"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 1. Hukuk Dairesi
EK KARAR TARİHİ : 07.07.2023
SAYISI : 2023/2874 E., 2023/3108 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Çarşamba 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/513 E., 2023/388 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacılar Kazım ve Necati vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; ortak muris babaları ...'ın 101 ada 10 parsel sayılı taşınmazını davalıya önce satış suretiyle temlik ettiğini, daha sonra davalıdan geri alıp yeniden davalıya hibe suretiyle devrettiğini, devrin mirastan mal kaçırma amaçlı ve muvazaalı olduğunu ileri sürerek miras payları oranında tapu iptali ve tescile, mümkün olmazsa bedele karar verilmesini istemişlerdir. Davacı ... 20.01.2023 tarihli dilekçesi ile davasından feragat etmiştir.
II. CEVAP
Davalı; taşınmazın muris tarafından bakım ve minnet duygusu ile bağışlandığını, mirastan mal kaçırma amacının olmadığını, tenkis talebinin zaman aşımına uğradığını belirtip davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla; murisin davaya konu taşınmazı davalıya bağış suretiyle temlik ettiği, bu durumda somut olayda muris muvazaası hükümlerinin uygulanamayacağı gerekçesiyle tapu iptali ve tescil isteğinin; zaman aşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle tenkis isteğinin reddine karar verilmiş, Mahkemenin 07.07.2023 tarihli ek kararıyla; davacı ... davasından feragat etmesine rağmen bu hususun sehven hükme geçirilmediği gerekçesiyle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 305/A maddesi gereğince davacı ...'ın davasının feragat nedeniyle reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacılar Necati ve Kazım vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla
; dosya içeriğine, toplanan delillere, İlk Derece Mahkemesince mülga 743 sayılı Kanun numarası 1086 olarak kararda geçmişse de bu durumun maddi hatadan kaynaklı olup hükmün sonucunu değiştirmeyeceğine, muris ...'ın ölüm tarihine göre uygulanacak olan mülga 743 sayılı Kanun'un 513. maddesi gereği tenkis istemi açısından murisin ölümünden itibaren beş yıllık zaman aşımı süresinin geçmiş olmasına, hükmün dayandığı yasal ve hukuksal gerekçeye ve delillerin takdirinde ve değerlendirilmesinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde ve hükmün fer'ilerinde usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmadığı gerekçesiyle davacılar Necati ve Kazım vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacılar Necati ve Kazım vekili; murisin başta taşınmazını davalıya satış yoluyla devrettiğini, bu durumda satış işlemi muvazaa nedeniyle geçersiz olduğundan daha sonra yapılan işlemlerin de geçersiz olacağını, Mahkemece yalnızca son bağış işlemi esas alınarak muvazaa hükümlerinin uygulanamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, muvazaa iddialarının sabit olduğunu, tenkise ilişkin olarak Yerel Mahkemece zaman aşımı nedeniyle dava reddedilmiş ise de taşınmazın hibesinin ancak tapu siciline kaydedilmesiyle geçerli olacağı, aynı zamanda tapu siciline tescilin de hibe taahhüdüne (bağış sözleşmesine) istinaden yapılacağını ve geçerli olacağını, ancak muris ile davalı arasındaki herhangi bir bağışlama sözleşmesinin varlığı bulunmadığından hibenin geçerli olmadığını, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirtip bozulmasına karar verilmesini istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmazsa tenkis isteğine ilişkindir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (HMK) 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 1926 doğumlu muris ...'ın 30.11.1993 tarihinde, eşi Hikmet'in ise 20.07.2011 tarihinde öldüğü, geride mirasçıları olarak çocukları olan davanın tarafları ile dava dışı kişilerin kaldığı; murisin 68 (yeni 101 ada 10) parsel sayılı taşınmazını 07.10.1986 tarihinde davalı ...'e satış suretiyle temlik edip 09.04.1991 tarihinde geri aldığı, aynı gün takip eden yevmiye numaralı işlemle davalı ...'e bağış yoluyla devrettiği anlaşılmaktadır.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup bir kısım davacılar vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar ....ve ... vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK'nın 370/1 hükmü uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 345,55 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
20.01.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.