekçesindeki 137 ada 14 parsel numarasının 237 ada 14 parsel olarak düzeltilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine, davacının dava konusu yaptığı taşınmazın mülkiyetinin Hazinede bulunmadığını, davacının bu koşulları taşımayan davasının reddini savunmuştur.
III. MAHKEME KARARI
Alucra Asliye Hukuk Mahkemesinin 14.07.2016 tarihli ve 2015/11 Esas, 2016/158 Karar sayılı kararıyla; dava konusu taşınmazın kadimden bu yana ... Köyü Tüzel Kişiliği tarafından davasız, nizasız ve zilyet sıfatıyla 20 yıldan fazla bir süre kullanıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
1. İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine temsilcisi temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 17.06.2020 tarihli ve 2016/16822 Esas, 2020/2027 Karar sayılı kararıyla; her ne kadar davacı Köklücek köyünden dinlenen mahalli bilirkişi ve davacı tanıkları, çekişmeli taşınmazın köy halkı tarafından genellikle buğday ekilip mahsulünün pazarlarda satıldığını belirterek taşınmazın köy halkının kullanımında olduğunu beyan etmiş iseler de keşif sonucu düzenlenen 20.04.2016 tarihli zirai bilirkişi raporunda çekişmeli taşınmaz üzerinde çok sayıda çam ve arduç ağaçları, kuşburnu çalılıkları, ahlat ağaçları, yabani kuş üzümü bitkileri ve alıç ağaçları bulunduğu, eğiminin %15-20 arasında olduğu, 6. sınıf arazi niteliğinde olup bu tür arazilerin ormanlık veya çayır olarak kullanımında dahi orta derecede tedbirler alınmasının gerektiği, fazla meyilli ve şiddetli erozyona maruz kalacak yapıda olması nedeniyle kültivasyona müsait olmadığı belirlendiği ve bu haliyle çekişmeli taşınmaz üzerinde davacı ... Köyü Tüzel Kişiliğinin ekonomik amaca uygun zilyetliğinin bulunmadığı anlaşıldığı, Mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesinin isabetsiz olduğu gerekçesiyle davalı Hazine temsilcisinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
B. Mahkemece Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; 22.01.2021 tarihli celsede davacı temsilcisinin duruşma günü ve saatinden haberdar olduğu halde yapılan yoklamada hazır olmadığı gibi mazeret dilekçesi de sunmadığı anlaşılmakla HMK'nın 150. maddesi uyarınca dosyanın 1. kez işlemden kaldırılmasına karar verildiği, davacı temsilcisinin 28.01.2022 havale tarihli yenileme dilekçesi sunduğu ve bunun üzerine yargılamaya devam olunduğu, 02.11.2021 havale tarihli dilekçesi ile ... köyü bir önceki muhtarı ...'ın muhtarlık görevinin sona erdiğinden yeni muhtar Hamza Yankaç'a davetiye çıkarılmasını talep ettiği, bunun üzerine 21.12.2021 tarihli duruşma gününün bildirilmesi amacı ile ... Köyü Tüzel Kişiliğini temsilen köy muhtarlığına davetiye çıkartıldığı, davetiyenin 23.11.2021 tarihinde muhtar Hamza Yankaç'a tebliğ edildiği, ancak 21.12.2021 tarihli duruşmaya Köy Tüzel Kişiliği temsilcisinin mazeretsiz olarak katılmadığı, söz konusu duruşma günü eldeki dosyanın gölge dosya olması nedeni ile davacının mazereti bulunmadığı halde sehven eski muhtar ...'ın 02.11.2021 havale tarihli dilekçesinin mazeret dilekçesi olduğu kabul edilerek davacının mazeretli sayılmasına karar verildiği, oysa davacı tarafı temsile Hamza Yankaç'ın yetkili olduğu ve kendisine yapılan usulüne uygun tebliğe rağmen duruşmaya iştirak etmediği, bir sonraki duruşma günü olan 11.02.2022 tarihli celsede "Davacı asilin duruşma gün ve saatinden haberdar olduğu halde yapılan yoklamada hazır olmadığı gibi mazeret dilekçesi de sunmadığı'' anlaşılmakla HMK'nın 150. maddesi uyarınca dosyanın 2. kez işlemden kaldırılmasına karar verildiği ve süresinde yenileme dilekçesi sunulmadığı gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacı ... Kişiliğini temsilen muhtar Hamza Yankaç temyiz dilekçesinde özetle; davada temsil yetkisi bulunmayan eski köy muhtarının davayı takip ettiğini, taraf sıfatının re'sen Yerel Mahkemece dikkate alınması gerekirken aksi yönde yapılan yargılamanın usul ve yasaya aykırı olduğunu, ayrıca davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesinin hatalı olduğunu, Köy Tüzel Kişiliği adına dava açma ve açılan davayı takip etme yetkisinin köy muhtarına ait olduğunu, usulüne uygun yapılmayan tebligata dayanarak taraf ehliyeti bulunmayan eski köy muhtarı ile davaya devam edilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu ileri sürerek hükmün bozulmasına karar verilmesini talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Temyiz olunan nihai kararların bozulması, 6100 sayılı HMK'nın geçici 3/2. maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'un uygulanacağı davalar yönünden HUMK'un 428. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere, özellikle dosyanın işlemden kaldırıldığı tarihten itibaren 3 ay içerisinde yenilenmediği gerekçesiyle davanın açılmamış sayılmasına karar verilmesine göre usul ve kanuna uygun olup davacı tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı ... Kişiliği temsilcisinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 187,80 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın Alucra Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine,
1086 sayılı HUMK'un 440/III-1. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
06.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.