"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/828 E., 2024/1954 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Kuşadası İş Mahkemesi
SAYISI : 2020/79 E., 2021/76 K.
Taraflar arasındaki hizmet ve prime esas kazancın tespiti istemi davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkilinin davalı işverene ait işyerinde 13.06.2014 - 30.06.2015 tarihleri arasında çalıştığının ve çalışmasının sigortalı çalışma olduğunun tespiti ile Kurum kayıtlarının bu şekilde düzeltilmesini, bu süreler içerisinde yatırılmayan primlerin davalılar tarafından yatırılmasını ve müvekkilinin gerçek maaşının tespit edilerek Kurum kayıtlarında müvekkilinin maaşının düzeltilmesini, eksik maaş üzerinden gösterilen primlerin gerçek maaş üzerinden düzeltilerek eksik yatan primlerin davalılar tarafından yatırılmasını ve müvekkilinin bu hizmetlerinin diğer hizmetleri ile birleştirilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1-Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının müvekkiline ait şantiyelerin "... 2 Evleri" inşaatında 13.06.2014 - 08.10.2014, "... Evler" inşaatında 16.10.2014 - 24.02.2015, "... 3 Evler" inşaatında 13.03.2015 - 30.06.2015 tarihleri arasında çalıştığını, davacı tarafça iddia edildiği gibi kesintisiz çalışmasının söz konusu olmadığını, Kuşadası Belediye Başkanlığının almış olduğu meclis kararı uyarınca her yılın 15 Mayıs - 15 Ekim tarihleri arasında inşaatı yasaklarının uygulanması kararının alındığını, davacının müvekkili şirkette puantaj hesabı ile günlük brüt 50,00 TL yevmiye ile çalıştığını, hak edişlerinin banka hesabına her ayın 15'i ile 30'u arasında yatırıldığını, puantajlarda davacının kendisinin imzasının bulunduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir.
2-Fer'i müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; bu tür hizmet tespitine ilişkin davalar kamu düzenini ilgilendirdiğinden özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiğini, çalışma olgusunun somut ve inandırıcı delillerle ispatlanması gerektiğini beyanla davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile ".. Dosyada mevcut imza föyleri ile SGK prim gün bildirimlerinin birbirleriyle örtüştüğü, tüm tanık beyanları, SGK kayıtları, dosyada mevcut imza föyleri birlikte değerlendirildiğinde davacının davalı iş yerinde kesintisiz olarak çalıştığı yönünde tam bir tespit yapılamadığı, tanıklarının ortak beyanından davacının günlük yevmiye usulü ile çalıştığının sabit olduğu, dolayısıyla davacının çalıştığı gün kadar SGK bildiriminin yapıldığı, bazı aylar tatil günlerinin de bildirim yapıldığı, davacının işinin niteliği ve iş yerinin özelliği birlikte değerlendirildiğinde çalışmasının kesintili olmasının hayatın olağan akışına da uygun düştüğü, dosya kapsamında davacının kesintisiz olarak çalıştığının dinlenen tanık ve bordro tanık beyanları ile tespit edilemediği anlaşıldığından davacının davasının reddine.." karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A.Temyiz Sebepleri
Davacı vekili temyiz dilekçesinde özetle; müvekkilinin davalı işverene ait işyerinde 13.06.2014 - 30.06.2015 tarihleri arasında kesintisiz olarak çalıştığını, müvekkilinin kesintisiz çalıştığına dair tanık ve delillerin, bilirkişi ve İlk Derece Mahkemesi tarafından değerlendirilmediğini, davalı işverenin tek bir şantiyede değil, birden fazla şantiyede müvekkilini çalıştırdığını beyanla, İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, davacının davalı işyerinde 13.06.2014 - 30.06.2015 tarihleri arasındaki Kuruma bildirilmeyen hizmetlerinin ve eksik bildirilen ücretlerinin tespiti isteminden ibarettir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 506 sayılı Kanun'un 79 ve 5510 sayılı Kanun'un 86/9. maddeleri bu tip hizmet tespiti davaları için özel bir ispat yöntemi öngörmemiş ise de davanın niteliği kamu düzenini ilgilendirdiği ve bu nedenle özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi gerektiği Yargıtay'ın ve giderek Dairemizin yerleşmiş içtihadı gereğidir.
Bu tür davalarda öncelikle davacının çalışmasına ilişkin belgelerin işveren tarafından verilip verilmediği yöntemince araştırılmalıdır. Bu koşul oluşmuşsa işyerinin gerçekten var olup olmadığı kanun kapsamında veya kapsama alınacak nitelikte bulunup bulunmadığı eksiksiz bir şekilde belirlenmeli daha sonra çalışma olgusunun varlığı özel bir duyarlılıkla araştırılmalıdır.
