"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/308 E., 2024/202 K.
KARAR : Kısmen Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen hizmet ve prime esas kazanç tespiti davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece İlk Derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararı davalılar vekili ve fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I.DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının, 05.10.2006 tarihinden işten çıkarıldığı 20.10.2010 tarihine kadar davalı işverenlere ait ... plakalı dolmuşta şoför olarak çalıştığını, davacı işe girdiği tarihte araç baba ... ile oğlu ... adına kayıtlıyken babanın ölümünden sonra babanın hissesini müteveffanın eşi davalı ...'ın devraldığını, davacının ayrıldığı tarihte net 2.000,00 TL maaş aldığını ileri sürerek, davacının 05.10.2006 – 20.10.2010 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespitine, en son aylık 2.616,88 TL brüt ücret üzerinden primlerin ikmaline karar verilmesini istemiştir.
II.CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının çalıştığı minibüsün yarı sahibinin davacıya ait olduğunu, davacının sahibi olduğu minibüste çalışmasının söz konusu olamayacağını, işyerinin 4857 sayılı yasaya tabi olmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekili cevap dilekçesinde özetle; Kurum kayıtlarının esas alınması gerektiğini, davacının davasını somut ve yazılı delillerle ispatlaması gerektiğini belirterek, davanın reddini istemiştir.
III.İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 22.03.2019 tarih ve 2015/585 - 2019/104 E. K. sayılı kararıyla; davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili ve fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekili istinaf başvurusunda bulunmuşlardır.
B. İstinaf Sebepleri
1.Davalılar vekili, dolmuşta davacı ve ...'ın birlikte çalıştığını, davacının tam gün çalışması bulunmadığını belirterek, eksik inceleme ile verilen kararın kaldırılması istemli kararı istinaf etmiştir.
2.Fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekili, hükme esas alınan bilirkişi raporunda yapılan değerlendirmelerin işçilik alacakları dosyasında verilen karara dayandırıldığını, her iki davanın ispat ve yargılama usulünün farklı olduğunu, tanıkların davacının 3-4 gün çalıştığını belirtmesine rağmen 30 gün üzerinden tespit hükmü kurulmasının hatalı olduğunu belirterek, kararın kaldırılmasını istemiştir.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin 24.02.2021 tarih ve 2019/1019 - 2021/189 E. K. sayılı kararı ile Mahkeme kararının yerinde olduğu kanaatine varılarak, istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.
V. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Bozma Kararı
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
Daire kararında... hüküm ile gerekçe arasında çelişki yaratıldığı ve infazı kabil hüküm tesis edilmediğinden kararın isabetsiz olduğu, yapılacak işin, gerekçeyle hüküm fıkrası arasında çelişki oluşturulmaksızın infaza elverişli hüküm kurmaktan ibaret olduğu belirtilerek, hüküm bozulmuştur.
B. İlk Derece Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
İlk Derece Mahkemesinin 21.03.2024 tarih ve 2023/308 - 2024/202 E. K. sayılı kararı ile yapılan yargılama, toplanan deliller, SGK kayıtları, Kurum denetmen raporu, ceza tutanakları, işçilik alacağı dosyası, tanık beyanları, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, Yargıtay bozma ilamı uyarınca gerekçe ile arasındaki çelişki giderilmek suretiyle, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile davacının, 05.10.2006-31.12.2006 tarihleri arasında 85 gün, 01.01.2007-31.12.2007 tarihleri arasında 360 gün, 01.01.2008-31.12.2008 tarihleri arasında 360 gün, 01.01.2009-31.12.2009 tarihleri arasında 360 gün, 01.01.2010-31.08.2010 tarihleri arasında 240 gün dönemin asgari ücreti ile 01.09.2010-20.10.2010 tarihleri arasında ise günlük 62,50 TL ile 50 gün süre olmak üzere davalılara ait iş yerinde hizmet akdi ile sigortasız şekilde çalıştığının tespitine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiştir.
VI. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalılar vekili ve fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekili temyiz isteminde bulunmuşlardır.
B. Temyiz Sebepleri
1.Davalılar vekili; davalı ...'ın dolmuşta beden gücüne dayalı olarak çalıştığını, davacının tam gün çalışması olmadığını, tanıkların bu yönde de beyanı bulunmadığını, Mahkemece eksik inceleme ile usul ve yasaya aykırı karar verildiğini belirterek, kararın bozulmasını istemiştir.
2.Fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekili; hükme esas alınan bilirkişi raporunda yapılan değerlendirmelerin işçilik alacakları dosyasında verilen karara dayandırıldığını, itirazlarının dikkate alınmadığını, ayda 30 gün üzerinden tespit hükmü kurulmasının hatalı olduğunu, zira bu yönde tanık beyanı da bulunmadığını belirterek, kararın temyiz incelemesi sonucu bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının davalılar nezdinde 05.10.2006 – 20.10.2010 tarihleri arasında en son ayda 2.616,88 TL ücretle çalıştığının tespitine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunu'nun 79/10 uncu maddesi, 5510 sayılı Kanun'un 80 inci ve 86/9 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen İlk Derece Mahkemesi kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçelerinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VII. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalılar vekili ve fer'i müdahil SGK Başkanlığı vekilinin yerinde görülmeyen tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine gönderilmesine,
10.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.