"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
SAYISI : 2023/83 E., 2023/651 K.
KARAR : Kabul
Taraflar arasında İlk Derece Mahkemesinde görülen sigorta başlangıç tarihinin davasında verilen karar hakkında yapılan temyiz incelemesi sonucunda, Dairece Mahkeme kararının bozulmasına karar verilmiştir.
Mahkemesince bozmaya uyularak yeniden yapılan yargılama sonucunda; davanın kabulüne karar verilmiştir.
Mahkeme kararının davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda temyiz dilekçesinin kabulü ile incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde, davacının davalı ...'a ait işyerinde 15.11.1989 ila 15.02.1990 yılları arasında üç ay fiilen çalıştığını, müvekkilinin emekliliğe başvuru yaptığında işe giriş tarihi olan 15.11.1989 tarihinin SGK kayıtlarında görülmediğini, müvekkilinin işe giriş tarihinin 15.11.1989 tarihi olarak tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde; 5 yıllık hak düşürücü süre geçtikten sonra davanın açıldığını, davacının çalışmaları bakımından müvekkili Kurum kayıtlarının esas olduğunu, Kurum dava açılmasına sebebiyet vermediğini, davanın reddine karar verilmesini beyan etmiştir.
2.Davalı ... tarafından cevap dilekçesi verilmemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin 12.01.2016 tarihli ve 2015/339 E. 2016/11 K. sayılı kararı ile davanın kabulü ile davacının sigorta başlangıcının 15.11.1989 tarihi olduğunun tespitine, karar verilmiştir.
IV. BOZMA VE BOZMADAN SONRAKİ YARGILAMA SÜRECİ
A. Birinci Bozma Kararı
1. Mahkemesi kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
2. Kapatılan 21. Hukuk Dairesinin 15.03.2018 tarihli ve 2017/5783 E. 2018/2396 K. sayılı ilamında, "...Somut olayda uyuşmazlık, fiili çalışma olgusunun yöntemince kanıtlanmış olup olmadığı, mahkemece bu yönde yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş; Kurumdan bordro verilmediği bildirildiğinden, Kurumdan, Belediye'den ve Vergi Dairesinden sorulmak suretiyle, ayrıca zabıta marifetiyle sağlıklı bir araştırma yaptırılarak komşu işverenler veya bu işverenlerin resmi kayıtlarına geçmiş çalışanlarını tespit etmek, tanık olarak bilgilerine başvurmak, sonrasında bu işverenler ve tespit edilen komşu işyeri çalışanlarının kayıtlarını SGK’dan veya Vergi Dairesinden getirtmek ve bilgileri teyit etmek, işe giriş bildirgesinin aslını getirtip, bildirgedeki imzanın ve fotoğrafın davacıya ait olup olmadığını bilirkişi marifetiyle tespit etmek,dinlenen tanıkların sigorta kayıtlarını Kurumdan getirtip,davalı işyerinde çalışmaları olup olmadığını, işyerinden işe giriş bildirgesi yada eş değer belgelerin verilip verilmediğini sorgulamak, çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde 506 sayılı Kanun'un 2, 6, 9 ve 79/8 inci maddeleri gereğince ortaya koyduktan sonra davanın nitelikçe kamu düzenini ilgilendirdiği nazara alınıp araştırma genişletilerek sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
.." gerekçesiyle karar bozulmuştur.
B. İkinci Bozma Kararı
1.Bozmaya uyan İlk Derece Mahkemesince verilen 05.03.2020 tarihli ve 2018/310 E., 2020/127 K.sayılı kararıyla;"...Tüm dosya kapsamına göre Mahkememizce davalı Kurum, Belediye, Vergi Dairesi nezdinde komşu işyeri tanıklarının tespiti için araştırma yapıldığı, tespit edilen işyeri adresinde zabıta ve emniyet vasıtasıyla komşu işyeri tanıklarının tespiti için araştırma yapılmışsa da bu adreslerde davalı işyerinin ve davacının tanınmadığı neticesinde komşu işyeri tanıklarının tespit edilemediği, davacı tanıklarının komşu işyeri veya bordro tanığı olmadıkları her ne kadar davacı tarafından kendi sicil numarasının da yazılı olduğu dönem bordrosu ve davalı ...'in prim ödeme belgesi suretlerinin sunulmuşsa, Kurumca söz konusu belgelerin Kuruma verilmediği bilgisinin verildiği, 15.11.1989 tarihli işe giriş bildirgesinin 10.09.1990 tarih ve 799918 varide numarasıyla geç olarak olarak Kuruma verilmiş olduğu, davalı işverene iddia konusu yıla ait vergi kayıtlarının ve vergi yoklama tutanaklarının bulunmadığı bu tespitlerle birlikte, işe giriş bildirgesi altındaki imzanın davacıya ait olduğu yönünde bilirkişi raporu dosyaya sunulmuşsa da işe giriş bildirgesinin işe giriş bildirge tarihinde davacının çalıştığına tek başına delil olamayacağı, davacının çalıştığını ispatlayacak bordro tanığı veya komşu işyeri tanıklarının bulunmadığı, bu nedenlerle davacının çalışması ispatlanamadığından..." gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