Çalışma olgusu her türlü delille ispat edilebilirse de çalışmanın konusu niteliği başlangıç ve bitiş tarihleri hususlarında tanık sözleri değerlendirilmeli, dinlenen tanıkların davacı ile aynı dönemlerde işyerinde çalışmış ve işverenin resmi kayıtlara geçmiş bordro tanıkları yada komşu işverenlerin aynı nitelikte işi yapan ve bordrolarına resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlardan seçilmesine özen gösterilmelidir. Bu tanıkların ifadeleri ile çalışma olgusu hiçbir kuşku ve duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmelidir. Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 16.09.1999 gün 1999/21-510-527, 30.06.1999 gün 1999/21-549-555- 03.11.2004 gün 2004/21- 480-579 sayılı kararları da bu doğrultudadır.
Eldeki davada, Mahkemece dinlenen tanık beyanları, konu ile ilgili yasal mevzuat, dosyada bulunan imza föyleri, SGK kayıtları, bilirkişi raporu doğrultusunda davacı ile davalı arasında 13.06.2014 - 30.06.2015 tarihleri arasında kesintisiz çalışmanın bulunmadığından davanın reddine karar verilmiş ise de karar eksik inceleme ve araştırmaya dayalıdır.
Öncelikle hizmet tespiti yönünden incelemeye konu somut olayda, davacının hizmet süresi içinde gösterilmeyen ancak davalı tarafından dosyaya sunulan 09.10.2014-15.10.2014 tarihleri arasındaki puantaj kayıtlarında davacının imzası olduğu, davacının bu sürede çalıştığı sabit olup bu hususun gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz bulunmuştur.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular gözönünde tutulmaksızın eksik inceleme ve değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Temyiz harcının istek halinde temyiz eden ilgilisine iadesine,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
Üye ...'ın ilave bozma gerekçesine karşı, 07.01.2025 gününde oybirliğiyle karar verildi.
KARŞI OY
İLAVE BOZMA GEREKÇESİ
1.Çoğunluk ile aradaki temel uyuşmazlık “hizmet tespitinde bildirilen aya ilişkin ücret bordrosu ve puantaj belgelerinin imzalı olması ve anılan ayda kuruma 30 günden az bildirilmesi halinde, aynı ayda tam süreli çalıştığını iddia eden sigortalının bu belgelerin imzalı olması nedeni ile çalışma olgusunu eş değer yazılı belge ile kanıtlaması gerekip gerekmediği” noktasında toplanmaktadır.
2.Somut uyuşmazlıkta davacı davalı işyerinde aralıksız çalıştığını belirterek eksik bildirilen günlerin tespitine karar verilmesini talep etmiş, İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama sonucunda "davacının davalı iş yerinde kesintisiz olarak çalıştığı yönünde tam bir tespit yapılamadığı, tanıklarının ortak beyanından davacının günlük yevmiye usulü ile çalıştığının sabit olduğu, dolayısıyla davacının çalıştığı gün kadar SGK bildiriminin yapıldığı, bazı aylar tatil günlerinin de bildirim yapıldığı, davacının işinin niteliği ve iş yerinin özelliği birlikte değerlendirildiğinde çalışmasının kesintili olmasının hayatın olağan akışına da uygun düştüğü, dosya kapsamında davacının kesintisiz olarak çalıştığının dinlenen tanık ve bordro tanık beyanları ile tespit edilemediği" gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
3.Kararın taraflarca istinaf edilmesi üzerine Bölge Adliye Mahkemesince istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
4.Kararın taraflarca temyizi üzerine çoğunluk görüşü ile davacının imzasını taşıyan ve bildirilmeyen dönem olan 09.10-15.10.2014 arası hizmetin kabulü gerektiği gerekçesi ile kararın bozulmasına karar verilmiştir.
5.Çoğunluk görüşüne ve davacının inşaat işinde kalıpçı olarak çalışması nedeni ile kalıp çakılması, sökülmesi işinin inşaatın belirli bir süresine hasredilmesi ve aralıklı çalışmanın varlığı karşısında İlk Derece Mahkemesinin bu yöndeki tespitine katılmakla birlikte, davacının bildirim yapılan dönemlerde 27 şer gün ve 29 gün bildirilen aylarda hafta da bir dinlenme hakkı kapsamında çalışılmış sayılan günlerinde sigortalılık süresine eklenmesi gerektiğinden, 26 günden fazla puantaj kaydı içeren aylarında 30 güne tamamlanarak hizmet tespitine karar verilmesi gerektiğinden ilave bozma düşüncesindeyim.