"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi
SAYISI : 2021/425 Esas, 2023/1717 Karar
HÜKÜM : Başvurunun esastan reddi
İLK DERECE MAHKEMESİ : İzmir 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
SAYISI : 2016/4 E., 2020/466 K.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davacı vekili ile davalı ... GMBH'ye izafeten Türkiye temsilcisi ... Ticaret ve San. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmekle; temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten ve Tetkik Hâkimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip gereği düşünüldü:
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili tarafından 11301380 numaralı "Montaj Tüm Riskler Sigorta Poliçesi" ile teminat altına alınan sigortalı ... Makina San. Tic. A.Ş. (...) tarafından üstlenilen ... Çimento Bornova Tesislerindeki " Çimento Öğütme ve Paketleme Tesisi" montajı projesinin vince ihtiyaç gösteren işlerinin davalılardan ... Vinç Ltd. Şti.’ye(...) verildiğini, proje yürütülmekte iken "Dik Farin Değirmeni Sistemi " olarak adlandırılan kısmın 10.06.2013 tarihinde yapılan montajı sırasında MK-22 olarak tabir edilen gaz borusunun davalı Sarayözüne ait ve onun personeli olan operatör tarafından kullanılan ... AC 1600 marka/model vince bağlanarak monte edilmek üzere kaldırıldığını, ancak vincin FLY-BOOM kısmının kırılarak gaz borusunun aşağıya düştüğünü, gerek boruda gerekse üzerine düştüğü tesisatta zarar meydana geldiğini, davacının borunun vinçten düşmesi sonucunda iş sahibinin uğradığı zararın tazmini karşılığı olarak sigortalısına 10.10.2013 tarihinde 150.000,00 TL ve 21.02.2014 tarihinde 282.776,00 TL olmak üzere toplamda 432.776,00 TL ödeyerek bu miktar için zarar sorumlularına karşı rücu hakkına sahip olduğunu, davadan önce yapılan keşif ve bilirkişi incelemeleri ile vincin kırılan bölümünden alınan numuneler üzerindeki laboratuvar tetkikleri sonucunda düşürülen borunun ağırlığının vincin kaldırma kapasitesini aşmadığı, harici bir etkinliğin söz konusu olmadığı, vincin özelliğine uygun şekilde kaynak yapılmadığı ve kırılmanın bu bölümde meydana geldiği kanaatine varıldığını, bu tespitlerden hareketle zararın borunun montajı için kullanılan vinçteki imalat hatasından ve veya bakım - tutum ve kontroldeki kusurdan kaynaklandığının anlaşıldığını, gerek vincin sahibi ve davacı şirketin sigortalısının yüklenicisi olan davalı ... Vinç Ltd Şti. ve gerekse vincin imalatçısı olan ... GMBH’nin (...) meydana gelen zarardan müştereken ve müteselsilen sorumlu bulunduklarını, her iki davalının kusur sorumluluğunun yanı sıra buna ilaveten imal edilen şeydeki ayıp, eksik, kusur nedeniyle üçüncü kişilerin uğradığı zarardan kusursuz sorumluluk ilkesine göre de sorumlu bulunduklarını, ...’ın Almanya merkezli bir olup internet sitesinde de belirtildiği üzere Türkiye 'de Genel Makina A.Ş. tarafından temsil edildiğini bu nedenle ... A.Ş.'ye ...'a izafeten dava açıldığını, ... A.Ş.'nin söz konusu alacaktan şahsen sorumluluğunun söz konusu olmadığını ileri sürerek, 432.776,00 TL rücuen tazminat alacağının ödeme tarihlerinden itibaren işleyecek ticari reeskont faizi ile birlikte davalılar ... Vinç ve Nak Ltd Şti ile ... GMBH 'den müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
