"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 34. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/3638 E., 2024/885 K.
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 3. İş Mahkemesi
SAYISI : 2018/404 E., 2023/34 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı Kurum vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi ... tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacının 01.05.1998-01.05.2010 tarihleri arasındaki hizmetlerinin tespitini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı Kurum vekili cevap dilekçesinde özetle; davanın reddini talep etmiştir.
Davalı işverenlik vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının, davalı şirketin alt işveren olarak iş aldığı İGDAŞ bünyesinde 01.05.2010-30.06.2014 tarihleri arasında şoför olarak çalıştığını, Kuruma bildirilen bu süreler dışında çalışması bulunmadığını belirterek davanın reddini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile
"1-Davanın kısmen kabulü ile
Davacının davalı şirkete ait.... sigorta sicil numaralı işyerinden SGK'ya bildirilenler dışında,
07.01.2008-30.06.2008 tarihleri arasında 174 gün, günlük 20,28 TL ücretle,
01.07.2008-31.12.2008 tarihleri arasında 180 gün, günlük 21,29 TL ücretle,
01.01.2009-30.06.2009 tarihleri arasında 180 gün, günlük 22,20 TL ücretle,
01.07.2009-31.12.2009 tarihleri arasında 180 gün, günlük 23,10 TL ücretle daha 506 ve 5510 sayılı Kanun kapsamında davalı işyerinde hizmet akdi ile çalıştığının tespitine,
Davacının diğer taleplerinin reddine,” karar verilmiştir.
IV. İSTİNAF
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda belirtilen kararına karşı süresi içinde davalı işverenlik vekili ile davalı Kurum vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulması üzerine Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile istinaf taleplerinin esastan reddine karar verilmiştir.
V. TEMYİZ
A. Temyiz Sebepleri
Davalı Kurum vekili özetle; iddiayı ispat yükümlülüğünü yerine getirememiş olan davacı tarafın davasının kısmen kabulünün hukuka aykırı olduğunu, davada dinlenilen tanıkların, iddiayı ispat için gerekli şartları taşımamalarına rağmen salt tanık ifadelerinin hükme esas alındığını, davacının iddiasını hiç bir kuşku ve duraksamaya yer bırakmayacak şekilde kanıtladığı varsayımında bile söz konusu durumun oluşmasından işverenin sorumlu olduğunu, bu nedenle kusuru bulunmayan müvekkili Kurum aleyhine yargılama giderlerine ve vekalet ücretine hükmedilmemesi gerektiğini ileri sürerek kararın bozulmasını istemiştir.
B. Değerlendirme ve Gerekçe
Uyuşmazlık, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
1.Davanın yasal dayanağı 506 sayılı Kanun'un 79/10. ve 5510 sayılı Kanun'un 86/9. maddeleri olup bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu açıktır. Bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re'sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
2.Eldeki davada, davacının 01.06.2006 - 11.08.2013 tarihleri arasında kesintisiz çalıştığının tespitini istediği, davacının 15.01.1998 tarihinden itibaren 506 sayılı Kanun kapsamında yaşlılık aylığı aldığı, 01.04.2010 - 30.04.2010 tarihleri arasında dava dışı ... Limited Şirketi işyerinden çalışma kaydının, 01.05.2010 tarihinden sonra ise kesintisiz olarak davalı şirkete ait iş yerlerinden sigorta bildirimlerinin bulunduğu, istinaf kararı doğrultusunda Mahkemece İGDAŞ ile sözleşmesi olan firmalar ve sözleşme yıllarının araştırıldığı, 01.04.2003-31.03.2004 tarihleri arasında ... Turizm ile 07.01.2008-31.12.2008 ve 01.01.2009-31.12.2009 tarihleri arasında davalı ... Turizm ile sözleşme yapıldığı, ... Turizm ile ... Turizm arasında organik bağ olduğuna ilişkin herhangi bir delil bulunmadığının anlaşıldığı, ihbar olunan İGDAŞ vekilinin cevap dilekçesi ile 2010 yılı öncesinde araç ihtiyaçlarını karşılamak için müteahhit firmalardan şoförlü araç temin ettiklerini belirttiği, tanık ...'nın 2000 yılı öncesi ... şirketi ile çalıştığını, davacının da çalıştığını belirttiği, ancak bu dönem yönünden belge bulunmadığı, davalı şirketin gerek vergi kaydı gerekse 506 sayılı Kanun kapsamına alınması 10.07.2002 tarihinde olduğundan bu tarihten önce davacının davalı şirkette çalıştığının tespitinin mümkün olmadığı,tanıklar ... ve ...'ın davacının İGDAŞ'da davalı şirket çalışanı olduğu beyanının davalı şirket ile İGDAŞ arasında sözleşme olan dönem için kabulünün gerektiği, bu durumda davacının çalışmasının sadece 2008-2009 yıllarında olduğu gerekçesiyle Mahkemece davanın kısmen kabulüne karar verildiği anlaşılmaktadır.
3. Davalı işverenlik vekili tarafından dosyaya sunulan 26.11.2009 tarihli faturada dava dışı ... Turizm Araç Kiralama ve Taşıma Limited Şirketi tarafından davalı şirkete "şoförlü araç kiralama bedeli" için fatura tanzim edildiği, fatura ekinde ... Tur. Eylül 2009 İGDAŞ başlıklı listenin 64. sırasında davacının isminin ve plaka numarası olarak 3479 EM 34 ve 2.188,00 rakamlarının yazılı olduğu, diğer taraftan davalı işverenlik ile İGDAŞ arasında şoförlü araç kiralama sözleşmelerinin bulunduğu göz önüne alındığında davacı ile davalı işverenlik arasındaki ilişkinin hizmet akdinin unsurlarını taşıyıp taşımadığı hususu araştırılmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
VI. KARAR
Açıklanan sebeplerle;
1.Temyiz olunan, İlk Derece Mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin Bölge Adliye Mahkemesi kararının ORTADAN KALDIRILMASINA,
2.İlk Derece Mahkemesi kararının BOZULMASINA,
Dosyanın İlk Derece Mahkemesine, bozma kararının bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine,
10.02.2025 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.