"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16.Hukuk Dairesi
SAYISI : 2022/413 Esas, 2023/1966 Karar
HÜKÜM : Esastan ret
İLK DERECE MAHKEMESİ : İstanbul Anadolu 2.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi
SAYISI : 2019/305 E., 2021/211 K.
Taraflar arasındaki patentin hükümsüzlüğü davasından dolayı yapılan yargılama sonunda İlk Derece Mahkemesince davanın kabulüne karar verilmiştir.
Kararın davalı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, Bölge Adliye Mahkemesince başvurunun esastan reddine karar verilmiştir.
Bölge Adliye Mahkemesi kararı davalı vekili tarafından temyiz edilmekle; kesinlik, süre, temyiz şartı ve diğer usul eksiklikleri yönünden yapılan ön inceleme sonucunda, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildi. Tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor dinlendikten sonra dosyadaki belgeler incelenip, gereği düşünüldü.
KARAR
I. DAVA
Davacı vekili dava dilekçesinde; ... Grubu kuruluşlarının 1957 yılından beri Türkiye’de karo seramik sektörünün kurulmasına öncülük ettiğini, ... Arge A.Ş.’nin ... Teknik Grubunun faaliyet alanlarına giren araştırma ve geliştirme çalışmalarını yapmak üzere 2013 te kurulduğunu, hedefinin savunma ve havacılık endüstrisinde, Savunma Sanayi Müsteşarlığının Türk Silahlı Kuvvelerine tamamen yerli çözümler üretme stratejisi içinde olduğunu, kuruluş amacının öncelikle gerekli İTKİ ihtiyaçlarını milli çözümler ile karşılamak, Türkiye’de ve dünyada sürdürülen “Hava Araçları” projeleri için oluşturulmakta olan milli itki sistemleri endüstrisinde önemli bir merkez olması olduğunu, Türkiye’nin ilk Milli Turbojet Motoru‘nun davacı şirket ... Arge A.Ş. tarafından üretildiğini, söz konusu şirketin tanıtımının yapıldığı ve projelerin yer aldığı web sitesinin http://www.kalearge.com.tr/kabiliyetlerimiz olduğunu, davacı şirketin eski çalışanı ... tarafından 27.03.2019 tarihli bir ihtarname aldıklarını, ihtarnamede şirketin çalışma konusu olan ve kendisinin şirkette çalışırken üzerinde çalışarak geliştirilmiş olan bazı sistemlere ilişkin patent belgelerinin alınmış olduğundan bahsedildiğini, ...‘in şirketten ilişiğinin kesilmesinden sonra Türk Patent ve Marka Kurumu(TürkPatent) nezdinde oğlu ...’in incelemesiz patent başvurusunda bulunduğunu ve bu projeler için incelemesiz patent belgesi aldığını, bunun üzerine davacı şirketin konu hakkında araştırma yaptığını ve ihtarname ile incelemesiz patent belgelerinin haksızlığına ilişkin ... ve patent sahibi olarak görünen ...'e ve ...' in şirketi olan ... Arge‘ye cevap ve itirazlarını içeren bir ihtarname keşide edildiğini, dava konusu incelemesiz patente bağlı buluşun patentlenebilirlik şartlarına sahip olmadığını, davalı tarafa ait 2016/01601 numaralı incelemesiz patent belgesine konu buluş patentlenebilirlik koşullarından olan “Yenilik” ve “Tekniğin bilinen durumunu aşma” özelliklerine haiz olmadığını, hükümsüz kılınması gerektiğini, dava konusu 2016/01061 numaralı incelemesiz patentin araştırma raporunda, ilgili dokümanlar incelenmiş ve bir kısım doküman "X" yani buluşun yeni olmadığını veya buluş basamağını içermediğini tek başına gösteren dokuman olarak raporda yerini aldığını, diğer bir kısım dokümanlar ise "Y" yani buluşun buluş basamağı içermediğini başka bir dokümanla bir araya geldiğinde gösteren doküman olarak tespit edildiğini, araştırma raporunda da açıkça anlaşılacağı üzere dava konusu buluşun yenilik vasfına haiz olmadığını, bu nedenle davalı taraf adına TürkPatent nezdinde 2016/01061 numara ile kayıtlı ve incelemesiz patent belgesine bağlanmış olan "Tek Kullanımlık Turbofan Motor" başlıklı incelemesiz patentin hükümsüzlüğüne, sicilden terkinine, hükümsüzlük şartları gerçekleşmediği takdirde patent belgesinin müvekkili şirkete devrine ve müvekkili adına tesciline karar verilmesini talep etmiştir.
