"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Antalya Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2024/1636 E., 2024/1521 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Denizli 6. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/28 E., 2023/331 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı, davalı ve fer'i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne ve duruşmanın düzenlendiği 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369. maddesinde sayılı ve sınırlı olarak gösterilen hâllerden hiçbirine uymadığından, temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılmasına ilişkin isteğin reddine karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; ...'ın ... Mah. 6070 Sk. No:6 İç Kapı No:1 .../Denizli adresinde kızı ... eliyle apart işlettiğini, müvekkilinin davalıya ait iş yerinde 01.03.2015 tarihinde apartın temizlik, güvenlik, denetim, bahçe işleri bakımı vs. işlerini yapmak üzere işe başladığını, davalıya ait ... ... Mahallesi 6409 sokakta bulunan işyerinde 01.03.2015 -08.05.2017 tarihleri arasında kesintisiz ve tam gün süreli olarak asgari ücretle çalışlığının tespitine yargılama giderlerinin davalı işverene yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Her ne kadar davacı taraf davalı müvekkilin kızı ... eliyle apart işlettiğini iddia etmiş olsa da, davalı müvekkilinin sadece söz konusu apartın maliki olduğunu, apartın işleteni olmadığını, ayrıca kızı eliyle apartı işlettiği iddiasının da doğru olmadığını, davacı ile ... arasında iş ilişkisi değil, vekalet ilişkisi olduğunu, Zira davacının, ... Apart ile ilgili 20 farklı daireden topladığı 77.000 TL değerinde kira bedellerini ...’ın haberi olmadan zimmetine geçirdiğini, bu durum fark edildiği zaman 77.000 TL bedelinde ...'e senet verdiğini, davacının iş bu davayı açmadaki amacının tamamen kendisine yapılan şikayet nedeniyle olup, kötüniyetli olduğunu, tüm bu nedenlerle haksız, yersiz ve kötüniyetli olarak açılan iş bu davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Fer'i müdahil vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesi yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile;
''1-Davanın kabulü ile,
Davacının davalı nezdinde 01.03.2015 - 08.05.2017 tarihleri arasında 5510 sayılı Kanun'un madde 4/1-a kapsamında iş sözleşmesi ile bağlı olarak çalışmış olduğunun tespitine '' dair karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı vekili ve fer'i müdahil Kurum vekilinin istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararında istinaf başvurusunun esastan reddi kararı verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
1.Fer'i müdahil Kurum vekili temyiz dilekçesinde özetle kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu, eksik araştırma ile karar verildiğini, beyan etmiştir.
2.Davalı vekili temyiz dilekçesinde özetle husumet itirazlarının değerlendirilmediğini, tanık beyanlarının çelişkilim ve yetersiz olduğunu, hizmet ilişkisinin tespit edilemediğini, kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu beyan etmiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık konusu; hizmet tespitine ilişkindir.
1- Dava, 506 sayılı Kanun'un 79/10. (5510 sayılı Kanun’un m. 86/9.) maddesi uyarınca açılmış hizmet tespiti davasıdır. Maddeye göre, “Yönetmelikle tespit edilen belgeleri işveren tarafından verilmeyen veya çalıştıkları Kurumca tespit edilemeyen sigortalılar, çalıştıklarını hizmetlerinin geçtiği yılın sonundan başlayarak 5 yıl içerisinde mahkemeye başvurarak alacakları ilam ile ispatlayabilirlerse, bunların mahkeme kararında belirtilen aylık kazanç toplamları ile prim ödeme gün sayıları nazara alınır.”
Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların hizmetlerin tespitine ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkindir. Bu nedenle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu çerçevede hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyerek, gerekli araştırmaların re'sen yapılması ve kanıtların toplanması gerektiği göz önünde bulundurulmalıdır.
Bir davada haklı çıkabilmek için soyut veya genel hatlarıyla bir iddiayı ortaya koymak yeterli değildir. Aynı zamanda bu iddiaların, ispata elverişli ... getirilerek zaman, mekân ve içerik olarak somutlaştırılması gerekir. En azından iddianın araştırılabilmesine yönelik somut bilgi ve açıklamaların sunulması gerekir.İddia somutlaştırıldıktan sonra hâkim ve karşı taraf, bunun üzerinden savunma ve yargılama yapabilecektir. Soyut iddialar ve vakıalar üzerinden değerlendirme yapılması mümkün değildir.
2- Kabul; eksik inceleme ve hatalı değerlendirmeye dayalıdır. Davacının davalıya ait 2 bloktan oluşan konutlardan Uçak 2 konutunda çalıştığı açık ise de, davacının hangi işleri yaptığı, bu işler için her gün kaç saat mesai harcadığı, çalışmaların kısmi çalışma olup olmadığı tanıklardan sorulmalı, 7,5 saatin bir günlük çalışma olduğu kabul edilerek davacının davalı iş yerinde kaç saat çalıştığı belirlenmeli bu şekilde davacının hizmetlerinin konusunun somutlaştırılması gerektiği gözetilmeden eksik araştırma ile karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle,
1. Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2. İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgiliye iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
23.12.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.