"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1933 E., 2024/1252 K.
KARAR : Ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : Ankara 62. İş Mahkemesi
SAYISI : 2022/242 E., 2023/203 K.
Taraflar arasındaki vazife malullüğünün tespiti davasından dolayı yapılan yargılama sonunda, İlk Derece Mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı Kurum vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi hükmü kaldırılarak yeniden esas hakkında hüküm kurulmak suretiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı asıl dava dilekçesinde; İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü Koruma Şube Müdürlüğüne görev yaptığını, 22.01.2021 tarihinde korumak ile görevli olduğu ... ... 'nun Ak Parti İl binasına giriş yapmak için intikalleri esnasında ... plaka sayılı aracın çarpması üzerine ağır yaralandığını, alınan sağlık kurulu raporunda Emniyet Teşkilatı Sağlık ve Çalışma Şartlarına göre yaralanmasının D dilimi kapsamına girdiği, davalı Kurum tarafından davacının vazife malulü sayılmasına, maluliyetinin sürekli olduğuna ve derecesinin 6 olduğuna ve çalışabileceğine dair karar verildiğini, dava konusu olayda görevinin 2330 sayılı Kanun kapsamında iç güvenlik ve asayişi korumak olduğunu belirterek davalı Kurumun 06.10.2022 tarih ve 53416154 sayılı işleminin 5510 sayılı Kanun'un 47 nci maddesine göre vazife malullüğü hükümlerinin uygulanmasına karar verilmiş kısmının iptal edilerek 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında kanun hükümlerinin uygulanmasına ve durumunun 2330 sayılı Kanun kapsamına alınmasına ve 6495 sayılı Kanun'un 97 nci maddesi ile getirilen 2330 sayılı Kanun kapsamında sınıf ve görev değiştirilerek çalışamaya devam edenlere görevlerinden ayrılmalarına gerek kalmaksızın sınıf ve görev değiştirilerek çalışmaya başladığı tarihi takip eden ay başından aylık bağlanır hükmü gereğince 06.10.2022 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere vazife malullüğü aylığının geriye dönük olarak ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde; dava şartı yerine getirilmeden dava açıldığını, idari yargının görevli olduğunu, davalı Kurum tarafından davacının vazife malulü olduğuna karar verildiğini, davacının sınıf ve görev değiştirerek devam etmesi nedeni ile çalışmış olduğu Kurumdan bilgi ve belge istenildiği, bu nedenle sonuçlandırılmadığı, Kurum işleminin yerinde olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davanın kısmen kabul kısmen reddi ile davacının 2330 sayılı Kanun kapsamında vazife malulü sayılması gerektiğinin tespiti ile davalı Kurumun 14.04.2023 tarih E-23361 321-83.359.021-205.01.01-70515 006 sayılı akisine Kurum işleminin iptaline, davacıya 2330 sayılı Kanun hükümleri uyarınca sağlanan hakların sınıf veya görev değiştirerek çalışmaya başladığı tarihi takip eden ay başından (01.12.2022) itibaren işleyecek yasal faizi ile davalı idare tarafından ödenmesine, fazlaya ilişkin istemine reddine karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
A. İstinaf Yoluna Başvuranlar
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
B. İstinaf Sebepleri
Davalı Kurum vekili istinaf dilekçesinde, Mahkeme iç güvenlik ve asayişle görevli emniyet mensuplarının, görevleri sırasında, görevin sebep ve tesiri ile vuku bulan trafik kazalarında yaralanmaları veya sakat kalmaları durumunda 2330 sayılı Kanun hükümleri dikkate alınarak nakdi tazminat ödenmesi ve aylık bağlanması gerektiği gerekçesi ile kısmen kabul kararı vermiş ise de trafik kazasını geçirdiği sırada davacının Esenler Belediye Başkanına yakın koruma görevini ifa ettiğini, yani davacının trafik kazasına maruz kaldığı esnada ifa ettiği yakın koruma görevinin 2330 sayılı Kanun'un 1 inci maddesi kapsamında yer almadığının açık olduğunu, müvekkili Kurumca yapılan işlemlerin mevzuat hükümlerine uygun olduğunu ileri sürmüştür.
C. Gerekçe ve Sonuç
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile somut olayda, davacılar meydana gelen olaya 2330 sayılı Kanun hükümlerinin uygulanmasının mümkün olmadığı gözetilmeksizin davanın kabulüne karar verilmiş olması usul ve yasaya aykırı olduğu değerlendirilerek istinaf başvurusunun kabulüne İlk Derece Mahkemesinin kararının kaldırılmasına ve davanın reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davacı vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davacı vekili, davacının yaşamış olduğu olay 22.01.2021 tarihinde İstanbul İl Emniyet Müdürlüğünde görevli iken İstanbul ilinde gerçekleştiği, müvekkilin isim ve soy isminin farklı olduğu açık bir şekilde belli iken Bölge Adliyesi Hukuk Mahkemesi tarafından farklı olay izah edilerek davanın kesin olarak reddine karar verildiğini, 03.06.2024 tarihli dilekçe ile kararın düzeltilerek yeniden hüküm kurulmasının talep edildiğini, karar düzeltme talebi sonrasında Ankara Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesi tarafından istinaf incelemesinde davacının görevli olduğu halde görevde olmadığının belirtildiğini, hatta davanın konusunun dahi hatalı değerlendirildiğini, davacının olay tarihinde İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü Koruma Şube Müdürlüğü bünyesine hakkında "terör ve asayişe müessir olaylar, tehdit ve saldırı" ihtimallerine karşı koruma kararı bulunan İstanbul Esenler Belediye Başkanı ... ... 'nun korumalığını yaptığını, yaralanmasına neden olan olayın, görevini ifa ettiği sırada gerçekleşen trafik kazası sonucunda meydana geldiğini, yaptığı görevin asayişi koruma kapsamında yürütülen bir vazife olduğu ve bu vazife sırasında yaralanarak malul sayıldığını, davacının yaralanması olayının görevinin sebep ve tesiriyle meydana geldiğini ve bu nedenle 2330 sayılı Kanun hükümlerinden faydalandırılması gerektiğini belirterek eksik incelemeye dayalı kararın bozulmasını istemiştir.
C. Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, 22.01.2021 tarihinde meydana gelen kazada 2330 sayılı Kanun kapsamında vazife malulü olduğunun tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1- 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri,
2- 5510 sayılı Kanun'un "Vazife Malûllüğü" başlıklı 47 nci maddesinde; "bu Kanun'un yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanlar için aşağıdaki hallerde vazife malûllüğü hükümleri uygulanır. 25 inci maddede belirtilen malûllük; sigortalıların vazifelerini yaptıkları sırada veya vazifeleri dışında idarelerince görevlendirildikleri herhangi bir kamu idaresine ait başka işleri yaparken bu işlerden veya Kurumlarının menfaatini korumak maksadıyla bir iş yaparken ya da idarelerince sağlanan bir taşıtla işe gelişi ve işten dönüşü sırasında veya işyerinde meydana gelen kazadan doğmuş olursa, buna vazife malûllüğü ve bunlara uğrayanlara da vazife malûlü denir" tanımının yapıldığı, aynı hükmün 4 üncü fıkrasında ise "süresi içerisinde bildirimde bulunulan vazife malûllüğü aylıkları, sigortalının ölüm ya da malûliyeti sebebiyle göreviyle ilişiğinin kesildiği tarihi takip eden aybaşından itibaren bağlanır. Ancak, harp malulleri ile 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanuna veya 2330 sayılı Kanun hükümleri uygulanarak aylık bağlanmasını gerektiren Kanunlara göre veya 5434 sayılı Kanun'un 56 ncı maddesine göre vazife malulü olduğuna karar verilenlerden, sınıf veya görev değiştirerek çalışmaya devam edenlere ise görevden ayrılmalarına ve başkaca bir müracaata gerek kalmaksızın sınıf veya görev değiştirerek çalışmaya başladıkları tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanacağı" hükmü yer almaktadır.
3- 2330 sayılı Kanun'un "Amaç" başlıklı 1 inci maddesinde; "Bu Kanun'un amacı; barışta ... ve asayişi korumak, kaçakçılığı men, takip ve tahkikle, trafik ve yol güvenliğini veya tutuklu ve hükümlülerin sevk ve nakillerini sağlamakla görevli olanların; ... bu görevlerinden dolayı ya da görevleri sona ermiş olsa bile yaptıkları hizmet nedeniyle derhal veya bu yüzden maruz kaldıkları yaralanma veya hastalık sonucu ölmeleri veya engelli hâle gelmeleri hâlinde ödenecek nakdi tazminat ile birlikte bağlanacak aylığın ve bu yüzden yaralanmaları hâlinde ödenecek nakdi tazminatın esas ve yöntemlerinin düzenlenmesidir." hükmü;
Anılan Kanun'un "Kapsam" başlıklı 2 nci maddesinde ise "Bu Kanun;
a) İç güvenlik ve asayişin korunması veya kaçakçılığın men, takip ve tahkiki veya trafik ve yol güvenliğini sağlamak konularında görevlendirilen:
1. (Değişik: 7/6/1990 - 3658/1 md.) Jandarma Genel Komutanlığı, Emniyet Genel Müdürlüğü ve Sahil Güvenlik Komutanlığı personelini, ... kapsar." hükmü yer almaktadır.
3. Değerlendirme
1. Eldeki dava, İstanbul İl Emniyet Müdürlüğü Koruma Şube Müdürlüğüne görevli davacının 22.01.2021 tarihinde korumak ile görevli olduğu Esenler Belediye Başkanı ... ... 'nun Parti İl binasına giriş yapmak için intikalleri esnasında ... plaka sayılı aracın çarpması üzerine yaralanması neticesinde 2330 sayılı Kanun kapsamında vazife malullüğü aylığı bağlanması istemine ilişkin olup İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiş ise de Bölge Adliye Mahkemesince 04.06.2024 tarihli ek karar ile davacı hakkında 5510 sayılı Kanunun 47 inci maddesinin birinci fıkrasına göre vazife malullüğü hükümlerinin uygulanamayacağına dair verilen hükmün eksik araştırma ve yanılgılı değerlendirmeye dayalı olduğu anlaşılmaktadır.
2. Öncelikle davalı Kurum, Vazife Malullüğü Tespit Kurulunca 29.09.2022 tarih ve 1182 sayı ile davacının 5510 sayılı Kanun'un 47 nci maddesinin birinci fıkrasına göre davacı hakkında vazife malullüğü hükümlerinin uygulanmasına karar verildiği açık olup davacının talebi ise 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerinin uygulanmasına ilişkindir.
3. Somut olayda, davacının yaralanmasına konu eylemin 2330 sayılı Kanun'un 1 inci maddesi kapsamında asayişi sağlamak üzere önleyici kolluk görevi esnasında meydana geldiği dikkate alınmaksızın hatalı değerlendirme ile karar verilmesi isabetsiz olup davacının 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun'a göre vazife malullüğü hükümlerinden yararlandırılması gerekirken davanın reddine karar verilmesi hatalıdır.
4. Bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Peşin alınan temyiz karar harcının istek hâlinde ilgiliye iadesine,
Dosyanın Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
02.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.