II. CEVAP
Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının ...’in buluşlarına ...’in buluş sahibi olarak yazılması konusunu “danışıklı dövüş” olarak nitelediğini, buluşların sahibininin ... olduğunun açık olduğunu, ...’in buluşlarını başkalarının adına kaydettirdiğini en iyi bilenin ise davacı olduğunu, davacı bünyesinde çalışırken ...’in yaptığı buluşları, ... kendisi kaleme alıp patent dokümanlarını yazmış ve buluşu yapan kısmına “...” yazdırıldığını, davacının huzurdaki dava ile üzerinde teknik olarak hiç bir hakkı olmayan patentleri istemekte ve bu talebi kabul edilmez ise patentleri iptal ettirerek Savunma Sanayii Başkanlığı tarafından ileride açılacak yeni jet motoru ihalelerinde kendi lehine haksız rekabet durumu oluşturmayı ve bu yolla haksız kazanç elde etmeyi planlamakta olduğunu, hâlbuki müvekkili ... Arge Savunma Teknolojileri Araştırma Geliştirme A.Ş.’nin kuruluş amaçlarından birinin bu ihalelere katılarak 30 yıllık tecrübesini milli menfaatler için kullanmaktır. Patent başvurularının yapılması, ... Arge A.Ş. kuruluş aşamasında iken ve ...’in davacı ... ile iş ilişkinin kesilmesinin hatırı sayılır süre sonrasına tekabül etmekte olduğunu, davacının haksız şekilde üzerinde hiçbir hakkı olmayan patentleri talep etiğini, davacınının taleplerinin büsbütün haksız olduğunu, Turbojet motoru Türkiye’de ilk defa yapılmadığını, ilk Jet Motorlarını Tusaş Motor A.Ş. yaptığını, belirtilen internet adresinde devletimizin bu köklü kuruluşunun internet sitesinde çok daha eskiye dayanan Turbojet motor çalışmaları yer almakta olduğunu dolayısıyla Türkiye'de ilk jet motoru davacı şirket tarafından yapımadığını ... Arge A.Ş. ülkemizde yapılmayanları yapma ilkesiyle kurulmuş ve bunu ispatlayan projelerin sözleşmelerine de imza atmış özveri ile çalışan bir mühendislik şirketi olduğunu, işbu dava konusu patentlerin bağlı olduğu grup için davacı tarafından yargı sistemini gereksiz meşgul eden 7 ayrı davanın (2019/271, 2019/305, 2019/307, 2019/308, 2019/310, 2019/325, 2019/336) birleştirilmesine, her ne kadar yurtdışında var olan ürünlere ait de olsa, TürkPatent tarafından önceki mevzuata uygun olarak verilen patent belgelerinin adımıza tescilinin devamına, her tür tazminat hakkımız saklı kalmak kaydıyla, yargılama gider ve vekâlet ücretinin karşı taraf üzerine bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
III. İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk Derece Mahkemesince, davaya konu 2016/01061 numaralı patentin bir ana istem ve bağlı 41 istemi içerdiği, davacı şirket tarafından davaya konu patentin hükümsüzlüğüne delil olarak US2014/0246864A1 numaralı 1,3-22,25-45 istemlerin Amerika Birleşik Devletleri (United States) Patent Ofisi nezdinde 2014/0246864A1 numara ile tescil dokümanı ile; 1-45 nolu istemlerin https: //www.youtube.com/watch?vzp1TgwAKWMUM adresinde yer alan “How A Jet Engine Works"; Amerika Birleşik Devletleri (United States) Patent Ofisi nezdinde 4,397,148 numaralı tescil dokümanı; Amerika Birleşik Devletleri Patent Ofisi nezdinde WO 2015/073101 numaralı başvuru dökümanları; Amerika Birleşik Devletleri (United States) Patent Ofisi nezdinde 3,678,306 numaralı tescil dokümanı ve 2 nolu istemin https://en.wikipedia.orgAwiki/Pyrotechnic initiator adlı url adresinde yer alan Proteknik Tetikleyiciler ile ilişkilendirilmesi ile incelemenin bu patentlerle karşılaştırılarak yapıldığı, 27.04.2021 tarihli heyet raporunda davaya konu 2016/01061 numaralı patentin 1 nolu ana istem ve 41 bağlı istemin yenilik özelliğini taşımadığını, yine mahkememizce aldırılan 20.01.2021 tarihli bilirkişi raporunda da davaya konu 2016/01061 no.lu patentin davacı tarafından delil olarak sunulan US 2014/0246864 numaralı patent karşısında yenilik içermediği yönünde görüş bildirildiği, aldırılan her