"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 2. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/1948 E., 2023/2545 K.
HÜKÜM/KARAR : Kabul/ Esastan Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul 26. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2020/279 E., 2022/242 K.
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı ... Belediyesi vekili; 7648 ada 3, 7655 ada 21 ve 7656 ada 4 parsel sayılı taşınmazların ... köy iken Köy Hükmü Şahsiyeti adına kayıt edildiğini, daha sonra 1963 yılında bağımsız belediye kurulduğunu, 1981 yılında askeri darbe sonrasında taşınmazların hukuka aykırı bir şekilde tashihen İstanbul Belediyesi adına kayıt edildiğini, kendi iradelerinin olmadığını, yapılan işlemin haksız ve yasaya aykırı, yolsuz tescil niteliğinde olduğunu, taşınmazların 3030 sayılı Kanun'un 6/A maddesi kapsamında olmadığını, bu nedenle ... Belediyesine iadesine engel bir durumun bulunmadığını, daha önce aynı şekilde açılan davaların kabul ile sonuçlanarak Yargıtayca onanmak suretiyle kesinleştiğini ileri sürerek tapu kayıtlarının iptali ile taşınmazların davacı ... adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı ... Belediyesi vekili; davanın 4721 sayılı TMK'nın 712 nci maddesi uyarınca zamanaşımına uğradığını, idari başvuru yapılmaksızın doğrudan dava açılmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, 3030 sayılı Kanun'un geçici 2 nci maddesine uygun bir şekilde liste sunulmadığından davanın reddinin gerektiğini, davaya bakmakta idari yargının görevli ve yetkili olduğunu, davanın 1 yıllık hak düşürücü süre içerisinde açılmadığını, taşınmazların davacıya iadesinin gerektiğine ilişkin iddianın yasal bir dayanağının bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla
; dava konusu taşınmazların 3030 sayılı Kanun'un 6/A maddesinde sayılan yerlerden olmadığı, geçici 2 nci madde kapsamında ilçe belediyesine devri gereken yerlerden olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı vekili; davacının taşınmazlarla hukuki bir bağlantısının bulunmadığı için dava açma ehliyetinin olmadığını, davalı Belediyenin taşınmazları davacı İlçe Belediyesine devir yükümlülüğünün bulunmadığını, taşınmazların gecekondu bölgesinde olup 775 sayılı Gecekondu Kanunu ve ilgili mevzuata tabi olan taşınmazlarla ilgili yetki ve görevin büyükşehir belediyelerine ait olduğunu, 3392 sayılı Kanun'un geçmişe etkili olacak şekilde yürütülmesinin mülkiyet hakkının ihlali sonucunu doğuracağını, dava konusu taşınmazların tamamında işgalcilerin olduğunu, 1987 yılı ve öncesine ait hava fotoğraflarında taşınmazlarda gecekondu olduğunun görüldüğünü, bilirkişi kök ve ek raporlarının hatalı olduğunu belirtip İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılması ile davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararıyla
; yapılan keşif ve alınan bilirkişi raporuna göre dava konusu taşımazların 3030 sayılı Kanun'un 6/A maddesi kapsamında kalan taşınmazlardan olmadığı, üzerilerindeki yapıların konut ve ticari amaçlı kullanıldığı, bu haliyle daha önce davacı adına kayıtlı olan tüzel kişiliğinin kaldırılması sonucu idari yolla davalı adına tescil edilen taşınmazların 3030 sayılı Kanun'un geçici 2 nci maddesi uyarınca davacıya iadesinin gerektiği, İlk Derece Mahkemesi tarafından tüm delillerin toplandığı, verilen kararda usul ve yasaya, kamu düzenine aykırı bir yön bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı vekili; istinaf dilekçesindeki itiraz nedenlerini yinelemiş, ayrıca her ne kadar davacı vekili tarafından kesinleşmiş mahkeme kararına dayanılmışsa da ilgili mahkeme kararında davacı tarafından belirtilen komisyon kararının ve eklerinin kayıp olduğuna ilişkin beyanın esas alındığını, taraflar arasında görülen başka bir davada davacının komisyon kararını ve eklerini sunduğunu, davacının gerçeğe aykırı beyanlarına dayalı olarak hüküm kurulduğunu, İlk Derece Mahkemesinden ve Bölge Adliye Mahkemesinden anılan belgelerin getirtilmesi talep edilmişse de getirtilmediğini, komisyon kararını temyiz dilekçesi ekinde sunduklarını belirtip kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, yolsuz tescil hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 705 inci maddesi, 1022 nci maddesinin birinci fıkrası, 1025 inci maddesinin birinci fıkrası; 3030 sayılı Büyükşehir Belediyelerinin Yönetimi Hakkındaki Kanun'un 6/A maddesi ve geçici 2 nci maddesi.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. İstanbul ili, ... ilçesi, ... Mahallesinde yer alan dava konusu 7648 ada 3 parsel (158 m2, arsa) ve 7656 ada 4 parsel (171 m2, arsa) sayılı taşınmazların 16.03.1989 tarihli imar işlemi ile, 7655 ada 21 parsel (107,07 m2, arsa) sayılı taşınmazın ise 13.05.1992 tarihli ifraz işlemi ile davalı ... Belediyesi adına kayıtlı oldukları, taşınmazların evveliyatında davacı Belediyeye ait iken 1981 yılında tahsisen İstanbul Belediyesi adına kaydedildikleri, hali hazırda taşınmazlar üzerinde dava dışı 3. kişiler tarafından konut ve ticari amaçlı kullanılan yapıların olduğu anlaşılmaktadır.
3. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeple;
Davalı vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 196.886,49 TL bakiye onama harcının temyiz eden davalıdan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
16.05.2024 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.