2.Dairemizin 21.12.2021 tarihli 2021/11179 2021/16328
K. sayılı Mahkeme kararının onanmasına ilişkin kararı, maddi hata başvurusu üzerine Dairemizin 17.10.2022 tarih ve 2022/1371 E. 2022/12535 K. sayılı ilamı ile kaldırılarak Mahkeme kararının ".... Dosyadaki kayıt ve belgelerden; 02.03.1964 doğumlu davacının, bildirgedeki işe giriş tarihi olan 15.11.1989 tarihinde 25 yaşında olduğu, işe giriş bildirgesinin 6363833 – sicil numaralı, ...’a ait Sarıyer ... Mah.M. ... Paşa Cad. bulunan inşaat iş yerinden 10.09.1990 tarih ve ... varide numarasıyla Kuruma verildiği, sigorta sicil numarasının işe giriş bildirgesinin verildiği yıla ait olduğu, sicil numarasının sonraki çalışmalarında devam ettiği, işyerinin 15.11.1989-15.12.1989 tarihleri arasında yasa kapsamında olduğu, davacı tarafından kendi sicil numarasının da yazılı olduğu dönem bordrosu ve davalı ...’in prim ödeme belgesi suretlerinin sunulduğu, işyerine ait 1989/3. dönem bordrosunda davacının ve ...'un adının yazılı olduğu, bu bordronun kuruma intikal etmemekle birlikte ismi geçen tanık ... ve diğer tanığın çalışmayı doğruladıkları ve işe giriş bildirgesinin gerçekliği konusunda kurumca bir itilafın bulunmadığı dikkate alındığında davanın kabulüne karar vermek gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozma nedenidir. ..." gerekçesiyle bozulmasına karar verilmiştir.
C. Mahkemesince Bozmaya Uyularak Verilen Karar
Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile "..Tüm dosya kapsamına göre, 02.03.1964 doğumlu davacının, bildirgedeki işe giriş tarihi olan 15.11.1989 tarihinde 25 yaşında olduğu, işe giriş bildirgesinin 6363833 sicil numaralı, ...’a ait Sarıyer ... Mah. M. ... Paşa Caddesinde bulunan inşaat iş yerinden 10.09.1990 tarih ve ... varide numarasıyla Kuruma verildiği, sigorta sicil numarasının işe giriş bildirgesinin verildiği yıla ait olduğu, sicil numarasının sonraki çalışmalarında devam ettiği, işyerinin 15.11.1989-15.12.1989 tarihleri arasında yasa kapsamında olduğu, davacı tarafından kendi sicil numarasının da yazılı olduğu dönem bordrosu ve davalı ...’in prim ödeme belgesi suretlerinin sunulduğu, işyerine ait 1989/3. dönem bordrosunda davacının ve davacı tanığı ...'un adının yazılı olduğu, bu bordronun Kuruma intikal etmemekle birlikte ismi geçen tanık ... ve diğer tanığın çalışmayı doğruladıkları ve işe giriş bildirgesinin gerçekliği konusunda kurumca bir itilafın bulunmadığı dikkate alındığında, usul ve yasaya uygun olan Yargıtay bozma ilamına uyulmak sureti ile davanın kabulüne karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir...." gerekçesiyle,
Davanın kabulü ile davacının 15.11.1989 tarihinde 1 gün süreyle asgari ücretle 506 sayılı Kanun'a tabi sigortalı olarak çalıştığının ve bu tariin sigorta başlangıç tarihi olduğunun tespitine, 15.11.1989 tarihindeki 1 günlük çalışmasına ait primin, prim ödeme gün sayısına dahil edilmesi gerektiğinin tespitine, karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Yoluna Başvuranlar
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı Kurum vekili temyiz isteminde bulunmuştur.
B. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili davanın reddinin gerektiğini beyanla kararın bozulmasını talep etmiştir.
C.Gerekçe
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, sigorta başlangıcının tespiti istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri
2.506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanun'un 2 nci, 6 ncı, 9 uncu, 79 uncu, 108 inci, maddesi hükümleridir.
3. Değerlendirme
1. Temyiz olunan nihai kararların bozulması 6100 sayılı Kanun'un geçici 3 üncü maddesinin ikinci fıkrası atfıyla uygulanmasına devam olunan mülga 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu'nun 428 inci maddesi ile 439 uncu maddesinin ikinci fıkrasında yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
2.Temyizen incelenen Mahkeme kararının bozmaya uygun olduğu, kararda ve kararın gerekçesinde hukuk kurallarının somut olaya uygulanmasında temyiz nedenlerine göre bir isabetsizlik bulunmadığı, bozmaya uyulmakla karşı taraf yararına kazanılmış hak durumunu oluşturan yönlerin ise yeniden incelenmesine hukukça imkân bulunmadığı anlaşılmakla; temyiz dilekçesinde ileri sürülen nedenler kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
Davalı Kurum vekilinin tüm temyiz itirazlarının reddi ile usul ve kanuna uygun olan kararın ONANMASINA,
Dosyanın Mahkemesine gönderilmesine,
23.10.2024 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.