"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1316 E., 2023/1522 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ergani 1. Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2021/58 E., 2023/485 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Hazine vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I .DAVA
Davacılar vekili dava dilekçesinde; Ergani ilçesi, ... Mahallesinde yapılan kadastro çalışmaları sonucu 110 parsel sayılı taşınmazın hükmen tapu kayıt miktar fazlası olarak Hazine adına tescil edildiğini ancak davacıların bu davada taraf olmadığını, davacıların murislerinin malik olduğu 1948 tarihli tapu kaydının mevcut olduğunu, bu tapu kaydının kadastro çalışmaları sırasında herhangi bir taşınmaza uygulanmadığını, davacıların aynı zamanda zilyet olduğunu ileri sürerek taşınmazın 80.000 m2'lik kısmının tapu kaydının iptali ile 1/2'sinin ... ... mirasçılarına, 1/2'sinin de ... mirasçıları adına tapuya tescilini istemiştir.
Davacılar vekili ıslah dilekçesi ile; fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 121.087,94 m2'lik kısmın davacılar adına tapuya tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili cevap dilekçesinde; 10 yıllık zamanaşımı süresinin geçtiğini, davacıların dayanak tapu kaydının dava konusu taşınmaza uymadığını, davacıların ekonomik amacına uygun zilyetliklerinin bulunmadığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
Ergani 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 11.05.2017 tarih ve 2013/386 Esas, 2017/458 Karar sayılı kararı ile davanın kabulüne; çekişmeli 230 ada 1 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 121.087,94 m2'lik alanın tapu kaydının iptali ile 1/2'sinin ... mirasçılarına, 1/2' sinin de ... mirasçıları adına tapuya tesciline karar verilmiştir. Davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusu üzerine Gaziantep Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesinin 15.01.2021 tarihli 2019/1707 Esas ve 2021/20 Karar sayılı kararıyla eksik araştırma ve inceleme ile hüküm tesisinin usul ve yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 353/1-a-6 maddesi gereğince İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; davacının dayanak tapu kaydının dava konusu alana uygulanan sınırlar ile aynı olduğu, tapu kayıt miktarının geldi tapu kayıtları ile aynı olduğu, davacıların murislerinin hisselerine karşılık gelen alanın 4.596,51 m2 olduğu, davacının dayanak tapu kaydı ile, kadastroda çekişmeli taşınmaza uygulanan tapu kaydı arasında bağlantı bulunmadığı, T.sani 1329 tarih 99 nolu tapu kaydının mükerrer olduğu, mahalli bilirkişi beyanlarından (A) harfi ile gösterilen alana davacıların murisi ... ve ...’nın 35-40 yıl öncesinde satın almak suretiyle malik sıfatıyla zilyet oldukları, taşınmazı aralıksız kullandıkları, taşınmazın sınırında herhangi bir değişiklik bulunmadığı, hava fotoğraflarının incelenmesi sonucu 1952-1984 yıllarında tarım yapıldığının tespit edildiği, davacı tarafın iddiasını ispatladığı gerekçesiyle davanın kabulüne, çekişmeli 230 ada 1 parsel sayılı taşınmazın fen bilirkişi raporunda (A) harfi ile gösterilen 121.087,94 m2'lik alanın tapu kaydının iptali ile 1/2'sinin ... ... mirasçılarına, 1/2'sinin de ... ... mirasçıları adına tapuya tesciline karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Hazine vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; 1952 ve 1984 yılı hava fotoğraflarına göre taşınmazda imar ve ihya işlemlerinin tamamlandığı, keşif mahallinde tatbik edilen eski tapu kaydının dava konusu taşınmaza gerek sınır gerekse miktar itibariyle uyduğunun bilirkişilerce ifade edildiği, taşınmazda uzun yıllardan beri davacıların zilyetliklerinin bulunduğunun sabit olduğu, İlk Derece Mahkemesince delillerin takdirinde usul ve yasaya aykırılık görülmediği gerekçesiyle davalı Hazine vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; öncelikle Mahkemece talepten fazlasına karar verildiğini, davacının talebini ıslah ile artırmasının mümkün olmadığını, davacıların dayanak tapu kaydına itibar edilemeyeceğini, davacıların zilyetliklerinin 20 yılı bulmadığını, Medeni Kanun'un 713. maddesinde sayılan zilyetlikle kazanıma ilişkin şartların davacılar yararına gerçekleşmediğini, yapılan araştırma ve inceleminin yetersiz olduğunu belirterek ve re'sen tespit edilecek nedenlerle kararın bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, kadastro öncesi nedene dayalı tapu kaydının iptali ve tescil istemine ilişkindir.
1978 yılında Diyarbakır ili, Ergani ilçesi, ... köyünde yapılan kadastro çalışması sırasında çekişmeli 110 parsel ile birlikte 10, 100,101,102,103,108 ve 109 parsel sayılı taşınmazların kök Nisan 1290 tarih 233 sıra nolu tapu kaydına istinaden tespiti yapılmış ve Ergani Asliye Hukuk Mahkemesinin 1965/93 Esas sayılı dosyasında davalı olması sebebiyle malik hanesi açık bırakılmış, daha sonra Ergani Kadastro Mahkemesinin 1979/32 Esas, 1985/17 Karar sayılı kararı ile tutanağın tekrar Kadastro Müdürlüğüne gönderilmesi üzerine 1992 tarihinde tapu malikleri adına kadastro tutanağı düzenlenmiş, Hazinenin itirazı üzerine Ergani Kadastro Mahkemesinin 1992/16 Esas, 2003/7 Karar sayılı kararı ile ... köyü 10, 102, 108, 109 ve 110 parsel sayılı taşınmazların tapu kayıt ve zilyetlik miktar fazlası olarak Hazine adına tesciline karar verilmiştir. 110 nolu parsel 2012 yılında yapılan toplulaştırma çalışmaları sonucu 230 ada 1 parsel numarası ile 1.028.702,61 m2 olarak susuz tarla vasfı ile Hazine adına tescil edilmiştir.
Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup davalı Hazine vekilinin aşağıdaki paragrafın kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiştir.
Ne var ki; dava konusu taşınmazın dava tarihinden önce 2012 yılında yapılan toplulaştırma işlemine tabi tutularak 230 ada 1 parsel numarası ile Hazine adına tescil edilmiş olmasına göre Mahkemece gerek görüldüğü takdirde fen bilirkişisinden rapor alınarak taşınmazda davacılar paydaş kılınmak suretiyle hüküm kurulması gerekirken, bu husus göz ardı edilerek toplulaştırma çalışmalarının ve 5403 sayılı Kanun'un amacına aykırı biçimde çekişmeli kısmın, toplulaştırma sonucu oluşan parselden ifrazına karar verilmek suretiyle iptal-tescil hükmü kurulmuş olması doğru değildir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının değinilen yönden kabulü ile temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz eden davalı Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
22.04.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.