"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2024/238 E., 2024/428 K.
Mahkemece bozmaya uyularak verilen karar, davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı dava dilekçesinde; Arguvan ilçesi, ... köyünde 1977 yılında yapılan kadastro çalışmalarında tespit harici bırakılan taşınmaz bölümleri hakkında, kendisine ait 1182 parsel sayılı taşınmazın devamı olduğunu ileri sürerek irsen intikal, taksim ve kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak bu bölümlerin kendi adına tapuya tescilini istemiştir.
II. CEVAP
Davalı Hazine vekili, ... vekili ve ... vekili yargılama sırasında davanın reddini savunmuşlardır.
III. MAHKEME KARARI
Malatya 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 26.04.2013 tarih ve 2012/533 Esas, 2013/160 Karar sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiştir. Kararın davacı tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 29.11.2013 tarihli 2013/12615 Esas, 2013/11607 Karar sayılı kararı ile karar bozulmuştur.
Malatya 4. Asliye Hukuk Mahkemesinin 23.09.2016 tarih ve 2015/11 Esas, 2016/1208 Karar sayılı kararıyla davanın kabulüne karar verilmiştir. Kararın davalılar Hazine vekili ve ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Yargıtay (Kapatılan) 16. Hukuk Dairesinin 23.12.2020 tarihli 2017/485 Esas, 2020/6257 Karar sayılı kararı ile karar bozulmuştur.
Malatya 4.Asliye Hukuk Mahkemesinin 28.10.2021 tarih ve 2021/151 Esas, 2021/319 Karar sayılı kararıyla davacının ve öncesinde miras bırakanın dava konusu edilen taşınmaz bölümlerini imar-ihya etmek suretiyle 4721 sayılı Medeni Kanunu'nun 713. maddesinde belirtilen şekilde ekim dikime müsait bir hale getirdiği, imar-ihyadan itibaren 20 yıllık kazandırıcı zamanaşımı süresinin dolduğu gerekçesiyle davanın kabulüne; 10.03.2015 tarihli ek fen bilirkişi raporunda (A), (B) ve (C) harfleri ile gösterilen taşınmaz bölümlerinin davacı adına kayıtlı 1182 parsel sayılı taşınmaza eklenmek suretiyle tapuya kayıt ve tesciline karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
Kararın süresi içinde davacı vekili, davalı Hazine vekili ve davalı ... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 06.02.2024 tarihli ve 2022/2386 Esas, 2024/904 Karar sayılı kararı ile; “ davacı vekilinin ve davalı Hazine vekilinin fen bilirkişi raporunda (A) ve (C) harfleri ile gösterilen bölümler hakkında kurulan karara yönelik temyiz itirazlarının reddine, davalı ... vekilinin temyiz dilekçesinin reddine, fen bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen bölümün, ziraat bilirkişi ve jeodezi ve fotogrametri uzmanı tarafından hazırlanan bilirkişi raporunda 1954 yılından itibaren yerleşim alanı içerisinde kaldığı ve tarla olarak kullanıldığı ancak evler yapıldıktan sonra yol şeklini aldığı ve şimdiki vasfının yol olduğunun belirtildiği, davacının 08.04.2016 tarihli beyanında (B) harfi ile gösterilen yolu istemediğini, sadece (A) ve (C) harfi ile gösterilen bölümleri istediği, Mahkemece 6100 sayılı HMK'nın 26. maddesinde yer verilen taleple bağlılık ilkesi gözetilmeksizin talepten fazlasına hükmedilmiş olmasının doğru olmadığı belirtilerek fen bilirkişi raporunda (A) ve (C) harfleri ile gösterilen bölümlere yönelik verilen kararın onanmasına, fen bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen bölüme yönelik verilen kararın bozulmasına” karar verilmiştir.
