"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1221 E., 2024/1353 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Samsun 3. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/588 E., 2024/408 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I .DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; Samsun ili, Canik ilçesi, ... Mahallesinde yapılan kadastro çalışmalarında 114 ada 18 parsel sayılı taşınmazın davacı adına, 114 ada 19 ve 20 parsel sayılı taşınmazların davalı adına tecil edildiğini ancak 114 ada 20 parsel sayılı taşınmazın bir kısmının davacı ve davalı tarafından ortak kullanılmasına rağmen tamamının hatalı olarak davalı adına tescil edildiğini ileri sürerek bu kısmın tapu kaydının iptali ile davacı adına tescilini, bu mümkün olmaz ise 114 ada 20 parsel sayılı taşınmazda 114 ada 18 parsel lehine geçit hakkı tesis edilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı cevap dilekçesinde; kadastro tespitinin doğru yapıldığını, davanın zamanaşımına uğradığını, 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçtiğini, davacının geçit hakkı talep edebilmesi için yola hiç bağlantısının olmaması veya yeteri kadar yola bağlantısının bulunmaması gerektiğini ancak davacının talebinin keyfi olduğunu belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; çekişmeli 114 ada 20 parsel sayılı taşınmazın kadastro tutanağının Samsun Kadastro Mahkemesinin 2007/341 Esas, 2008/77 Karar sayılı kararı ile hükmen 30.01.2009 tarihinde kesinleştiği, davacıya ait 114 ada 18 parsel sayılı taşınmazın kadastro tespitinin ise 25.12.2007 tarihinde kesinleştiği, davanın 15.09.2021 tarihinde açıldığı, hak düşürücü sürenin dolduğu, davacının geçit irtifakı talebine konu taşınmazı olan 114 ada 18 parsel sayılı taşınmazın fiilen zeminde ve kadastro paftasında yolunun mevcut olduğu, geçit hakkının parselin bütünü gözetilerek değerlendirilmesi gerektiği, davacı tarafından 18 parsele yapılan eklenti ve diğer kısımlar kaldırılarak yola ulaşımının mevcut olduğu, davacı tarafın kendi eklenti ve yapıları nedeniyle mevcut olan yola çıkışı kapatmasının davalının kendi parseli yönünden bir katlanma yükümlülüğünü doğurmayacağı, yine tarafların uzlaşması sonucu sunmuş olduğu krokiye göre taşınmazın ifrazının mümkün olmadığının bildirildiği gerekçesiyle davanın asıl talep yönünden hak düşürücü süre nedeniyle HMK'nın 114/2. ve 115/2. maddeleri uyarınca usulden reddine, davacının geçit irtifakına dayalı fer'i talebi yönünden davanın hukuki yarar yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Davalı vekilinin talebi üzerine İlk Derece Mahkemesince 21.05.2024 tarihli ek kararı ile hüküm kısmına davalı vekili lehine 1.000,00 TL vekalet ücreti verilmesine yönelik madde eklenmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili, ek karara karşı süresi içinde davalı vekilinin istinaf başvurusunda bulunması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; somut olayda, taşınmazın hükmen tescil edildiği 30.01.2009 tarihi ile dava tarihi olan 15.09.2021 tarihi arasında 10 yıldan fazla sürenin geçtiği, davanın 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesinde öngörülen 10 yıllık hak düşürücü sürenin geçirilmiş olması nedeni ve davacının 114 ada 18 parselinin yola cephe olması nazara alındığında açılan davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı, dava dilekçesinde değerin 1.000,00 TL olarak gösterildiği ve keşifte belirlenen değere göre harcın tamamlanmamış olduğu gerekçesiyle davacı vekilinin asıl karara yönelik, davalı vekilinin ise ek karara yönelik istinaf başvurusunun esastan ayrı ayrı reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Davacı vekili temyiz dilekçesinde; İlk Derece Mahkemesi ve Bölge Adliye Mahkemesi kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek istinaf dilekçesindeki taleplerini tekrar ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
B.Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu iptali ve tescil, mümkün olmadığı takdirde zorunlu geçit irtifakı istemine ilişkindir.
Samsun ili, Canik ilçesi, ... Mahallesinde yapılan kadastro çalışmalarında 114 ada 20 parsel sayılı 1.034,31 m2 yüz ölçümlü taşınmaz kazandırıcı zamanaşımı zilyetliği nedeniyle davalı ... adına tespit edilmiş, daha sonra Kadastro Mahkemesine açılan dava sonucu hükmen 30.01.2009 tarihinde tapuya tescil edilmiştir. Eldeki davanın ise 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun 12/3. maddesinde öngörülen 10 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra 15.09.2021 tarihinde açıldığı öte yandan, davacının 18 parsel sayılı taşınmazının yola cephesi bulunduğu anlaşılmıştır.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davacı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacı vekilinin yerinde görülmeyen temyiz itirazlarının reddiyle usul ve yasaya uygun olan Bölge Adliye Mahkemesi kararının HMK’nın 370. maddesi uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 187,80 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
12.03.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.