1.Davalı ... Vinç ve Nakliyat Tic. Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde; davacının sigortalısı ... ile davalı arasında yapılan anlaşma sonucu sigortalı şirketin ... Çimento fabrikasında yüklenici olarak aldığı dik farin değirmen sistemi işinde çalışmak üzere 02.03.2013 tarihinde vinci fabrikaya götürüp FLY'yi kurduğunu, kazanın gerçekleştiği 10.06.2013 tarihine kadar davalı şirkete ait vincin ... Çimento İzmir firmasının ilave tesis ve revizyon işini yapan ...’nın denetiminde çalıştığını, kazanın oluşumunda davalı şirketin bir kusurunun bulunmadığını, kaza nedeniyle 17.06.2013 tarihinde davalı şirketin vincine ait 3403021673100000 poliçe numaralı ... Sigorta tarafından görevlendirilen ... Eksp. Hiz. Ltd Şti tarafından yapılan incelemede müvekkili şirketin kazada bir ihmal ve kusurunun olmadığının rapor edildiğini, bu nedenle ... Sigortaya ait 2013/64000571 hasar sayılı dosyanın istenmesinin talep ettiklerini, davacı ... tarafından dosyaya sunulan eksper raporundaki aleyhe hususları kabul etmediklerini, davacının kendi eksperinin raporuna rağmen davacının vinçteki imalat hatasından veya bakım, tutum ve kontroldeki kusurdan kaynaklandığını iddia ettiğini, bu iddianın doğru olmadığını, eksper raporundan anlaşılacağı üzere davalıya kusur atfedilmesinin mümkün olmadığını, davacının İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/296 D. İş sayılı dosyası ile tespit yaptırdığını ancak müvekkilinin bu tespitte taraf gösterilmediğini, dosyaya sunulan 07.12.2013 tarihli bilirkişi raporunda yükün kayıp düşmesinin sorumluluğunun montajda çalışan operatörlere ait olduğunun vurgulandığını, montajda çalışan operatörlerin davacı ... şirketinin sigortalısı ...’nın çalışanları olduğunu, davalı şirket çalışanı vinç operatörünün dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı davranmasının söz konusu olmadığını, ayrıca hasara konu işler ve bu işler için ödendiği iddia edilen tazminat miktarına itiraz ettiklerini, İzmir 7. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2013/66 D. İş sayılı dosyasında yapılan tespitin de yokluklarında yapıldığını ve kendilerine tebliğ edilmediğini, alınan 20.06.2013 tarihli raporu kabul etmediklerini, davacı sigortanın rücu konusu yaptığı ödemeyi dava dışı sigortalı ...’nın kendilerinden talep ettiğini, ...’nın müvekkili şirketin çalışmalarına ilişkin 161.992,07 TL fatura bedelini ödemediğinden İzmir 4. İcra Müdürlüğü'nün 2013/13441 sayılı dosyasından takip yapıldığını, borçlunun takibe itiraz ettiğini ve bu sebeple İzmir 3 Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/446 E. sayılı dosyasında itirazın iptali davası açıldığını, borçlu ...’nın davaya verdiği cevap dilekçesinde kaza nedeniyle 456.781,48 TL zarar gördüğünü ve bu miktarın mahsubunu talep ettiğini, davacının ödediğini iddia ettiği zararların ödeme yaptığını iddia ettiği sigortalısı ... tarafından dava konusu yapılarak mahsup edildiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
2.Davalı ... & ... GMBH'e izafeten Türkiye temsilcisi ... Ticaret ve Sanayi A.Ş. vekili cevap dilekçesinde; davalının ...'ın acentesi veya temsilcisi sıfatına haiz olmadığını, müvekkilinin husumet ehliyeti bulunmadığını ve davanın husumet yönünden reddinin gerektiğini, davacı tarafından talep edilen alacağın zamanaşımına uğradığını, ...’ın dava konusu vincinde içerisinde bulunduğu mobil vinçlere ilişkin kısmının 2002 yılında ... ünvanlı bir şirkete devredildiğini, bu sebeple ...’ın davacı tarafça sigorta şirketine ödenen tutardan herhangi bir sorumluluğunun da bulunmadığını savunarak, davanın ... Sanayi ve Ticaret A.