Mahkemenin yukarıda belirtilen tarih ve sayılı kararıyla; bozma ilamına uyularak davanın kabulüne, fen bilirkişi raporunda (A) ve (C) harfleriyle gösterilen dava konusu alanların 1182 numaralı parsele dahil edilmek suretiyle davacı adına tapuya tesciline, aynı raporda (B) harfi ile gösterilen alanın yol olarak Hazine adına tesciline karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı Hazine vekili temyiz dilekçesinde özetle; hak düşürücü süre, görev, yetki, zamanaşımı ve husumet itirazlarını yenileyerek kabul kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, Kadastro Kanunu'nda aranan olumlu ve olumsuz şartların davacı taraf lehine gerçekleşmediğini, eksik araştırma ve inceleme ile karar verildiğini, davacının aktif dava ehliyetinin bulunup bulunmadığı hususunun yeterince araştırılmadığını, dava konusu taşınmazların Hazine adına tesciline karar verilmesi gerektiğini belirterek ve re'sen görülecek nedenler ile kararın bozulmasını talep etmiştir.
Davalı ... vekili temyiz dilekçesinde özetle; kabul kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, Kadastro Kanunu'nda aranan olumlu ve olumsuz şartların davacı taraf lehine gerçekleşmediğini, davanın öncelikle husumetten reddi aksi halde esastan reddine karar verilmesi gerektiğini belirterek ve re'sen görülecek nedenlerle kararının bozulmasını talep etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Dava, tapusuz taşınmazın tescili istemine ilişkindir.
Dava konusu taşınmaz bölümü, 1977 yılında Arguvan ilçesi, ... Mahallesinde yapılan kadastro çalışmalarında yol boşluğu olarak tescil harici bırakılmıştır.
İlk mahkeme kararı taraflara usulüne uygun olarak tebliğ edildiği halde karara karşı yalnız davalı Hazine vekili ve ... tarafından temyiz yoluna başvurulduğu, davalı ... tarafından kararın temyiz edilmediği anlaşılmakla, ilk mahkeme kararını temyiz etmeyen tarafın, aleyhine yeni bir durum oluşmadıkça temyiz yoluna başvuramayacağı gözetilerek, davalı ... vekilinin temyiz dilekçesinin reddi gerekir.
Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı HMK’nın geçici 3/2. maddesinin yollamasıyla 1086 sayılı HUMK’nın uygulanacağı davalar yönünden HUMK’nın 428. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı halinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı, hüküm kısmında daha önceden Yargıtay 1. Hukuk Dairesinin 06.02.2024 tarih 2022/2386 Esas, 2024/904 Karar sayılı kararı ile kesinleşen fen bilirkişi raporunda (A) ve (C) harfi ile gösterilen bölümlere yönelik hüküm tekrarı yapılmasının sonuca etkili olmadığı anlaşılmakla; davalı Hazine vekili tarafından temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir. Ancak fen bilirkişi raporunda (B) harfi ile gösterilen çekişmeli taşınmaz bölümünün umumi yol niteliğinde olduğunun tespit edildiği ve tescile tabi olmayan genel yol vasıflı taşınmazın tespit harici bırakılması gerekirken Hazine adına yol vasfı ile tapuya tesciline karar verilmiş olması doğru değildir.
Ne var ki, bu hususun düzeltilmesi yeniden yargılama yapılmasını gerektirmediğinden, HMK'nın geçici 3/2. maddesinin yollamasıyla HUMK'un 438. maddesinin yedinci fıkrası uyarınca Mahkeme kararının düzeltilerek onanması gerekmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı ... vekilinin temyiz dilekçesinin reddine,
Davalı Hazine vekilinin işin esasına yönelik yerinde bulunmayan temyiz itirazlarının reddine,
Davalı Hazine vekilinin temyiz itirazlarının değinilen yönden kabulü ile hüküm fıkrasının 2 numaralı bendinin hükümden çıkarılmasına, hükmün 2. bendi olarak "10.03.2015 tarihli fen bilirkişi ek raporunda (B) harfi ile gösterilen kısmın yol olarak tespit harici bırakılmasına" cümlesinin yazılmasına, 6100 sayılı HMK'nın geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK'nın 438/7. maddesi gereğince hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
Peşin alınan harcın istek halinde temyiz eden davalı ... Başkanlığına iadesine,
Temyiz eden davalı Hazine harçtan muaf bulunduğundan bu konuda karar verilmesine yer olmadığına,
Dosyanın Malatya 4. Asliye Hukuk Mahkemesine gönderilmesine,
1086 sayılı HUMK'nun 440/III-1. maddesi uyarınca karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere,
25.03.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.