"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/271 E., 2024/307 K.
Taraflar arasında görülen tapu iptali ve tescil davası sonunda İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak verilen karar, davacılar vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacılar; mirasbırakanları ...'e ait dava konusu 4926 ada 4 parsel sayılı taşınmazdaki 132/205 payın muvazaalı olarak davalıların mirasbırakanı adına tescil edildiğini, mirasbırakanları ...'nin taşınmazdaki dava konusu payı dava dışı ...'den satın aldığını, ancak tapuda işlem yapılmadığını, satış bedelinin alındığını ve taşınmazın mirasbırakanlarına teslim edildiğini, mirasbırakanın ölümü üzerine davalıların mirasbırakanı ...'in kardeşlerinin kendisine vekalet verdiğini söyleyerek taşınmazdaki payı tüm mirasçılar adına alması gerekirken kendi adına tescil ettirdiğini, taşınmazı halen babaları adına kayıtlı zannettiklerini ileri sürerek dava konusu payın tapu kaydının iptali ile ... mirasçıları adına payları oranında tesciline karar verilmesini istemişlerdir.
II. CEVAP
Bir kısım davalılar (... mirasçıları); dava konusu hak ve alacakların zamanaşımına uğradığını, muris muvazaasından bahsedilemeyeceğini, açılan davanın muris muvazaasına dayalı bir dava olmadığını, babaları ...'in ekonomik durumunun iyi olduğunu, kendi kazancı ile dava konusu taşınmazdaki payı satın aldığını ve üzerindeki bina ve daireleri yaptırdığını, taşınmazın dava dışı üçüncü kişiden tapu senedi ile satın aldığını, davanın tanıkla ispatının mümkün olmadığını, tanık dinletme taleplerine muvafakatlarının olmadığını belirterek davanın reddini savunmuşlardır.
Diğer davalı ..., savunma getirmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 26.01.2022 tarihli ve 2019/262 Esas, 2022/46 Karar sayılı kararı ile; dava konusu taşınmazın arsasının tarafların mirasbırakanı ...'ye ait olduğu, tapunun dava dışı üçüncü kişi adına çıktığı ve üçüncü kişiden davalıların mirasbırakanı ... tarafından satış yolu ile devir alındığı, taşınmazın evveliyatında mirasbırakan ...'ye ait olduğunun davacı tarafça ispatlandığı, davalıların mirasbırakanının taşınmazı muvazaalı devraldığı gerekçesiyle ... mirasçıları olan davalılar yönünden davanın kabulüne, davalı ...'ye husumet yöneltilemeyeceği gerekçesiyle davalı ... yönünden davanın husumetten reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin kararına karşı süresi içinde bir kısım davalılar vekili (... mirasçıları) tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine, Bölge Adliye Mahkemesinin 08.12.2022 tarihli ve 2022/917 Esas, 2022/1722 Karar sayılı kararıyla; davanın yolsuz tescil hukuksal sebebine dayalı olduğu, davalıların mirasbırakanı ... tarafından, dava konu taşınmazdaki diğer mirasçıların miras paylarının daha sonra devredileceğine inandırılarak kendi adına satış işleminin yapılmasının sağlanmış olmasının "yolsuz tescil" niteliği taşıdığı, davacıların davalarının kabulüne karar verilmiş olmasında yasaya aykırı bir durum bulunmadığı gerekçesiyle davalıların istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Bölge Adliye Mahkemesi kararının süresi içinde bir kısım davalılar vekili (... mirasçıları) tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece; “...Mahkemece, ön inceleme duruşmasında; "Taraflar arasındaki uyuşmazlığın, muris muvazaasına dayalı tapu iptali ve tescil davasına ilişkin olduğu görüldü." denilmek suretiyle davanın muris muvazaası hukuki nedenine dayandığına ilişkin hukuki nitelendirme yapıldığı değerlendirilerek HMK’nın 140. maddesinin 3. fıkrası gereğince uyuşmazlığın bu hukuki sebep esas alınmak suretiyle çözümlenmesi gerekeceği kuşkusuzdur. Somut olayda; 4926 ada 4 parsel sayılı taşınmazın çekişme konusu 132/205 payının dava dışı ... tarafından 25.04.2007 tarihinde satış suretiyle ...'e devredildiği, mirasbırakan tarafından tapu sicil memuru önünde yapılan temliki bir işlem bulunmadığı, başka bir deyişle dava konusu payın mirasbırakan tarafından devredilmediği açık olup İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama yeri bulunmamaktadır. Öte yandan, eldeki davada davacıların tenkis isteği de yoktur. Hal böyle olunca; ön inceleme duruşmasında uyuşmazlığın muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil olarak nitelendirildiği, mirasbırakan tarafından tapu sicil memuru önünde yapılan temliki bir işlem olmadığından somut olayda İçtihadı Birleştirme Kararının uygulama yeri bulunmadığı gözetilerek davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz olup bozmayı gerektirmiştir..." gerekçesiyle Bölge Adliye Mahkemesi kararı ortadan kaldırılarak, İlk Derece Mahkemesi kararı bozulmuştur.
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile; bozma kararı doğrultusunda davanın reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davacılar vekili temyiz dilekçesinde özetle; verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, davanın muris muvazaasına dayalı olmadığını, Mahkemece ön inceleme duruşmasında hata yapıldığını ancak daha sonra gerekçeli kararda bu durum düzeltilerek davanın kabul edildiğini, Bölge Adliye Mahkemesince de davanın yolsuz tescil olarak nitelendirildiğini ve buna göre davanın kabulünün doğru olduğunun belirtildiğini, Yargıtayca İlk Derece ve Bölge Adliye Mahkemesi kararlarının yok sayıldığını belirterek kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, muris muvazaası hukuki nedenine dayalı tapu iptali ve tescil istemine ilişkindir.
Dosya içeriği ve toplanan delillere göre; dava konusu 4926 ada 4 parsel sayılı taşınmazın çekişmeli 132/205 payı dava dışı ... adına kayıtlı iken, ... tarafından 25.04.2007 tarihinde satış suretiyle davalıların mirasbırakanı ...'e devredildiği; öte yandan, 1926 doğumlu mirasbırakan ...'in 08.01.1986 tarihinde ölümü ile geride davacılar ile davalıların mirasçı olarak kaldıkları, davanın tarafları dışında başka mirasçının bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 371. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davacılar vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Aşağıda yazılı 187,80 TL bakiye onama harcının temyiz eden davacılardan alınmasına,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
03.03.2025 tarihinde kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.