iki bilirkişi raporu da gerekçeli, usul ve yasaya uygun olduğundan hükme esas alındığı, buna göre de davaya konu patentin tescil tarihi itibari ile hükümsüzlük hususunda 551 sayılı Patentin Korunması Hakkında Kanun Hükmünde Kararname (551 sayılı KHK)'nın uygulanması gerektiği, 551 sayılı KHK'nın 129 uncu maddesinde patentin hangi hallerde hükümsüzlük kılınacağı belirtildiği, buna göre patentin tescili için yeni, tekniğin bilinen durumunu aşan ve sanayiye uygulanabilir olan buluşların patent verilerek korunacağının 5 inci maddede hüküm altına alındığı, bir patentin 551 sayılı KHK'ya göre patent olarak tescil edilmesi için başvuru tarihinden önce kamuya sunulmamış olması ve tekniğin bilinen durumlarını aşan yeni bir patent olması gerekmekte olup davamıza konu patentin başvuru tarihinden önce 2014 yılında Amerika Birleşik Devletlerinde US2014/0246864 numara ile tescilli patentin 1 nolu bağımsız istemi ile aynı olduğunun mahkememizce aldırılan her iki bilirkişi raporunda tespit edildiği, bu nedenle davaya konu 2016/01061 numaralı "Tek Kullanımlık Turbofan Moturu" başlıklı patentin başvuru tarihi olan 26.01.2016 tarihinden önce kamuya sunulduğu ve yenilik özelliğini taşımadığından patent olarak tescil edilemeyeceği gerekçesiyle davanın kabulü ile davalı adına tescilli 2016/01061 numaralı Tek Kullanımlık Turbofan Motoru başlıklı patentin hükümsüzlüğüne karar verilmiş, hüküm davalı vekilince istinaf edilmiştir.
IV. BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, her iki bilirkişi raporunda dava konusu patentin (1) nolu bağımsız isteminin yenilik unsuru içermediğinin tespit edildiği, birinci bilirkişi heyetinin ek raporunda US 2014/0246864 nolu patent belgesinin çevirisi ile dava konusu 2016 01061 numaralı patent belgesinin istemlerinin usulüne uygun ayrıntılı karşılaştırmasının yapıldığı, ilk bilirkişi heyetinin kök raporunda yabancı patentlerin tercümeleri sunulmadığından karşılaştırma yapılmadığı, ek raporda ise tercümeye göre karşılaştırma yapıldığı, bu durumun raporlar arasında çelişki oluşturmayacağı gibi bilirkişinin reddi gerektiren durum olmadığı, bu nednele mahkemenin bu yöndeki itirazı değerlendirmemesinde esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı, dolayısıyla ilk derece mahkemesinin kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, karar davalı vekilince temyiz edilmiştir.
V. TEMYİZ İNCELEMESİ
1. Uyuşmazlık ve Hukuki Nitelendirme
Dava, davalı adına tescilli 2016/01061 numaralı "Tek Kullanımlık Turbo Fan Motoru" incelemesiz patentin başvuru tarihi olan 26/01/2016 tarihinden önce kamuoyuna sunulduğu iddiası ile yenilik özelliği taşımadığı gerekçesi ile hükümsüzlüğü istemine ilişkindir.
2. İlgili Hukuk
6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (6100 sayılı Kanun) 369 uncu maddesinin birinci fıkrası ile 370 ve 371 inci maddeleri, 551 sayılı KHK'nın 129 uncu maddesi.
3. Değerlendirme
Yapılan yargılama ve saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kuralları gözetildiğinde İlk Derece Mahkemesince verilen kararda bir isabetsizlik olmadığının anlaşılmasına göre yapılan istinaf başvurusunun 6100 sayılı Kanun'un 353 üncü maddesinin birinci fıkrasının (b) bendinin (1) numaralı alt bendi uyarınca Bölge Adliye Mahkemesince esastan reddine ilişkin kararın usul ve yasaya uygun olduğu kanısına varıldığından Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
VI. SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazının reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın 6100 sayılı Kanun'un 370 inci maddesinin birinci fıkrası uyarınca ONANMASINA, aynı Kanun'un 372 nci maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcı peşin alındığından başkaca harç alınmasına mahal olmadığına, 18.12.2024 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.