"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2023/1767 Esas, 2023/1610 Karar
HÜKÜM : Usulden ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 8. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2015/1822 E., 2023/377 K.
BİRLEŞEN DAVA : İstanbul Anadolu 8. Asliye Ticaret Mahkemesi 2015/1846 E. sayılı dosya
Taraflar arasındaki menfi tespit davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince asıl davanın kabulü, birleşen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Kararın ... Varlık Yönetim A.Ş. vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun usulden reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı ... Varlık Yönetim A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.
KARAR
I. DAVA
Asıl davada davacı vekili dava dilekçesinde; davalılardan ... Petrol Ürünleri Ltd.'nin lehtar olduğu, ... Bankası A.Ş. Yeniçarşı Gebze Şubesine ait 28.09.2015 keşide tarihli, 8027018 seri nolu 240.000,00 TL bedelli çekin, kimliği belirsiz kişiler tarafından keşideci ... Sigorta imzasının sahte olarak atılması suretiyle borçlanıldığı ve çekin Bankaya verildiği, bu çekte yer alan imzanın davacı şirket yetkilisi olmadığı, bu konuda Cumhuriyet Başsavcılığına şikayette bulunulduğu, icra takibi yapılmasını engelleyici tedbir kararı ile söz konusu çekten dolayı sorumlu olunmadığının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen davada davacı vekili dava dilekçesinde; davacı ... Sigorta ve Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti.'nin, davalılar ... Petrol .... Ltd. Şti. ve ... Bankası A.Ş.'ye karşı 28.09.2015 keşide tarihli, ... Bankası A.Ş. Gebze Şubesine ait 8027018 nolu 240.000,00 TL bedeli çekin çalınarak sahte imza atılmak suretiyle borçlandırıldığı ve bankaya verildiği, müvekkili ile davalılar arasında borç doğuracak bir ticari ilişki olmaması ve çek üzerinde ciranta olarak müvekkil şirkete atfen atılan imzanın müvekkil şirket yetkilisine ait olmaması nedeniyle öncelikle 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun (6100 sayılı Kanun) 209 uncu maddesi gereğince tedbir kararı verilerek dava konusu çekin icra takibine konu edilmesinin teminatsız olarak önlenmesi ve müvekkilin davaya konu çekten dolayı davalılara borçlu olmadığının tespit edilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Asıl davada davalı banka vekili cevap dilekçesinde; çekin dava dışı ... Petrokimya Ürünleri Yapı İnş. San ve Tic. A.Ş. tarafından bankaya olan kredi borçlarına yönelik olarak temlik cirosu ile verildiği, bankanın keşideci ve lehtarın imzalarının sıhhatini değerlendirme imkânı bulunmadığı, çekin ibraz süresi içinde ilgili ... Bankası Gebze Yeniçarşı şubesine ibraz edildiği, ibraz neticesinde mahkeme tarafından şubesine yazılan tedbir kararına istinaden ödeme yapılmadığı ve durumun çeke derç edildiği, bu konuda keşideci lehtar ... Petrol Ltd. Şti. tarafından açılan 2015/1846 E. sayılı dosyasının bulunduğu, bu dosya ile birleştirme kararı verilmesinin uygun olacağı belirtilerek davanın reddi talep edilmiştir.
Birleşen davada davalı banka vekili cevap dilekçesinde; müvekkil ... Katılım Bankası A.Ş. Kozyatağı Kurumsal şubesince ... PETRO KİMYA ÜRÜNLERİ YAPI İNŞ. SAN. VE TİC. A.Ş.’ye kullandırılan kredilerden kaynaklanan borçları nedeniyle tahsilinde borçlarına mahsup edilmek üzere, ... PETRO KİMYA ÜRÜNLERİ YAPI İNŞ. SAN. VE TİC. A.Ş. tarafından temlik cirosuyla cirolanmak suretiyle; müvekkil Bankaya verilen, keşidecisinin diğer davalı ... SİGORTA VE ARACILIK HİZ.LTD.ŞTİ olduğu, 28.09.2015 tarihli, 240.000,00 TL bedelli, ... BANKASI A.Ş. Yeniçarşı/Gebze Şubesine ait çek, yasal süresi içinde ibraz edildiğini, imza uyuşmazlığı sebebiyle işlem yapılmadığına ilişkin kaşe vurularak, işbu durumun çeklerin arkasına yazdırıldığını, dava konusu çekin, Keşideci/diğer davalı ... Sigorta ve Aracılık Hiz. Ltd. Şti. tarafından Davacı ... Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. emrine düzenlendiğini ve bu şirket tarafından da, Müvekkili Banka müşterisi, ... Petro Kimya Ürünleri Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş.’ye temlik cirosu ile verildiğini, ... Petro Kimya Ürünleri Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş.'nin ise, çeki yine temlik cirosuyla cirolayarak, müvekkil bankaya verildiğini, belirtilen bu ciro silsilesinde müvekkil bankanın, davacının ve sonraki cirontaların birbirlerine borçlu olup olmadığını bilmesinin imkânı olmadığı gibi böyle bir hukuki yükümlülüğünün de bulunmadığını ve müvekkil bankanın çeki elinde 3. şahıs olarak bulundurduğunu, keşideci/diğer davalı ... Sigorta Ve Aracılık Hiz. Ltd. Şti. tarafından, davacı ... Petrol Ürünleri San. ve Tic. Ltd. Şti. emrine düzelenen işbu dava konusu çek hakkında, keşideci/diğer davalı ... Sigorta ve Aracılık Hiz. Ltd. Şti. Tarafından da mahkememizin 2015/1822 E. sayılı dosyasından menfi tespit davası açıldığını ve her iki davanın da dava konusunun aynı olması sebebiyle birleştirilmesi gerekmektiğini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, inceleme konusu ... Bankası A.Ş. Gebze Yeniçarşı Şubesinin 8027018 çek numaralı keşide yeri Gebze, keşide tarihi 28.09.2015, 240.000,00 TL bedelli çekteli ... Sigorta ve Aracılık Hiz. Ltd. Şti.'ye atfen atılmış keşideci imzasının şirket yetkilileri ... ve ...'ın eli ürünü olmadığı, dolayısıyla hem asıl davada hem birleşen davada çek üzerindeki imzalar şirket yetkililerine ait olmadığından ilgili çek hakkında asıl dava davacısının ve birleşen dava davacısının borçlu olmadığının tespitine karar vermek gerektiği, birleşen davada davalı ... Sigorta keşideci durumunda olduğundan birleşen davada işbu davalı yönünden reddine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle asıl davanın kabulü ile davacının davalılara karşı ... Bankasına ait 8027018 seri numaralı 28.09.2015 vade tarihli çekin bedeli olan 240.000,00 TL yönünden borçlu olmadığının tespitine, birleşen davanın kısmen kabulü ile davacının, davalı ... Katılım Bankasına karşı ... Bankasına ait 8027018 seri numaralı 28.09.2015 vade tarihli çekin bedeli olan 240.000,00 TL yönünden borçlu olmadığının tespitine, davalı ... Sigorta ve Aracılık Hizmetleri Ltd. Şti. yönünden pasif husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmiş, hüküm ... Varlık Yönetim A.Ş. vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, asıl ve birleşen davada davalı ... Katılım Bankası A.Ş.'ye gerekçeli kararın 17.07.2023 tarihinde tebliğ edildiği, temlik alan sıfatıyla ... Varlık Yönetim A.Ş. vekilinin 24.07.2023 tarihli dilekçesiyle istinaf başvurusunda bulunduğu, dilekçesinin ekinde "Alacak Temlik Beyanı" başlıklı belgenin sunulduğu, belge ekindeki listede davanın taraflarından ... Petrokimya Ürünleri Yapı İnş. San. ve Tic. A.Ş. aleyhine yapılan icra dosyalarının gösterildiği anlaşılıyorsa da, davaya konu çek yönünden icra takibi yapılmadığı, ... Varlık Yönetim A.Ş. vekiline açıklayıcı dilekçe ibrazı ile temlik belgesini ibraz etmesi için 1 hafta süre verilmesine karar verildiği, beyanda bulunulmasına rağmen bu davaya konu çek yönünden alacağın temlikine ilişkin belge sunulmadığı, bu durumda istinaf başvurusunda bulunan ... Varlık Yönetim A.Ş.'nin davada taraf sıfatı bulunmadığı ve geçerli bir temlik belgesi de ibraz edilemediği, dolayısıyla istinaf başvuru hakkının bulunmadığı gerekçesiyle ... Varlık Yönetim A.Ş. vekilinin istinaf isteminin 6100 sayılı Kanun'un 346 ncı maddesinin birinci fıkrası ve 352 nci maddesi gereğince istinaf dilekçesinin usulden reddine karar verilmiş, hüküm ... Varlık Yönetim A.Ş. vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, çek nedeniyle borçlu olunmadığının tespiti istemidir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu'nun 72 nci maddesi.
3. Değerlendirme
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 352 nci maddesinin birinci fıkrasının (ç) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince usulden reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, ... Varlık Yönetim A.Ş. vekilinin temyiz itirazının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, (temlik alan) davalı ...Ş. harçtan muaf olduğundan ödediği temyiz ilam harcı ve temyiz başvuru harcının isteği halinde temyiz eden davalı ...Ş.'ye iadesine, 18.12.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.