"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2020/1743 Esas, 2023/1151 Karar
HÜKÜM : Esas hakkında yeniden hüküm kurulmasına
İLK DERECE MAHKEMESİ : Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2016/209 E., 2019/330 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalılar vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili ...'in 2006 yılında Su Arıtma Cihazlarının pazarlaması işi ile başladığı iş hayatına 08.07.2011 tarihinde açmış olduğu Değer Su Arıtma Cihazları Unvanlı işletme ile devam etmiş olduğunu, su arıtma cihazı ile ilgili ilk tasarım çalışmasını 2012/05355 numaralı Endüstriyel Tasarım Tescil Belgesine konu su arıtma cihazını tasarlayarak yaptığını, Türk Patent ve Marka Kurumunda (TÜRKPATENT) adına kayıtlı 11 adet marka başvurusunun bulunduğunu, bunlardan 2015/23010 tescil numaralı ... su arıtma sistemleri ile 2015/18619 tescil numaralı ... markaları müvekkilinin adına tescil edildiğini, ayrıca 10.04.2015 tarihinde ODTÜ'ye müracaat ederek www.galaxvwater.com.tr alan adını satın aldıklarını ve ... markalı ürünlerinin satışını bu site üzerinden gerçekleştirdiklerini, Kütahya ilinden bazı kişiler müvekkile ait firmayı arayarak ... markalı ürünlerden şikayetçi olması ve Kütahya'da herhangi bir bayinin bulunmaması üzerine inceleme başlattıklarını, davalıların ... markası ile piyasada su arıtma sistemleri üzerine ticari faaliyette bulunduklarının tespit edildiğini ve kendilerinden su arıtma cihazı sipariş edilerek arıtma cihazının müvekkilinin bir yakını adına faturalı olarak satın alındığını, burada faturada açıkça Galaksi Water markası yer almakta, ürün üzerinde de ... Water markası yer aldığı üzere davalıların müvekkilden hiçbir izin veya lisans olmadan, müvekkili adına tescilli "... su arıtma sistemleri" markasına tecavüzde bulunduklarını, ayrıca davalıların müvekkil marka adlarını kartvizitlerinde ve işletmelerinde kullandıklarına ilişkin görselleri sosyal medyaya yüklemek suretiyle sosyal medyada reklam yapmakta ve tüketicileri bu sayede müvekkiline ait markanın üreticisi/bayisi izlenimini yapmakta olduğunu, müvekkilinin markadan doğan haklarına tecavüz etmekte olduklarını, davalılardan ... tarafından oluşturulan www.galaxigrup.com internet sitesi üzerinden müvekkiline ait tescilli ... markasının birebir aynısının kullanıldığını, davalılar bu işi ortaklaşa yaptıklarını, çünkü her bir davalının sosyal medya hesaplarından aynı şeyleri paylaşmakta ve aynı marka üzerinden pazarlama yapmakta olduğunu, müvekkili tarafından tescil edilen markaların hiçbir izin alınmadan davalılara ait mağaza tabelalarında ve tanıtım malzemelerinde yer almasının, su arıtma cihazlarının üzerinde kullanılmasının müvekkilinin tescil ile kullanılan haklarına tecavüz teşkil etmekte olduğunu ve müvekkilinin zarara uğradığını iddia ederek, davalıların, müvekkiline ait markadan doğan haklarına vaki tecavüzünün ve haksız rekabet teşkil eden eylemlerinin tespiti ile işbu tecavüzün durdurulmasına, önelemesine ve bu suretle haksız tecavüzün giderilmesine, marka haklarına tecavüz konusu olan makineler nedeniyle müvekkilinin maruz kaldığı zararın tespiti ile fazlaya dair talep ve dava hakları saklı kalmak üzere belirsiz olan acakları için şimdilik 10.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile tazminine, yine aynı makineler nedeniyle müvekkilini ticari itibarı zarar gördüğünden dolayı 20.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile tazminine karar verilmesini talep etmiş, 19.06.2019 tarihli dilekçe ile 10.000,00 TL maddi tazminat taleplerini ıslahen 32.000,00 TL artırarak 42.000,00 TL'ye hükmedilmesini istemiştir.
II. CEVAP
Davalılar vekili cevap dilekçesinde; dava dilekçesinde bahsedilen "...", "..." ve "..." isimli kelimelerle ilgili olarak ise ortada henüz tescil edilmiş marka söz konusu olmadığını, dolayısıyla bu marka başvuruları tescil edilinceye kadar hukuki korumaya haiz olmadıklarını, davacının 02.11.2016 tarihinde tescil başvurusunda bulunulduğunu, müvekkilinin ise 2014 yılında işyerini açtığını, markaların tescil olmadan fikri ve sınai haklar hukuku kapsamında korumaya haiz olmadığından davacının davası hukuki dayanaktan yoksun olduğunu, müvekkilinin internet üzerinden satış yapmadığını, sitede fiyat olmadığını, bayi ve benzeri ifadelerin de yer almadığını, sadece reklam amaçlı olduğunu, haricen öğrendikleri kadarıyla davacının bu şekilde sık sık bir çok kişiye marka başvurularıyla maddi ve manevi tazminat davaları açtığını, işbu davanın açılmasından Kütahya mahkemeleri yetkili olduğundan; dava dilekçesinin yetki açısından reddine, mahkeme aksi kanaatteyse müvekkillerinden Hümeyra Çatak tarafından tescil edilmiş bir markaya tecavüz söz konusu olmadığı için davanın onun yönünden esastan reddini, diğer müvekkillerinin işyeri sahibi olmadıkları için davanın husumetten reddi gerektiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile somut olayda davalıların kullanmış olduğu markalar ile davacıya ait 2015/23010 tescil numaralı "... Su Arıtma Sistemleri" ve 2015/18619 tescil numaralı "..." markaların esas unsurunun aynı olduğu ve bu unsurun ayırdedicilik vasfı dolayısıyla iltibasın ve karıştırma ihtimalinin varlığının kabulü gerektiği, davalılardan ...'in tecavüze konu internet sitesinin kendi adına tescilli olması, sosyal medya hesaplarından söz konusu marka isimlerini paylaşması, firmanın davalı Hümerya Çatak'a ait olması, davalı ...'ın ise tecavüze konu markasal kullanımı kartvizitine bastırmış olduğunun sabit olması dolayısıyla yukarıda tespiti yapılan ve markaya tecavüz şeklinde gerçekleşen haksız eylemden her üç davalının da sorumluluğunun bulunduğu, her ne kadar davacı taraf maddi tazminat talebi hususunda seçimlik hakkını 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nun (6769 sayılı Kanun) 151/2-c maddesine göre sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin bu hakkı bir lisans sözleşmesi ile hukuka uygun şekilde kullanmış olması halinde ödemesi gereken lisans bedeli üzerinden talep etmişse de, alınan bilirkişi raporuna göre davalıların hak ihlal sürelerinin tespit edilememiş olması, marka başına düşen satış cirolarının net bir şekilde ortaya konamaması gibi sebeplerle 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu'nun (6098 sayılı Kanun) 50-51 inci maddelerine göre tazminatın mahkememizce takdiri yoluna gidildiği, buna göre tazminat miktarı belirlenirken somut olayda tecavüz fiilinin niteliği, davalıların kusurunun derecesi, davalıların iş hacmi, hitap ettikleri piyasanın ve tüketici sayısının niceliği gibi etkenler değerlendirilerek 30.000,00 TL maddi tazminata, 10.000,00 TL manevi tazminata hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle davacının davasının kısmen kabulü ile, davalıların davacıya ait 2015/23010 tescil numaralı "... Su Arıtma Sistemleri" ve 2015/18619 tescil numaralı "..." markalarına tecavüzlerinin ve haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine, tecavüz teşkil eden ürünler ile broşür, kartela, kartvizit ve talebelalara el konularak imhasına, "www.galaksigrup.com" isimli internet sitesine erişimin engellenmesine, 6098 sayılı Kanun'un 50-51 inci maddeleri de nazara alınarak 30.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, 10.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, karar davalılar vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesinin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararı ile davalılardan ... yönünden husumet itirazında bulunulduğu ancak davalının kendi adına olan "www.galaxigrup.com" internet sitesinin bulunduğu, alan adının ...'e ait olduğu, sitenin 07.11.2016 tarihinde alındığı, sitenin 26.04.2012'den bu yana aktif olduğunun raporla tespit edildiği bu nedenle tecavüz fiilinden sorumlu olduğunun kabulünde aykırılığın bulunmadığı, ...'ın sosyal medya hesabından "... Su Arıtma Sistemleri" ibareli 2 kartviziti paylaştığı ve kartvizitin kendine ait olduğunu belirttiği fotoğraflar dosyaya sunulmuş olup, kart visit paylaşımının firmanın reklamı öne çıkartılarak yapıldığı, markanın aynı veya benzeri olan işaretin, sadece mal veya ambalajı üzerinde marka olarak konulması değil, tanıtım vasıtalarında, iş evrakı ve reklamlarda kullanılması da marka hakkına tecavüz sayıldığı bu nedenle kartvizit üzerindeki kullanımın davalı marka hakkına tecavüz ettiği kabulünde de bir aykırılığın bulunmadığı, davacı vekilinin 19.06.2019 tarihli dilekçesi ile dava dilekçesindeki 10.000,00 TL maddi tazminat taleplerini ıslahen 32.000,00 TL artırarak 42.000,00 TL'ye yükselttiklerini beyan ettiği ve eksik harcını ikmal ettiği, davacı vekili 24.04.2018 tarihli dilekçesi ile bilirkişinin tazminat hesaplamasının 6769 sayılı Sınai Mülkiyet Kanunu'nun (6769 sayılı Kanun) 151/2-c bendi doğrultusunda yapılmasını talep ettiği, 05.09.2018 tarihli dilekçesi ile de bilirkişilerden tazminat hesaplamasında yoksun kalınan kazanç hesaplamasının evvelce 6769 Sayılı Kanun'un 151 inci maddesinin 2-b bendi gereğince talep ettiklerini, ancak seçtikleri tazminat hesaplamasından vazgeçtiklerini, 6769 sayılı Kanun'un 151/2-c bendine göre hesaplama yapılmasını ve bilirkişiye lisans bedelinin tespit edilmesi yönünde yeniden inceleme yaptırılmasına karar verilmesini talep ettiği, davacı taraf her ne kadar davalarını ıslah etmediklerini hesaplama yöntemine ilişkin açıklama yaptıklarını ve sehven ıslah yazdıklarını beyan etmiş iseler de, dilekçeler incelendiğinde dilekçelerin ıslah olduğunun kabulünün gerektiği, ıslahın ıslahı yapılamayacağı için 19.06.2019 tarihli dilekçesi dikkate alınmadan karar verilmesi gerektiği buna göre ilk bilirkişi raporunda hesap yapılamadığından 6098 sayılı Kanun'un 50-51 inci maddelerinde re'sen uygulanması gerektiği, mali bilirkişi incelemeleriyle, "Davalının tecavüzü oluşturan ürün dışında da ürünlerinin bulunduğu, muhasebe kayıtlarında ürün bazında ayrım yapılmaması nedeniyle tecavüze konu ürünlerin satışından elde edilen kârın hesaplanmasının mümkün olmadığının" tespit edilmesi karşısında, mahkemece 6098 sayılı Kanun'un 50 ve 51 inci maddeler gözetilerek uygun bir tazminata karar verilmesi düşüncesinin yerinde olduğu, ancak tecavüz süresinin 22.11.2016-14.12.2016 arasında olduğu anlaşıldığından 2.000,00 TL maddi, 3.000,00 TL manevi tazminata karar verilmesi uygun bulunmuş olup, açıklanan sebeplerle, davalılar vekilinin istinaf istemlerinin kısmen yerinde görüldüğü gerekçesiyle davalılar vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davacının davasının kısmen kabulü ile, davalıların davacıya ait 2015/23010 tescil numaralı "... Su Arıtma Sistemleri" ve 2015/18619 tescil numaralı "..." markalarına tecavüzlerinin ve haksız rekabetin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine, tecavüz teşkil eden ürünler ile broşür, kartela, kartvizit ve talebelalara el konularak imhasına, "www.galaksigrup.com" isimli internet sitesine erişimin engellenmesine, 6098 sayılı Kanun'un 50-51. maddeleri de nazara alınarak 2.000,00 TL maddi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiliyle davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine, 3.000,00TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen tahsiliyle davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin talebin reddine karar verilmiş, karar davalılar vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Uyuşmazlık, marka hakkına tecavüzün tespiti, meni, durdurulması, maddi tazminat ve manevi tazminat istemlerine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 556 sayılı Markaların Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname'nin (556 sayılı KHK) 66/2-c maddesi.
3. Değerlendirme
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine 6100 sayılı Kanun'un 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi aynı Kanun'un 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ve 371 inci maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI.SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalılar vekilinin temyiz istemlerinin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderinin temyiz edenlere yükletilmesine, 05.11.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.