Ş. yönünden husumet yönünden reddine, alacak zamanaşımına uğramış olduğundan davanın zamanaşımından reddine, bunların kabul edilmemesi halinde davanın esastan reddine karar verilmesini istemiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince tüm dosya kapsamına göre, davacı tarafça davacı şirket sigortalısı ... tarafından üstlenilen ... Çimento Bornova tesislerindeki çimento öğütme ve paketleme tesisi montajı projesi doğrultusunda Dik Marin değirmen sistemi olarak adlandırılan kısmın 10.06.2013 tarihinde yapılmakta olan montajı sırasında davalı ...’ne ait ve onun personeli olan operatör tarafından kullanılan ... AC 1600 vincinin fly boom kısmının kırılarak zararın meydana geldiği, meydana gelen zararın sigorta poliçesi doğrultusunda giderildiği ve sigortalının haklarına halef olunduğundan bahisle yapılan ödemenin rücuen tahsiline yönelik olarak davalılar hakkında dava açıldığı,
- Mahkemece alınan ayrıntılı gerekçeli ve hüküm kurmaya elverişli görülen 1 ve 3 nolu bilirkişi kurulu raporlarında da belirtildiği gibi hasarın vincin fly boom kafes sisteminde oluşan yükün dinamik yük olduğu ve dinamik yükün MK 22 borusunun montajı yapılacak dirseğe bağlantı yapılacağı esnada dirseğe teması sonrası kayması neticesinde oluştuğu, dava konusu fly boom kırılmasının davacının sigortalısı ...’nın montaj işleminde görev yapan çalışanlarının hatalı işlem yürütmeleri ve kusuru ile olduğu, imalattan kaynaklı kırılma olmadığı, davalılardan ...’a atfı kabil kusur olmayacağı, vinç operatörüne kusur izafesi yapılmadığından da davalı Sarayözüne atfı kabil kusur olmayacağı, bu hususlar göz önüne alındığında davacının davalılara rücu etme hakkını sağlayan 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu’nun (6102 sayılı Kanun) 1472 maddesi kapsamında rücu etme hakkının olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili ve ... Gmbh'e izafeten Türkiye Temsilcisi ... Ticaret ve San. A.Ş. vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, mevcut delil durumu ve ileri sürülen istinaf sebepleri dikkate alındığında, davacı ile dava dışı ... arasında 02.01.2012-30.06.2013 vadeli montaj süresi; 30.06.2013-30.06.2014 vadeli bakım devresi süresi için 200200011301380 Poliçe Nolu “Montaj Tüm Riskler Sigorta Poliçesinin” düzenlendiği, proje konusunun “Çimento Öğütme ve Paketleme Tesis Montajı” olduğunun belirtildiği, İzmir 4. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2013/296 D. İş dosyasında, tespit isteyen Sompo Japan Sigorta A.Ş. tarafından ... aleyhine, hasar gören vinç fly boomu üzerinde malzeme analizlerinin yaptırılmak üzere inceleme yapılarak kırılma sebebinin tespiti talebi nedeniyle alınan 07.11.2013 tarihli bilirkişi kurulu raporunda çalışma sırasında sorunsuz kaldırılan bir yükün vinci hasara uğratması için belli bir yükseklikten yükün düşmesi neticesi dinamik yük etkisi ile olacağı burada hasarı kolaylaştıran etkenin kaynak kusurlarının varlığı olduğu, ancak dosyada iddia edilen yorulma hasarı belirtisi bulunmadığı, kaynak kusurlarının kullanıma bağlı oluşan değil imalat sırasında var olan kusurlar olduğu, vincin tam kapasite ile çalışması ve bütün yükleme testlerini geçmesine engel teşkil etmeyip sadece emniyetli çalışma oranını azaltıcı etki gösterdiği, bu nedenle kapasitenin çok az aşılması ile hasar oluşabilecek şekilde yapının hassaslaşmasına neden olduğu, aşırı yükleme oluşturacak şekilde vincin dinamik yüklenmesi hatası ve vincin emniyetli çalışma oranını azaltıp aşırı yüke karşı hassas hale getirdiği kaynak imalat hatası da buna eklendiğinde vincin fly boomunun hasara uğradığı kanaatini içerir rapor tanzim edildiği; İzmir 7. Sulh Hukuk Mahkemesi'nin 2013/66 D. İş dosyasında ise, tespit isteyen ..., karşı taraf Sompo Japan Sigorta olduğu halde yapılan inceleme sonunda alınan 20.06.2013 tarihli bilirkişi kurulu raporunda dava tarihi itibariyle ... Çimento fabrikasında vincin kırılması nedeniyle meydana gelen toplam hasar bedelinin KDV hariç 433.548,00 TL olduğu görüş ve kanaatine varıldığının rapor edildiği, davacı ... şirketinin alınan bu rapora ve tespite itiraz dilekçesi sunduğu, taraflarca delil olarak dayanılan İzmir 3. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2013/446 E., 2015/332 K. sayılı dosyasında davacı Sarayönü tarafından davalı ... aleyhine açılan itirazın iptali davasında, 12.05.2015 tarihinde davalının takas mahsup isteğinin reddi ile davanın kabulüne, İzmir 4. İcra Müdürlüğü'nün 2013/13441 sayılı dosyasında davalının toplam 161.992,07 TL borca itirazının iptali ile icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline yönelik karar verildiği, davacının istemde bulunduğu tazminata konu olay sebebiyle tarafların kusurlarına ilişkin dosyada talimat mahkemesi kanalıyla sırasıyla 23.03.2015 tarihli, 21.12.2016 tarihli raporlar ile 02.11.2017 tarihli ek raporların aldırıldığı, raporlar arasındaki çelişkinin giderilmesi amacıyla dosyanın İstanbul Nöbetçi Asliye Ticaret Mahkemesi'ne gönderilerek alınan 27.08.2019 tarihli bilirkişi raporuyla birlikte meydana gelen olay nedeniyle davalılara atfı kabil kusur bulunmadığının kabulü ile davanın reddine karar verildiği, hükme de esas alınan son raporda; vincin kullanımı esnasında görev yapan başlıca kişilerin vinç operatörü, sapancı ve manevracı (işaretçi) olduğu, somut olayda işaretçi ile sapancının aynı kişi olduğunun, vinç operatörünün ise vinç ile birlikte bulundurulan bir çalışan olduğundan davalı ... tarafından görevlendirildiğinin anlaşıldığının, vinç operatörü ile haberleşmenin telsiz vasıtasıyla olduğunun, buna göre vinç operatörünün kendisine verilen talimat ve komutlar doğrultusunda vinci doğru ve güvenli bir şekilde kullanmakla görevli olduğunun, meydana gelen fly boom kırılmasının MK 22 borusunun dirseğe teması ile oluşan dinamik yüke yaptığı işin etkisi ile olmadığı, kendisinin sadece yapacağı iş için yönlendirilen çalışan olması nedeniyle kusurlu kabul edilemeyeceğinin, vinç operatörüne kusur izafesi yapılamadığından davalı ...’nün meydana gelen olayda atfi kabil kusurunun bulunmadığının, vince bağlı yükün vinçten çıkarılması veya yerine montajının davacının sigortalısı ... çalışanlarının sorumluluğunda olduğunun, dava konusu vincin fly boom kafes sisteminde oluşan yükün dinamik yük olduğu ve dinamik yükün MK 22 borusunun montajı yapılacak dirseğe bağlantı yapılacağı esnada dirseğe teması sonrası kayması neticesinde oluşan fly boom kırılmasında montaj işleminde görev yapan çalışanların hatalı işlem yürütmelerinin neden olup, imalattan kaynaklı kırılma olmadığının mütalaa edildiği ve bu raporun hükme esas alınmasının, raporun yeterli ve denetime elverişli mahiyette olması karşısında yerinde görüldüğü gerekçesiyle davacı vekili ve davalı ... vekilinin istinaf başvurularının esastan reddine karar verilmiş, karar davacı vekili ve davalı ... Ticaret ve San. A.Ş. vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, Montaj Tüm Riskler Sigorta Poliçesi kapsamında davacının sigortalısına yapmış olduğu ödemenin halefiyet gereği davalılardan tahsili istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
1.6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri.
2.6102 sayılı Kanun'un 1472 nci maddesi
3. Değerlendirme
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin ve davalı ... Ticaret ve San. A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı temyiz giderlerinin temyiz edenlere ayrı ayrı yükletilmesine, 18.12.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi