"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2022/35 E., 2022/86 K.
HÜKÜM : Kısmen Kabul- Kısmen Ret- Karar verilmesine yer olmadığına
Taraflar arasındaki tapu iptal - tescil ve ipoteğin kaldırılması istekli davadan dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl ve birleştirilen davanın kabulüne dair verilen kararın istinaf edilmesi üzerine Adana Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesince davacı ... ve davalı Ziraat Bankası vekillerinin istinaf başvurusunun, 6100 sayılı HMK'nın 353/1.b.1 inci maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
Kararın davalı Ziraat Bankası vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine hüküm, Dairenin 28.12.2021 tarih, 2020/2544 E. 2021/7028 Karar sayılı kararı ile bozulmuştur.
İlk Derece Mahkemesince bozma kararına uyularak yapılan yargılama sonucunda davanın kısmen kabulü ile kısmen reddine, tapu iptal ve tescil istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş; kararın dahili davacılar ve davalı Ziraat Bankası vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Asıl davada davacı; 182 ada 3 ve 4, 181 ada 5 ve 180 ada 7 parsel sayılı taşınmazların adına kayıtlı iken tapu memuru tarafından evrakta sahtecilik yapılarak dijital ortamda ve tapu kaydında malik adının ... olarak değiştirildiğini ve Ziraat Bankası A.Ş. lehine 1.000.000 TL bedelle ipotek tesis edildiğini, ilgililer hakkında Cumhuriyet Savcılığı tarafından soruşturma yürütüldüğünü ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile adına tesciline ve ipoteklerin fekkine karar verilmesini talep etmiştir
Birleştirilen davada davacı ..., 182 ada 3, 4, 181 ada 5 ve 180 ada 7 parsel sayılı taşınmazların ... adına kayıtlı iken müfettiş raporlarında belirtilen aynı işlem ve fiillerle taşınmazlar üzerinde yolsuz tesciller oluşturulduğunu ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile ... adına tesciline ve ipoteğin fekkine karar verilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Ziraat Bankası vekili; usule uygun olarak kabul edilmiş ipoteğin kaldırılması talebinin yersiz olduğunu; davalı ... ise ceza soruşturmasının sonucunun beklenmesi gerektiğini belirterek davanın reddini istemişlerdir.
III. İLK DERECE ve BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARLARI
İlk Derece Mahkemesinin 09.05.2019 tarih, 2016/88 Esas, 2019/126 Karar sayılı kararı ile; yolsuz tescil iddiasının sübut bulduğu gerekçesiyle asıl davanın davalılar ... ve Ziraat Bankası yönünden kabulüne, asıl davada davalı ... yönünden pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine; birleştirilen davanın kabulüne karar verilmiş, asıl davada davacı ... ve davalı Ziraat Bankası vekillerinin istinafı üzerine, Adana Bölge Adliye Mahkemesi 1.Hukuk Dairesince istinaf başvurularının, 6100 sayılı HMK'nın 353/1.b.1 inci maddesi gereğince esastan reddine karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Ziraat Bankası vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Bozma Kararı
Dairenin 28.12.2021 tarih, 2020/2544 Esas, 2021/7028 Karar sayılı kararı ile; taşınmazlar üzerindeki ipoteğin kaldırılmasına karar verilmesinde bir isabetsizlik bulunmadığı ancak dava konusu taşınmazların davacı ... adına kayıtlı iken elektronik sicilde yapılan işlem ile davalı ... adına kaydedildiği, satış işleminin sadece elektronik sicilde yapıldığı, kütüğe yazım yapılmadığı, tapu arşivinde bu satış işlemine ait ıslak imzalı fiziki belge bulunmadığı, taşınmazların kütükte halen davacı ... adına kayıtlı bulunduğu, tapu kütüğünde herhangi bir işlem yapılmadığına ve elektronik ortamda yapılan işlemler tapu kütüğüne uygun olmadığına göre, Tapu ve Kadastro Verilerinin Paylaşımı Hakkında Yönetmeliğin, “Elektronik tapu siciline geçilene kadar ihtilaf halinde tapu sicili bilgileri esastır.” şeklindeki geçici 1 inci maddesi ve TMK’nun 705 inci maddesi gereğince elektronik ortamda yapılan işlemlerin geçersizliğinin tespiti ile yetinilerek, tapu kayıtlarının iptali ve tesciline karar verilmesine yer olmadığına şeklinde hüküm kurulması gerekirken, yazılı olduğu üzere karar verilmiş olmasının doğru olmadığı, kabule göre de, iptal-tescil hükmü kurulurken davacı ...'in "... " olan soyadının "..." olarak yazılmasının doğru olmadığı gerekçesi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararı kaldırılarak İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuştur.
C. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Temyize Konu Karar
Mahkemenin tarih ve sayısı yukarıda belirtilen kararı ile; yolsuz tescil iddiasının sübut bulduğu gerekçesiyle asıl ve birleştirilen davaların davalılar ... ve Ziraat Bankası yönünden kabulüne, dava konusu taşınmazlarda elektronik ortamda yapılan işlemlerin geçersizliğinin tespitine, davalı Ziraat Bankası lehine 16.12.2015 tarih ve 945 yevmiye numarası ile tesis edilen ipoteğin kaldırılmasına, tapu iptal ve tescil istemi yönünden karar verilmesine yer olmadığına ve asıl davada davalı ... yönünden davanın pasif husumet yokluğundan usulden reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Mahkemenin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı ... mirasçıları ve davalı Ziraat Bankası vekilleri temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1. Davacı ... mirasçıları vekili temyiz dilekçesinde özetle; davacının öldüğünü ve mirasçılarının davaya dahil olduklarını ancak karar başlığında mirasçılara yer verilmediğini, tapu iptal ve tescil istekleri yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesinin doğru olmadığını, Dairenin de bu şekilde verdiği kararı olduğunu, asıl davada eksik vekalet ücretine hükmedildiğini, ayrıca yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline şeklinde karar verilmesi gerektiğini, davalı ... yönünden davanın reddine karar verilmesinin doğru olmadığını, yolsuz tescilin Tapu Müdürlüğünün kusuru nedeniyle meydana geldiğini belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
2. Davalı Ziraat Bankası vekili temyiz dilekçesinde özetle; Tapu Müdürlüğü ile düzenlenen protokol neticesinde davalının TAKBİS sorgusu yapabildiğini, bağımsız ekspertiz şirketleri tarafından ekspertizlerin yapılıp banka tarafında ipoteğin tesis edildiğini, davalı ...’ın ilgili kurumlardan temin ettiği belgeler ile kredi başvurusunda bulunduğunu, dava konusu taşınmazların TAKBİS ile entegrasyonu bulunan sistemden kayıt bilgisini teyit ettiğini, bankanın iyiniyetli 3. kişi konumunda olduğunu, ipoteğin fekkine yönelik talebin reddi gerektiğini, soruşturma dosyasının sonucu beklenmeden karar verilmesinin doğru olmadığını belirterek kararın bozulmasını talep etmiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Asıl ve birleştirilen dava yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil ile ipoteğin kaldırılması isteklerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
Türk Medeni Kanunu'nun 705 inci, 1022 nci, 1023 üncü, 1024 üncü maddeleri
3. Değerlendirme
1. Dosya içeriği ve toplanan delillerden; dava konusu 182 ada 3 ve 4, 181 ada 5, 180 ada 7 parsel sayılı taşınmazların davacı ... adına kayıtlı iken 25.11.2015 tarihinde elektronik sicilde yapılan işlemle davalı ... adına kaydedildiği, işlem yapılırken harç ve döner sermaye alınmadığı, satış işleminin sadece elektronik sicilde yapıldığı, kütüğe yazım yapılmadığı, tapu arşivinde bu satış işlemine ait ıslak imzalı fiziki belgenin bulunmadığı, yine elektronik sicilde taralı olarak herhangi bir resmi senet bulunmadığı, yapılan işlemlerle davalılardan ... adına kayıtlı hale gelen taşınmazların tapu kayıtlarında, 16.12.2015 tarihinde davalı Ziraat Bankası lehine 1.000.000 TL limitle ipotek tesis edildiği, bu işlemin sadece elektronik sicilde yapıldığı, kütükte yazım yapılmadığı, işleme ilişkin herhangi ıslak imzalı belgenin bulunmadığı, elektronik sicilde de taranmış vaziyette herhangi bir belgenin bulunmadığı, taşınmazların kütükte davacı ... adına ipoteksiz olarak kayıtlı bulunduğu anlaşılmaktadır.
2. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
3. Hemen belirtmek gerekir ki, HMK’nın 373/4 maddesinde Yargıtay'ın bozma kararı üzerine İlk Derece Mahkemesince bozmaya uygun olarak karar verildiği takdirde, bu karara karşı temyiz yoluna başvurulacağı düzenlenmiştir. Nitekim, Türkiye Cumhuriyeti Anayasası’nın 36 ve 40/4. maddesi ile HMK’nın 297/1-ç maddesi uyarınca, Mahkeme kararlarında başvurulacak kanun yolunun doğru olarak gösterilmesi zorunludur. Hükümde kanun yolunun hatalı gösterilmesi nedeniyle kanun yolu başvurusunun reddine karar verilmesinin ise adil yargılanma hakkının en temel unsurlarından biri olan mahkemeye erişim hakkının kısıtlanmasına yol açacağı açıktır.
Somut olayda, İlk Derece Mahkemesinin 29.03.2022 tarihli kararı istinaf yasa yolu açık olmak üzere verilmiş olup anılan kararın davalı Ziraat Bankası vekiline 16.05.2022 tarihinde tebliğ edildiği, davalı vekilinin istinaf başvuru ve karar harcı yatırarak 17.05.2022 tarihinde istinaf dilekçesi gönderdiği, İlk Derece Mahkemesince 20.06.2022 tarihli ek karar ile kararın temyiz edilebileceği, istinaf edilemeyeceği gerekçesi ile davalı bankanın istinaf dilekçesinin reddine karar verildiği ve davalı banka vekilinin ek karar tebliğ edilmeden önce eksik karar ve başvuru harcını yatırarak 21.06.2022 tarihli temyiz dilekçesini sunduğu gözetildiğinde, davalı bankanın 17.05.2022 tarihli dilekçesi ile kararı süresinde temyiz ettiği, İlk Derece Mahkemesince 20.06.2022 tarihli ek karar ile davalı Bankanın istinaf dilekçesinin reddine karar verilmesinin isabetsiz olduğu sonucu varılmaktadır.
4. Tarafların temyiz itirazlarına gelince; temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı ve özellikle İlk Derece Mahkemesinin 09.05.2019 tarihli kararının asıl davada davacı ... ve davalı Ziraat Bankası vekillerince istinaf edildiği, Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurularının esastan reddine karar verildiği, bu kararın ise asıl davada davacı tarafından temyiz edilmediği gözetildiğinde, İlk Derece Mahkemesinin 09.05.2019 tarihli kararının davalı ... ile yargılama gideri ve vekalet ücretinin bir kısım davalıdan tahsiline yönelik kısımları yönünden davalılar lehine kazanılmış hak oluşturduğu, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı, davacı ...’nun aşamada öldüğü ve mirasçılarının davaya dahil oldukları, karar başlığında davacının mirasçılarının dahili davacı olarak gösterilmesinin de mahallinde düzeltilebilir bir maddi hata olduğu anlaşılmakla; davalı Banka vekilinin tüm, dahili davacılar vekilinin aşağıdaki bent kapsamı dışında kalan temyiz itirazları kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
5. Asıl davada dahili davacılar vekilinin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazına gelince;
Dava konusu taşınmazların dava tarihi itibariyle keşfen saptanan toplam değeri 204.745,00 TL olup bu değer üzerinden harcın tamamlandığı gözetilerek karar tarihi itibariyle yürürlükte olan AAÜT’ye göre nispi vekalet ücretine hükmedilmesi gerekirken, yazılı şekilde eksik vekalet ücretine hükmedilmesi doğru değildir.
6. Ne var ki anılan bu husus yeniden yargılama yapmayı gerektirmediğinden hükmün düzeltilerek onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1. İlk Derece Mahkemesinin 20.06.2022 tarihli ek kararının ortadan kaldırılmasına,
Asıl davada dahili davacılar ve asıl ve birleştirilen davada davalı Ziraat Bankası vekillerinin işin esasına yönelik yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddine,
2. Asıl davada dahili davacılar vekilinin vekalet ücretine yönelik temyiz itirazının değinilen yönden kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 373/1 inci maddesi uyarınca Osmaniye 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2022/35 Esas, 2022/86 Karar sayılı, 29.03.2022 tarihli hükmünün; 5. bendi hükümden tamamen çıkarılarak yerine 5. bent olarak “Asıl dava yönünden; davacı taraf kendisini vekil ile temsil ettirdiğinden 31.664,30 TL nispi vekalet ücretinin davalı ... ve Ziraat Bankası AŞ'den alınarak davacıya verilmesine” cümlesinin yazılmasına, İlk Derece Mahkemesine ait hükmün 6100 sayılı HMK’nın 370/2 nci maddesi uyarınca bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
İstek hâlinde peşin alınan temyiz harcının ilgililere iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 21.02.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.