"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 7. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1206 E., 2024/867 K.
KARAR : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İskilip Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
SAYISI : 2022/112 E., 2023/13 K.
Taraflar arasındaki hizmet tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın reddine karar verilmiştir.
Kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; davacının 17.10.2015 tarihinde İskilip İlçesi ... Köyü'nde bulunan ve davalılardan ...'e ait tarla vasfındaki taşınmazda, davalılar ile yevmiye usulu anlaşarak ekim işi yapmak üzere bir diğer işçi ... ile birlikte çalışmış olduğunu, davalı işverenlerin her iki işçinin sigortasını yaptırmadığını, müvekkilinin emekli olduğunu, yapılan çalışma esnasında davalılardan ...'e ait ... plaka numaralı traktörün kullanılmış olduğunu, traktörü davalıların işçisi ...'in sevk ve idare ettiğini, traktörün römorkunun müvekkilinin ayağına düşmesi sonucu gerçekleşen kaza sonucunda müvekkilinin sol dizinin büyük hasar gördüğünü, hastane kayıtlarına, davacının bilgisizliği ve tecrübesizliği nedeniyle iş kazası olarak geçmediğini, her ne kadar iş kazası olarak kayıtlara geçmemiş olsa da adli vaka grubunda tedavi gördüğünü, davalıların baba-oğul birlikte işlettikleri tarlaya davacıyı ekim işini yapması için diğer işçi ... ile birlikte götürdüğünü ve bu işlerinin karşılığında günlük ücret ödemesi yapacağı taahhüdünde bulunduklarını, söz konusu iş kazası ile ilgili olarak ayrıca Kuruma iş kazası tespitine yönelik başvurunun 15.04.2019 tarihinde yapıldığını, davalılar ile davacının ve ...'ün söz konusu taşınmaza ekim işini yapmaları karşılığında anlaşılan yevmiye ücretini ödemek suretiyle kurulan ilişkinin bir hizmet akdi olduğunun tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
1- Davalı ... vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafından açılan hizmet tespiti davasının usul ve esas bakımından yasalara aykırı olduğunu, davacı tarafın, davalının işçisi olduğunu iddia etmekte olduğunu bu kapsamda da tespitini talep ettiğini, oysaki köylerde insanların birbirlerine herhangi bir ücret almaksızın karşılıklı yardımlaşma veya imece usulü ile çalışarak işlerini yaptıklarını, davalı müvekkilinin hiçbir surette işveren olmadığını, davacı da dahil hiçbir şekilde işçi çalıştırmadığı gibi işveren sıfatına yönelik resmi hiçbir kaydı da olmadığını, kaldı ki davalının yaşlı ve hasta olduğunu, davacıya da ücret karşılığı çalışması karşılığında herhangi bir talebi ya da anlaşması olmadığını, davacının kaza öncesi günlerde davalı müvekkilinin traktörünü almış, işlerini görmüş, bunun içinde davalıya herhangi bir ücrette ödememiş olduğunu, aynı şekilde davacının da kazanın olduğu gün ücret karşılığı değil imece ve yardımlaşma usulünce gelip çalışmış olduğunu belirterek açılan davanın reddini talep etmiştir.
2- Davalı ... cevap dilekçesinde; kazanın meydana geldiği tarlanın sahibi olmadığını, davacının yanında bulunan ...'ün işvereni olmadığını, kazaya karışan traktör kendisi adına kayıtlı görünse de gerçekte babasına ait olduğunu, davacının kaza tarihinden önce davalı ...'ten traktörü ödünç aldığını, bunun karşılığında da kaza günü davacının da davalı ...'e yardım için geldiğini, aralarında hizmet ilişkisi bulunmadığını, SGK Denetmen Raporunda da bu yönde tespitte bulunulduğunu belirterek açılan davanın reddini talep etmiştir.
3- Feri müdahil Kurum vekili cevap dilekçesinde; öncelikle Rehberlik ve Teftiş Ankara Grup Başkanlığı Müfettişlerince yapılacak araştırma raporunun sonucunun bekletici mesele yapılmasını belirterek davanın reddini istemiştir.
4- Dahili davalılar ..., ..., ... vekilleri cevap dilekçesinde; davacının kaza tarihinden önce davalı ...'ten traktörü ödünç aldığını, bunun karşılığında da kaza günü davacının da davalı ...'e yardım için geldiğini, taraflar arasında hizmet ilişkisi bulunmadığını, SGK Denetmen Raporunda da bu yönde tespitte bulunulduğunu belirterek açılan davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davacının davalı ile arasında bir hizmet akdinin gerçekleşmesi için gerekli olan "zaman" ve "bağımlılık" unsurlarının bulunmadığı, süreklilik arz eden bir çalışmasının bulunmadığı, dosya kapsamında davacı ile davalı arasında bir hizmet ilişkisi bulunduğuna dair, somut, kesin ve inandırıcı bir delil bulunmadığı, SGK tarafından düzenlenen davaya konu kazaya ilişkin yapılan denetim raporunda da kazanın iş kazası olarak kabul edilemeyeceği yönündeki tespit de değerlendirilerek davanın reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davacı vekili istinaf dilekçesinde; Mahkemece yanlış değerlendirme yapıldığını, Mahkemece tanık beyanlarına itibar edilmemesinin anlaşılamadığını, davacının davalı işinde ücretli ona bağlı ve anlaşılan iki gün için anlaştığını, bu iş esnasında iş kazasına maruz kaldığını, işçinin işverene bir hizmeti kısmi süreli olarak düzenli bir biçimde yerine getirmeyi üstlendiği sözleşmelerin de hizmet sözleşmesi olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile dinlenen tanık anlatımları ve özellikle davacı beyanı doğrultusunda davacının 17.10.2015 tarihinde davalılara ait tarlada çalıştığı belirgin ise de, yapılan iş 4857 sayılı İş Kanunu'nun 111 inci maddesinin 4 üncü fıkrasının (a) bendinde sayılan tarım işlerinden olup, davacın çalışmasının hizmet akdiyle tarım işinde süreksiz çalışma niteliğinde olduğu, buna göre çalışmasının 5510 sayılı Kanun'un ek 5 inci maddesi kapsamına girdiği sabit olduğu anlaşıldığından davanın reddine karar verilmesi isabetli bulunarak 6100 sayılı HMK'nun madde 353/1-b.1 hükmü gereğince davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili; istinaf dilekçesindeki beyanlarını tekrarla eksik incelemeye dayalı kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, davacının 17.10.2015 tarihinde davalı işyerinde geçen 1 günlük çalışmasına ilişkin hizmet tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 69 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 344 üncü maddesi, 370 ve 371 inci maddeleri, mülga 506 sayılı Kanun'un 79/10 ve 5510 sayılı Kanun’un 86/9 uncu maddeleri.
3. Değerlendirme
1.Bölge adliye mahkemelerinin nihai kararlarının bozulması 6100 sayılı Kanun'un 371 inci maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2. Temyizen incelenen karar, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kuralları ile hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dava şartlarına, yargılama ve ispat kuralları ile kararda belirtilen gerekçelere göre usul ve kanuna uygun olup, dosyada yer alan tüm bilgi ve belgelerin incelenmesinde davacı vekilinin temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
13.11.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.